کل یالدار آبی‌رنگ

ویلدبیست آبی نخستین بار در سال ۱۸۲۳ توسط ویلیام جان بورچل، طبیعت‌شناس انگلیسی توصیف شد که نام علمی Connochaetes taurinus را به آن داد.

مطالعه روی کروموزوم‌های میتوزی و دی.ان. ای میتوکندریایی ویلدبیست آبی و ویلدبیست سیاه، نشان می‌دهد که این دو گونه خویشاوندان نزدیک هستند و حدود یک میلیون سال قبل از یکدیگر جدا شده‌اند.

زیرگونه ها

ویلدبیست آبی (C. taurinus) دارای پنج زیرگونه است:

• C. t. taurinus، ویلدبیست معمولی یا گنوی راه راه که در جنوب آفریقا یافت می‌شود. دامنه آن از نامیبیا و آفریقای آفریقای جنوبی تا موزامبیک (شمال رود نارنجی) و از جنوب غربی زامبیا (جنوب رودخانه زامبزی) تا جنوب آنگولا گسترش می‌یابد.
• C. t. johnstoni، ویلدبیست نیاسالند که از موزامبیک (شمال رودخانه زامبزی) تا شرق مرکزی تانزانیا دیده می‌شود. اکنون در مالاوی منقرض شده است.
• C. t. albojubatus، ویلدبیست ریش سفید شرقی که در دره گریگوری ریفت (جنوب خط استوا) یافت می‌شود. دامنه آن از شمال تانزانیا تا مرکز کنیا را شامل می‌شود.
• C. t. mearnsi، ویلدبیست ریش سفید غربی یا ویلدبیست ریش سفید سرنگتی که در شمال تانزانیا و جنوب کنیا یافت می‌شود. دامنه آن از غرب دره گرگوری ریفت تا خلیج اسپک در دریاچه ویکتوریا امتداد دارد. مهاجرت مشهور سرنگتی توسط این زیرگونه انجام می‌شود.
• C. t. cooksoni، ویلدبیست کوکسون، به دره لوانگوا در زامبیا محدود شده است. گاهی اوقات، ممکن است به صورت سرگردان در منطقه فلات مرکزی مالاوی دیده شود.

ویلدبیست آبی رنگ دارای دوشکلی جنسی است و نرها بزرگتر و تیره‌تر از ماده‌ها هستند. طول سر و بدن ویلدبیست آبی رنگ معمولاً ۱۷۰ تا ۲۵۰ سانتی‌متر و ارتفاع متوسط آن تا شانه بین ۱۱۵ تا ۱۵۱ سانتی‌متر است. نرها معمولاً ۱۷۰ تا ۴۱۰ کیلوگرم و ماده‌ها ۱۴۰ تا ۲۶۰ کیلوگرم وزن دارند. یک ویژگی بارز دم سیاه و بلند است که طول آن حدود ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است.

آنها می‌توانند تا ۸۰ کیلومتر (۵۰ مایل) را در ۵ روز بدون آب آشامیدنی با میانگین دمای ۳۸ درجه سانتیگراد (۱۰۰ درجه فارنهایت) در ساعات اوج روز طی کنند.

این آنتلوپ شانه‌های پهن و ظاهری عضلانی و سنگین دارد پوزه‌ای متمایز دارد. گوساله‌ها با رنگ قهوه ای روشن به دنیا می‌آیند و از ۲ ماهگی شروع به تغییر رنگ بزرگسالی می‌کنند. رنگ‌های بزرگسالان از خاکستری تیره یا خاکستری مایل به آبی تا خاکستری روشن یا حتی قهوه ای مایل به خاکستری متغیر است. پشت و پهلوها کمی روشن‌تر از سطح شکمی و قسمت‌های زیرین هستند. نوارهای عمودی، ناحیه بین گردن و پشت قفسه سینه را مشخص می‌کند، و به همین دلیل به آن‌ها را گنوی راه راه هم می‌گویند. یال‌های هر دو جنس نر و ماده، بلند، سفت، ضخیم و سیاه، همرنگ دم و صورت می‌باشد. در حالی که یال‌های ویلدبیست ریش سفید غربی و شرقی افتاده هستند، یال‌های ویلدبیست‌های نیاسالند و ویلدبیست‌های معمولی حالتی سیخ و ایستاده دارند. غدد بویایی که روغن شفافی ترشح می‌کنند در جلوی پا وجود دارند و در نرها بزرگتر از ماده‌ها هستند.

هر دو جنس دارای یک جفت شاخ بزرگ به شکل پرانتز هستند. شاخ‌ها به سمت بیرون گسترش یافته و سپس به سمت بالا و داخل انحنا می‌یابند. در نرها، طول شاخ‌ها به ۸۳ سانتیمتر می‌رسد درحالی که طول شاخ ماده‌ها بین ۳۰ تا ۴۰ سانتیمتر است.

زیستگاه آنها شامل دشت‌های چمنزار و جنگل‌های باز مرکز، جنوب و شرق آفریقا، به ویژه سرنگتی در تانزانیا و کنیا هست. آنها در گله‌های بزرگ سفر می‌کنند و شبانه روز فعال هستند و دائماً چرا می‌کنند.^[۲]

مهاجرت آنها بخاطر جستجوی مراتع سبزتر تحت تأثیر الگوهای آب و هوایی است. اما معمولاً در ماه مه یا ژوئن انجام می‌شود. مهاجرت آنها از سرنگتی در تانزانیا به سمت ماسایی مارا در کشور کنیا و بالعکس، از بزرگ‌ترین نمایش‌های حیات وحش روی زمین محسوب می‌شود که شامل حدود ۱٫۵ میلیون ویلدبیست آبی رنگ و همچنین صدها هزار حیوان دیگر از جمله گورخر و غزال است.^[۳]

حدود ۵۰۰۰۰۰ گوساله در ماه‌های فوریه و مارس هر سال در آغاز فصل بارندگی متولد می‌شوند. گوساله‌ها در عرض چند دقیقه پس از تولد راه‌رفتن را یادمی‌گیرند و در عرض چند روز می‌توانند با گله همگام شوند. ویلدبیست آبی رنگ می‌توانند تا ۲۰ سال عمر کند.^[۱]

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Blue wildebeest». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۴.