Suid-Afrikaanse munisipale verkiesing van 2021

Plaaslike regering in Suid-Afrika bestaan uit drie soorte munisipaliteite. Die grootste metropolitaanse gebiede word deur metropolitaanse munisipaliteite bestuur, terwyl die res van die land in distriksmunisipaliteite verdeel is, wat elk uit verskeie plaaslike munisipaliteite bestaan. Na die 2016-verkiesing was daar agt metropolitaanse munisipaliteite, 44 distriksmunisipaliteite en 205 plaaslike munisipaliteite.^[4]

Die rade van metropolitaanse en plaaslike munisipaliteite word verkies deur middel van 'n stelsel van gemengde-lid proporsionele verteenwoordiging, waarin die helfte van die setels in elke munisipaliteit verkies word via die wennerstelsel in wyke met 'n enkele raadslid en die ander helfte van die setels word toegeken volgens die proporsionele verteenwoordigingstelsel (PV). Laasgenoemde hou rekening met die aantal wyksetels wat 'n party verower en verseker dat die finale aantal setels wat deur die party gehou word, eweredig is aan hul persentasie van die totale stemme.^[5]

Rade vir distriksmunisipaliteite is deels deur proporsionele verteenwoordiging verkies en deels deur die rade van die samestellende plaaslike munisipaliteite aangewys. Kiesers in beide metropolitaanse en plaaslike munisipaliteite kies 'n enkele wykskandidaat sowel as 'n proporsionele verteenwoordiger in hul munisipale raad. Inwoners van munisipaliteite wat deel uitmaak van distriksrade (dit wil sê met die uitsondering van metropolitaanse munisipaliteite) bring ook 'n derde stem uit om 'n proporsionele verteenwoordiger vir hul distriksraad te kies, benewens die twee stemme wat hulle vir hul plaaslike raad uitbring.^[6][7]

Die verkiesing het om 7:00 SAST vir die algemene publiek geopen en om 21:00 SAST gesluit. Al die stemme was teen 4 November klaar getel en die finale uitslag is by die verkiesinguitslagsentrum in Pretoria aangekondig.^[8]

