Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձան (Երևան)
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձան, գտնվում է Երևանի Ազատության հրապարակում, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական թատրոնի շենքի առջև, տեղադրվել է 1957-ին։ Ընդգրկված է Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկում։
| Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձան | |
|---|---|
 Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձանը | |
| Ընդհանուր տեղեկություններ | |
| Կարգավիճակ | ՀՀ պետական հուշարձան ID 1.6/95.5 |
| Համայնք | Կենտրոն |
| Առաջին հիշատակում | 1939 |
| Գտնվում է | Ազատության հրապարակում |
| Բարձրություն | 8,5 մ |
| Քանդակագործ(ներ) | Արա Սարգսյան, Ղուկաս Չուբարյան |
| Ճարտարապետ(ներ) | Գրիգոր Աղաբաբյան, Ֆենիքս Դարբինյան |
| Հիմնադրում | 1953 |
| Նյութ | բրոնզ, Բջնիի շագանակագույն-վարդագույն մարմար |
| Շինարարության ավարտ | նոյեմբերի 17, 1957 |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
Հեղինակներ խմբագրել
Տվյալներ խմբագրել
Հուշարձանը կառուցված է բրոնզից, Բջնիի շագանակագույն-վարդագույն մարմարից, բարձրությունը պատվանդանով 8,5 մետր է։ Կոմպոզիտորի բրոնզե քանդակի բարձրությունը 4,2 մետր է, պատվանդանի բարձրությունը 4,3 մետր է, լայնությունը` 4,5 մետր, խորությունը` 6 մետր։ Քանդակը ձուլվել է Երևանի քաղխորհրդի բրոնզաձուլական արհեստանոցում։ Պատվանդանին հայերեն գրված է[2].
 | ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ՍՊԵՆԴԻԱՐՅԱՆ 1871-1928 |  |
Պատմություն խմբագրել
Երևանի քաղաքային խորհրդի գործադիր կոմիտեն հայտարարել էր Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձանի մրցույթ, որի արդյունքներով ժյուրին ընտրեց երկու լավագույն տարբերակները։ Երքաղխորհրդի գործկոմի 1953 թվականի մարտի 11-ի որոշմամբ` հուշարձանի վերջնական տարբերակը համատեղ մշակելու համար որպես հիմք ընդունվեց երկու նախագիծ` քանդակագործ Սարգսյանի ու ճարտարապետ Աղաբաբյանի «Էլմաս» կարգախոսով նախագիծը (թիվ 1 տարբերակ) և քանդակագործ Չուբարյանի ու ճարտարապետ Դարբինյանի «Երեք արմավենի» նախագիծը[3]։
1957 թվականի նոյեմբերի 17-ին Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի պետական թատրոնի շենքի մոտ միաժամանակ տեղի ունեցավ Ալեքսանդր Սպենդիարյանի և Հովհաննես Թումանյանի հուշարձանների բացման հանդիսավոր արարողությունը[4]։
2009-2010 թվականներին, Ազատության հրապարակի վերակառուցման աշխատանքերի պատճառով, Սպենդիարյանի և Թումանյանի հուշարձանները ժամանակավորապես հեռացվեցին իրենց տեղերից։ 2010 թ. մայիսին թարմացված արձանները վերադարձան իրենց տեղերը[5]։
Պատկերասրահ խմբագրել
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձանը խոշոր պլանով
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձանը և օպերայի և բալետի պետական թատրոնի շենքը երեկոյան
Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձան. տեսք կողքից
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Նվիրվում է Արա Սարգսյանի ծննդյան 115-ամյակին (1902-1969) (2017)։ Արա Սարգսյան։ Երևան։ «ՎարդՀրատ» ՍՊԸ։ ISBN 978-9939-833-24-8
- ↑ 2,0 2,1 Արա Սարգսյանի` Ն. Վ. Կուտուզովային գրված նամակ, 1964 թվականի մայիսի 2։ Արա Սարգսյանի և Հակոբ Կոջոյանի տուն-թանգարանի պահոց։
- ↑ Քաղվածք Երևանի քաղաքային խորհրդի գործադիր կոմիտեի 11.03.1953 թ. նիստի «Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձանը կառուցելու» մասին թիվ 4/226 արձանագրությունից։ Արա Սարգսյանի և Հակոբ Կոջոյանի տուն-թանգարանի պահոց։
- ↑ Тиханова В. А. (1962). Ара Сарксян. Москва: Издательство Академии художеств СССР. էջ 140.
- ↑ Թումանյանի և Սպենդիարյանի արձանները զբաղեցրեցին իրենց տեղերը
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- ՀՀ հուշարձանների տեղեկատվական շտեմարան(չաշխատող հղում)
 | Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձան, օբյեկտ № 1.6/95.5 |
 | Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ալեքսանդր Սպենդիարյանի հուշարձան (Երևան) կատեգորիայում։ |