Ständestaat
Dr Ständestaat (au Korporazionestaat) isch e politischs Konzept vom 20. Joorhundert, wo antiliberaali Theoretiker und Reschiim sich ideologisch uf e vormodärni Ständeornig gstützt häi. Si häi em Staat noch „ständische“ Brinzipie, wo uf Grubbezueghöörigkäit basiert, e nöiji Ornig welle gee und drbii dr Bardeiepluralismus welle abschaffe, was mäistens gege die sozialistischi Linggi grichdet gsi isch. D Aarbetgääber und d Aarbetnäämer sötte sich gmäinsaam innerhalb vo de Bruefsständ organisiere, und so e sälbstständigi Gwärkschaftsbeweegig ummööglig mache. Das Zil vo dr Überwindig vom Klassekampf het au dr nid grad progressivi Babst Pius XI. in sinere Enzyklika Quadragesimo anno (1931) gforderet.
Dr real-existierend Korporatismus
ändereD Versüech e Ständestaat z Italie under em Mussolini und z Ööstriich under em Dollfuss und Schuschnigg iizfüere si nid richdig glunge. Au dr Salazar het mit sim Estado Novo z Portugal (1933–1974)[1] so öbbis brobiert wie au s Reschiim vom Tiso in dr Slowakei (1938–1945)[2]. Au z Spanie under em Francisco Franco und in Latiinamerika, wo schweer vo dr Wältwirtschaftskriise droffe worde isch, si korporatistischi Struktuure iigfüert worde, so z Mexiko, in Brasilie under em Getúlio Vargas und in Argentinie under em Juan Perón, was d Gwärkschafte zum Däil schwecher gmacht het, zum Däil aber sterker. In abgschwechter Form isch e Ständestaat au under dr autoritääre Herrschaft vom Konstantin Päts in Estland iigrichdet worde. Autoritääri oder diktatorischi Reschiim wie die, zellt mä vilmol zum Faschismus.[3]
Liddratuur
ändere- Carlo Costamagna: Manuale di diritto corporativo italiano. Fonti e motivi della legislazione sulla disciplina giuridica dei rapporti collettivi del lavoro. Mit einem Vorwort von Alfredo Rocco. UTET – Unione Tipografico-Editrice Torinese, Turin 1927.
- Paolo Buchignani: Fascisti rossi. Da Salò al Pci, la storia sconosciuta di una migrazione politica 1943–53. Mondadori, Mailand 1998, ISBN 88-04-45144-0.
Fuessnoote
ändere- ↑ Fernando Rosas (Hrsg.): Vom Ständestaat zur Demokratie. Portugal im 20. Jahrhundert (= Schriftenreihe der Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte. 75). Us em Portugiisische vom Gerd Hammer. Oldenbourg, Münche 1997, ISBN 3-486-64575-7.
- ↑ Gerhard Botz: ‘Corporatist state’ and enhanced authoritarian Dictatorship: The Austria of Dollfuss and Schuschnigg (1933–38). In: Antonio Costa Pinto (Hrsg.): Corporatism and Fascism. The Corporatist Wave in Europe. Routledge, London u. a. 2017, ISBN 978-1-138-22483-4, S. 144–173.
- ↑ Us em Ardikel «Ständestaat» uf dr dütsche Wiki How