Matematik (Yunanki de μαθηματική [τέχνη], mathēmatikē [téchnē], "hunerê mısayışi, "aidê mısaene"; wextqesey Yunakiyo Kıhan μανθάνω manthánō "ez mısenan", kılmek ra ya ki ebe fekê xelki mathe ra yeno) yew ilmê mentıqio ke ebe cigeyrayışê figuran u be mareyan hesabkerdene ra amo meydan.

Tarixê matematiki bıvurne

Matematik ilmanê tewr kıhanan ra yewo. Wextê ravêrdışê çağê tewr verêni de, Çağo Antik de, Yunanıstani de u demê Hellenizm de, uca ra nat "ebe mentıqo zelal" teoremê de sıfteyın yanê geometriya Ewklidi vıraciya. Na zanışiye Çağo Miyan de, yewbini ra cia, wextê Humanizmê verêni universitan de u dıwelanê Erebıstani de weşiya xo ramıta.

Matematikê Mısırio Kıhan u Babiloni bıvurne

Mısır bıvurne

Çımey tewr muhımê ke zanayışê matematikê Mısırıcan sero melumat ihtewa kenê u be ninan şenime (şıkinime) qabıliyetê Mısırıcan texlil kerime, nêyê:

• papiruso ğezalın
• Papirusê Moskowa
• Papirusê Rhindi
• gırıka postıkan

Mısırıcan matematik tewr zêde seba karanê pratikan de, zey hesabkerdena yewmiya karker(-doğ-)an, non-potene, genım-sentene, gırdina cayan u hesabkerdena hudıdan ra gırewto xo dest.

Mısırıcan çar şeklê hesabi zanıtêne.

• topkerdış (+)
• vetış (-)
• qatkerdış (x)
• barekerdış (÷)

Geometriye de inan rê hesabkerdena riyê hirêkose, çarkose u trapezan ${\displaystyle \!^{{\left({\frac {16}{9}}\right)}^{2}}}$, nezdina reqemê çemberi π (pi) u hesabkerdena hecımê yew çarkosey (mıreba) be nê formıli ${\displaystyle V=a^{2}(h/3)}$ naskerde biyo.