پلەی گەرمی

پلەی گەرمی، پلەی گەرما، یان تێن (بە ئینگلیزی: Temperature) بریتییە لە ھۆکارە گرنگەکانی زانستی فیزیک کە بەھۆیەوە باری گەرمی ھەر تەنێک یان چواردەورەکەی دەستنیشان دەکرێت. گەرمی بریتییە لە شێوەیەکی تایبەتی وزە کە دەکرێت بگوترێت گەرمی لە ڕووی وشە و واتاوە یەکسانە بە وزە. باری گەرمی ھەر تەنێک بە پلەی گەرمی دەستنیشان دەکرێت، دەپێورێت یان ھەستدەکرێت کە گەرمە یان ساردە، لەکاتێکدا تەنیا باری گەرمی زیاتر سەرنجمان ڕادەکێشێت چونکە ڕاستەوخۆ پەیوەندی بە ژیانمانەوە ھەیە.[١]

پلەی گەرمی
لقیپێوانەیی، intensive quantity
لێکۆڵینەوە لەلایەنتێرمۆدینامیک
Quantity symbol (string)T، Θ
ڕەھەند
ھێمای چەندایەتی،
Is invariant underپرۆسەی ئایزۆتێرمی
ناسنامەی زاراوەی NCIC25206
تاگی "ستەک ئێکسچەینج"https://physics.stackexchange.com/tags/temperature
پلەی گەرمای زەوی

یەکەی پلەی گەرمی بریتییە لە پلەی سەدی (سیلیزی) (Celsuis) کە بە (°C) دەردەبڕێت. پلەیەکی (Celsius) بریتییە لە یەک لەسەر سەدی جیاوازیی پلەی گەرمی نێوان سفر و پلەی سەدی؛ بەڵام یەکەی داینامیکە گەرمی پلەی گەرمی (T) بریتییە لە کێلڤن (Kelvin) کە لە نێو سیستەمی نێونەتەوەییدا بە (SI) ناسراوە. ھەروەھا پەیوەندی نێوان ھەردوو یەکەکەش بە بەھای ٢٧٣٫١٥ لە یەکتر جیا دەکرێتەوە.[٢]

پلەکان بریتین لە:

  • پلەی سێلیسیوس (پلەی سانتیگراد)
  • پلەی فارێنھایت

پەیوەندی نێوان پلە جۆراوجۆرەکان

دەستکاری
  • Tk=Tc+273.15
  • Tc=5/9(Tf-32)‎
  • Tf=9/5Tc+32

ھەندێک لە پلە گرینگەکانی گەرما و سەرما

دەستکاری
بابەتگەرمی و ساردی بە سێلیسیوس
١خاڵی کووڵینی ھایدرۆجینی شل٢٣٥-
٢خاڵی کووڵینی ئۆکسجینی شل٣٢-
٣خاڵی بەستانی ئەلکۆل١١٦-
٤خاڵی بەستانی جیوە٣٩-
٥خاڵی توانەوەی سەھۆڵ٠
٦گەرمای جەستەی مرۆڤی ساخ٣٧
٧خاڵی کووڵینی ئەلکۆڵ٧٩
٨خاڵی کووڵینی ئاو١٠٠
٩خاڵی کووڵینی جیوە٣٥٧
١٠خاڵی تاوانەوەی زێڕ١٠٦٧
١١گەرمای ناوکی زەوی٣٧٠٠
١٢گەرمای سەر خۆر٥٧٠٠

سەرچاوەکان

دەستکاری
  • ویکیپیدیای فارسی - دما

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ کتێبی: لێکۆڵینەوەی بیناسازی زانستیی بۆ ھەرێمی کوردستان، نووسینی: دکتۆری ئەندازیار صلاح الدین غریب قادر. لاپەڕە: ١١٠
  2. ^ کتێبی: لێکۆڵینەوەی بیناسازی زانستیی بۆ ھەرێمی کوردستان، نووسینی: دکتۆری ئەندازیار صلاح الدین غریب قادر. لاپەڕە: ١١٠