Pakıstan
Pakıstan (be Urduki : اسلامی جمہوریۂ پاکستان Islāmī Cumhūrīye Pākistān), yew dewleta qıtay Asyaya. Cayê xo verocê qıtay Asya dero. Dorme ra Hindıstan, Efğanıstan, Çin, İran û Deryay Erebi estê. Paytextê Pakıstani sûka İslamabadiyo. Nıfusê xo 168 milyono. Zıwanê xoyê resmiyi Urduki û İngılızkiyê. Sistemê idareyi cumhuriyeto. Pakıstani serra 1947ıne de xo reyna ra, xoser ilan kerd.
| Pakıstan | |
|---|---|
 | |
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Embıryani | Efğanıstan, Hindıstan, Cumhuriyetê Şariê Çini û İran |
| İdare | Government of PakistanParliament of Pakistan |
| Erd | 881 913 km2 |
| Nıfus | 223 773 700 |
| Hıkumet | Cumhuriyeto federal |
| Serdar | Arif Alvi |
| Kodê telefoni | +92 |
| Leteyê saete | UTC+05:00 |
| Kodê interneti | .pk |
| Zıwano resmi | İngılızki û Urduki |
| Merş | Qaumi Taranah |
| Cayo tewr berz | K2 |
| Cayo tewr nızm | Deryayê Erebi |
| Pere | Rupiya Pakıstani |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,54 |
| Xerita | |
_(Afro-Eurasia_centered).svg) | |
Etimolociye bıvurne
Nameyê Pakıstani Farski de maneyê Cayê Paki ra yeno û panc eyaletanê Pakıstani ra vıraziyao.
- P -> PENCAP
- A -> AFGANYA
- K -> KEŞMİR
- S -> SIND
- TAN -> BELUCISTAN
Coğrafya bıvurne
Bıvênên: Coğrafyay Pakıstani |
Zımey rocakewtışê Pakıstani de Çin, zımeyê rocawani û rocawan de Efğanıstan, rocakewtış de Hindıstan, verocê rocawani de İran estê. Erdê xo 796.095 km²yo. Pakıstan de iklımê Musoni hakimo, 6 aşmi varan esto, 6 aşmi çıniyo. Zımeyê Pakıstani zaf kohıno û iklımo serd hakimo. Merkez û veroc berz niyo, zaf çoli estê. Pakıstan de amnani zaf germo, zımıstani zıme de zaf serdo, veroc de nermo.
Ekonomiye bıvurne
Pakıstan ekonomiye de yew dewleta peysermendiya. Ekonomiya Pakıstani weş niya, IGM 0,504o. Zımeyê Pakıstani de ekonomiye zaf xırabına, veroc de tayê sûkanê Karaçi de fealiyetê ekonomiki estê. Ekonomiya Pakıstani her serre bena gırd. Pakıstan de yewiya pereyi Rupiyo. Pakıstan be DAY, Çin, Erebıstano Seudi, Almanya û Kuweyt ra rotış û herinayış keno.
| Serre | GDP | be Dolar | İndeksê enflasyoni (2000=100) | Serê kesi |
|---|---|---|---|---|
| 1960 | 20,058 | 4.76 Pakistani Rupees | 3.37 | |
| 1965 | 31,740 | 4.76 Pakistani Rupees | 3.40 | |
| 1970 | 51,355 | 4.76 Pakistani Rupees | 3.26 | |
| 1975 | 131,330 | 9.91 Pakistani Rupees | 2.36 | |
| 1978 | 283,460 | 9.97 Pakistani Rupees | 21 | 2.83 |
| 1985 | 569,114 | 16.28 Pakistani Rupees | 30 | 2.07 |
| 1990 | 1,029,093 | 21.41 Pakistani Rupees | 41 | 1.92 |
| 1995 | 2,268,461 | 30.62 Pakistani Rupees | 68 | 2.16 |
| 2000 | 3,826,111 | 51.64 Pakistani Rupees | 100 | 1.54 |
| 2005 | 6,581,103 | 59.86 Pakistani Rupees | 126 | 1.71 |
İdare bıvurne
Bıvênên: Eyaletê Pakıstani |
- (1) Beluçıstan
- (2) Xeyber Pextunxwa
- (3) Pencab
- (4) Sind
- (5) İslamabad
- (6) FATA
- (7) Azad Keşmir
- (8) Gilgit-Baltıstan
Pakıstan yew cumhuriyeto de federalo. Pakıstan de 4 eyaletê gırdi (Beluçıstan, Sind, Pencap, Xeyber Pextunxwa) û 4 werdi estê.
| Name | Statu | Erd(km²) | % | Nıfus | % | Merkez | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Beluçıstan | Eyalet | 347,190 | 39 % | 13,162,222 | 7 % | Quetta |
| 2 | Xeyber Pextunxwa | Eyalet | 74,521 | 9 % | 26,896,829 | 14 % | Peshawar |
| 3 | Pencap | Eyalet | 205,344 | 23 % | 91,379,615 | 46 % | Lahore |
| 4 | Sind | Eyalet | 140,914 | 16 % | 55,245,497 | 28 % | Karachi |
| 5 | Islamabad | Wer | 1,165 | 0,1 % | 1,151,868 | 0,6 % | Islamabad |
| 6 | FATA | Ware | 27,220 | 3 % | 4,452,913 | 2,3 % | Peshawar |
| 7 | Azad Keşmir | Ware | 13,297 | 1,5 % | 3,631,224 | 1,8 % | Muzaffarabad |
| 8 | Gilgit-Baltıstan | Ware | 72,496 | 8 % | 1,441,523 | 0,7 % | Gilgit |
Demografiye bıvurne
Nıfus bıvurne
Nıfusê Pakıstani 180 milyono[1] û gırdbiyayışê nıfusi zaf rêwo/lezo.
| Nıfus pêro | 0–14 (%) | 15–64 (%) | 65+ (%) | |
|---|---|---|---|---|
| 1950 | 37,542,000 | 40.3 | 54.1 | 5.6 |
| 1955 | 41,109,000 | 40.3 | 54.8 | 4.9 |
| 1960 | 45,920,000 | 40.4 | 55.3 | 4.3 |
| 1965 | 51,993,000 | 41.6 | 54.5 | 3.9 |
| 1970 | 59,383,000 | 42.6 | 53.6 | 3.8 |
| 1975 | 68,483,000 | 43.2 | 53.1 | 3.7 |
| 1980 | 80,493,000 | 43.4 | 52.9 | 3.7 |
| 1985 | 95,470,000 | 43.4 | 52.9 | 3.8 |
| 1990 | 111,845,000 | 43.7 | 52.5 | 3.8 |
| 1995 | 127,347,000 | 43.3 | 52.9 | 3.8 |
| 2000 | 144,522,000 | 41.4 | 54.7 | 3.9 |
| 2005 | 158,645,000 | 38.1 | 57.8 | 4.1 |
| 2011 | 183,593,000 | 35.4 | 60.3 | 4.3 |
Şari bıvurne
Pakıstan de zaf mıxtelif şari cıwiyenê. Lista şarê gırdiya inan naya;
- Pencabıc= 78.7 milyoni(45%)
- Peştun = 27.2 milyoni (15%)
- Sindıc = 24.8 milyoni (14%)
- Seraiki = 14.8 milyoni (8.4%)
- Muhaciri = 13.3 milyoni(7.6%)
- Beluçi = 6.3 milyoni (3.5%)
- Binani = 11.1 milyoni (4.66%)
Baweriye bıvurne
Pakıstan yew cumhuriyeto de İslamiyo û %95-98ê nıfusi (187,343,000 milyoni) mısılmano. %3-5ê nıfusi dinanê binan rê bawer kenê.
- Islam
- İslamo Sunni: 80-95%
- İslamo Şii: 5-20%
- Ehmedi: approx. 1.42% (2,000,000) to 2.3% (4 million)[2][3][4]
Referansi bıvurne
- ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2018-12-25. https://web.archive.org/web/20181225211657/http://www.census.gov.pk/%20. "Archive copy". Archived from the original on 2018-12-25. https://web.archive.org/web/20181225211657/http://www.census.gov.pk/%20.
- ↑ "Ahmadi massacre silence is dispiriting". Declan Walsh. guardian.co.uk. June 7, 2010. http://www.guardian.co.uk/commentisfree/belief/2010/jun/07/ahmadi-massacre-silence-pakistan. Retrieved 2010-08-28.
- ↑ "Persecution of the Ahmadiyya Community in Pakistan". Harvard Human Rights Journal. http://www.law.harvard.edu/students/orgs/hrj/iss16/khan.shtml. Retrieved 30 August 2010.
- ↑ "Fear and silence". Archived from the original on 26 December 2018. https://web.archive.org/web/20181226145136/https://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-library/dawn/the-newspaper/editorial/fear-and-silence-760. Retrieved 5 September 2010.
- ↑ http://www.pakistantoday.com.pk/2011/12/12/city/karachi/being-cyrus-in-karachi/?printType=article