Αρχιπέλαγος

Ο όρος αρχιπέλαγος, στη γεωγραφία, χαρακτηρίζει γεωλογικό σχηματισμό αποτελούμενο από μια αλυσίδα ή ανεπτυγμένη συστάδα νησιών.

Αρχιπελάγη απαντώνται συνήθως στην ανοιχτή θάλασσα, αν και σε μερικές περιπτώσεις γειτνιάζουν με μεγάλους όγκους ξηράς. Τα αρχιπελάγη είναι συχνά ηφαιστειογενή, σχηματισμένα κατά μήκος ωκεάνιων ρηγμάτων ή σε περιοχές με ενεργή ηφαιστειακή δραστηριότητα, εντούτοις στη διαδικασία σχηματισμού τους εμπλέκονται και άλλες γεωλογικές διεργασίες όπως η απόθεση, η αποσάθρωση και η ανύψωση του εδάφους.

Στην Ελλάδα αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως όρος στρατιωτικής διοικητικής ορολογίας (φιλολογίας) π.χ. «Γενική Διοίκηση Αρχιπελάγους», «Μεραρχία Αρχιπελάγους» κλπ.

Ετυμολογία Επεξεργασία

Ο όρος «arcipelago» προέρχεται από τις Ελληνικές λέξεις «άρχων» (αρχηγός / πρώτος) και «πέλαγος» (θάλασσα). Αρχικά η ονομασία αφορούσε το Αιγαίο Πέλαγος. Ήταν η μεσαιωνική του ονομασία και αναφέρεται με αυτή σε όλους τους χάρτες που διασώζονται από την εποχή. Αργότερα προσδιορίστηκαν με αυτόν τον όρο τα νησιά του Αιγαίου σαν ενότητα.

Όταν ανακαλύφθηκαν οι μεγάλες συστάδες νησιών και νησίδων στον Ειρηνικό Ωκεανό, υπήρξε ανάγκη να προσδιορίζονται επιμέρους θάλασσες με καταφανή την ύπαρξη συστάδων νησίδων. Για το λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκε ο έτοιμος αυτός όρος. Έτσι σε μία θάλασσα (μεγάλης έκτασης) μπορεί να περιλαμβάνονται επιμέρους αρχιπελάγη.

Λογοτεχνία Επεξεργασία

Ο όρος χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά στο αυτοβιογραφικό χρονικό «Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ» του Αλεξάντρ Σολζενίτσιν.

Άλλα αρχιπελάγη Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Το Βικιλεξικό έχει σχετικό λήμμα:
αρχιπέλαγος

Αρχιπέλαγος

Πίνακας περιεχομένων

Ετυμολογία Επεξεργασία

Λογοτεχνία Επεξεργασία

Κυριότερα αρχιπελάγη Επεξεργασία

Βρετανικά Νησιά Επεξεργασία

Καραϊβική Επεξεργασία

Μακαρονησία Επεξεργασία

Μελανησία Επεξεργασία

Μεσόγειος Θάλασσα Επεξεργασία

Μικρονησία Επεξεργασία

Πολυνησία Επεξεργασία

Άλλα αρχιπελάγη Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία