Ալպյան ռոզալիա

15-40 մմ մարմնի երկարությամբ խոշոր և միջին չափի բզեզներ են։ Սև բծերով վերնաթևերը մոխրագորշագույն են, երբեմն` երկնագույն շողշողյունով։ Բեղիկները մարմնից երկար են․ արուներինը՝ 1,5 անգամ, էգերինը` աննշան^[1]։

Տարածված է Եվրոպայում (հյուսիսում մինչև Հարավային Շվեդիա), Մերձավոր Արևելքում, Կովկասում, Անդրկովկասում, Ուկրաինայում, Մոլդովայում, Բելառուսում, Ռուսաստանում, հավանաբար նաև Ղազախստանում։ Հայաստանում հայտնի է Տավուշի (Կիրանց գյուղի, Հաղարծին վանք` Թեղուտ գյուղի մոտ) և Սյունիքի (Շիկահող գյուղի մոտ) մարզերից^[1]։

Ապրում են հաճարենու և թեղու առկայությամբ հին, գերազանցապես լեռնային անտառներում, որտեղ կան խիստ թուլացած, չորացող, ցրտահարված և փչացող բներով ծառեր, հանդիպում են հունիսից մինչև օգոստոս ամիսներին, հիմնականում` արևոտ եղանակին ծառերի բների վրա, որտեղ էլ զուգավորվում են և ձվադրում կեղևի ճեղքերում։ Զարգացումը կատարվում է 2-3 տարվա ընթացքում` կախված բնափայտի վիճակից, եղանակից և այլն^[1]։

Սահմանափակ արեալով հազվագյուտ տեսակ է։ Բնության պահպանության միջազգային միության Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես վտանգված տեսակ։ Ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում խոցելի կարգավիճակով և Բեռնի կոնվենցիայի Հավելված երկրորդում։ Գրանցված էր ԽՍՍՀ Կարմիր գրքում։

Ծայրաստիճան հազվադեպ է հանդիպում, վերջին անգամ Հյուսիսային Հայաստանում հավաքվել է 1970-ական թվականներին, Շիկահողում միակ առանձնյակը հանդիպել է 2005 թվականին։

Վտանգման հիմնական գործոն է հանդիսանում թրթուրների զարգացման համար անհրաժեշտ տեղերի կրճատումը, որը տարածման ողջ տարածքում սովորական անտառատնտեսական գործունեությամբ պայմանավորված ծերացած և թուլացած ծառերի հատումների հետևանք է։

Պահպանվում է «Շիկահող» պետական արգելոցում և «Դիլիջան» ազգային պարկում^[1]։