Nasionale uitslae per party

Party		Wyk		PV		Wyk + PV		DR		Totaal		Verandering
		Stemme	%	Stemme	%	Stemme	%	Stemme	%	Stemme	%	% 2016	% Verandering
	African National Congress	5,291,101	45.06 %	5,402,792	46.12 %	10,693,893	45.59 %	3,838,015	53.84 %	14,531,908	47.52 %	55.65%	8.13%
	Demokratiese Alliansie	2,527,862	21.53 %	2,543,764	21.72 %	5,071,626	21.62 %	995,803	13.97 %	6,067,429	19.84 %	24.57%	5.27 %
	Ekonomiese Vryheidsvegters	1,193,985	10.17 %	1,225,445	10.46 %	2,419,430	10.32 %	804,398	11.28 %	3,223,828	10.54 %	8.31%	2.23 %
	Inkatha Freedom Party	638,963	5.44 %	685,942	5.86 %	1,324,905	5.65 %	591,265	8.29 %	1,916,170	6.27 %	4.73%	1.54 %
	Vryheidsfront Plus	276,136	2.35 %	273,213	2.33 %	549,349	2.34 %	161,056	2.26 %	710,405	2.32 %	0.80%	1.50 %
	ActionSA	241,735	2.06%	306,127	2.61%	547,862	2.34%	8,816	0.12%	556,678	1.82%	–	1.82%
	Patriotic Alliance	111,811	0.95 %	114,736	0.98 %	226,547	0.97 %	38,401	0.54 %	264,948	0.87 %
	African Christian Democratic Party	92,232	0.79%	93,161	0.80%	185,393	0.79%	32,234	0.45%	217,627	0.71%	0.39%	0.32
	African Transformation Movement	63,531	0.54 %	70,874	0.61 %	134,405	0.57 %	55,509	0.78 %	189,914	0.62 %	-	0.62 %
	GOOD	75,937	0.65 %	74,144	0.63 %	150,081	0.64 %	35,186	0.49 %	185,267	0.61 %	–	0.61 %
	National Freedom Party	56,950	0.49 %	61,074	0.52 %	118,024	0.50 %	52,592	0.74 %	170,616	0.56 %
	United Democratic Movement	50,902	0.43 %	60,303	0.51 %	111,205	0.47 %	46,508	0.65 %	157,713	0.52 %	0.62%	0.10 %
	African Independent Congress	42,426	0.36%	72,972	0.62%	115,398	0.49%	31,244	0.44%	146,642	0.48%	0.87%	0.39%
	Forum for Service Delivery	23,585	0.20 %	29,573	0.25 %	53,158	0.23 %	28,798	0.40 %	81,956	0.27 %	0.23%	0.04%
	Pan Africanist Congress of Azania	24,021	0.20 %	32,302	0.28 %	56,323	0.24 %	12,613	0.18 %	68,936	0.23 %	0.19%	0.04 %
	Mapsixteen Civic Movement	22,970	0.20 %	22,627	0.19 %	45,597	0.19 %	22,905	0.32 %	68,502	0.22 %	–
	Congress of the People	21,012	0.18 %	26,497	0.23 %	47,509	0.20 %	15,047	0.21 %	62,556	0.20 %	0.48%	0.28 %
	Al Jama-ah	29,393	0.25 %	25,914	0.22 %	55,307	0.24 %	5,882	0.08 %	61,189	0.20%	0.10%	0.10%
	African People's Convention	23,416	0.20 %	21,270	0.18 %	44,686	0.19 %	14,294	0.20 %	58,980	0.19 %	0.22%	0.03%
	Independent South African National Civic Organisation	12,164	0.10 %	17,060	0.15 %	29,224	0.12 %	17,556	0.25 %	46,780	0.15 %
	African People's Movement	14,028	0.12 %	13,317	0.11 %	27,345	0.12 %	12,661	0.18 %	40,006	0.13 %
	Defenders of the People	13,976	0.12 %	13,542	0.12 %	27,518	0.12 %	4,176	0.06 %	31,694	0.10 %
	United Independent Movement	14,315	0.12 %	13,542	0.12 %	30,405	0.13 %	1,038	0.01 %	31,443	0.10 %
	Independent Civic Organisation of South Africa	10,600	0.09 %	10,673	0.09 %	21,273	0.09 %	9,775	0.14 %	31,048	0.10 %	0.11%	0.01 %
	Tsogang Civic Movement	9,095	0.08 %	9,842	0.08 %	18,937	0.08 %	9,677	0.14 %	28,614	0.09 %
	Team Sugar South Africa	8,896	0.08 %	9,365	0.08 %	18,261	0.08 %	9,461	0.13 %	27,722	0.09 %
	Justice and Employment Party	7,703	0.07 %	9,634	0.08 %	17,337	0.07 %	7,906	0.11 %	25,243	0.08 %
	United Christian Democratic Party	7,862	0.07 %	10,885	0.09 %	18,747	0.08 %	7,636	0.11 %	26,383	0.09 %	0.07%	0.02 %
	Africa Restoration Alliance	12,777	0.11 %	9,999	0.09%	22,776	0.10 %	3,264	0.05%	26,040	0.09 %
	Plaaslike Besorgde Inwoners	6,631	0.06 %	6,486	0.06 %	13,117	0.06 %	6,446	0.09 %	19,563	0.06 %
	Azanian People's Organisation	6,720	0.06%	6,853	0.06%	13,573	0.06%	4,171	0.06%	17,744	0.06%	0.07%	0.01%
	Independent Alliance	6,571	0.06 %	6,545	0.06 %	13,116	0.06 %	5,891	0.08 %	19,007	0.06 %
	Kaapse Onafhanklikheids Party	7,616	0.06 %	7,448	0.06 %	15,064	0.06 %	2,817	0.04 %	17,881	0.06 %
	Setsoto Service Delivery Forum	5,597	0.06 %	5,542	0.06 %	11,139	0.05 %	5,605	0.08 %	16,744	0.05 %
	Namakwa Civic Movement	4,909	0.04 %	5,159	0.04 %	10,068	0.04 %	5,093	0.07 %	15,161	0.05 %
	Onafhanklik	405,847	3.46 %	N/A		405,847	1.73 %	N/A		405,847	1.33 %	0.89%	0.44 %
Total[9]		11,741,055	100 %	11,714,127	100 %	23,455,182	100 %	7,128,139	100 %	30,583,321	100 %	38,524,059	7,940,738

• PV = Proporsionele Verteenwoordiging
• DR = Distriksraad

Uitslae per tipe munisipaliteit

Die statistieke in hierdie afdeling kom alles van die Onafhanklike Verkiesingskommissie se amptelike webwerf af tensy anders aangedui. Vorige statistieke kom uit nuusbronne.^[10][11]

Metropolitaanse Munisipaliteite

Party		Tipe beheer	Voorheen	Nuwe beheer	Verandering
	African National Congress	ANC-meerderheid	3	2	1
		ANC-koalisie	2
		Totaal	5
	Demokratiese Alliansie	DA-meerderheid	1	1
		DA-koalisie	2
		Totaal	3

Distriksmunisipaliteite

Plaaslike munisipaliteite

Party		Beheer	Voorheen	Nuwe beheer	Verandering
	African National Congress	ANC-meerderheid	159	120	39
		ANC-koalisie	14
		Totaal	173
	Demokratiese Alliansie	DA-meerderheid	16	11	5
		DA-koalisie	4
		Totaal	20
	Inkatha Vryheidsparty	IVP-meerderheid	6	9	3
		IVP-koalisie	5
		Totaal	11
	ICOSA	ICOSA-koalisie	1
		Totaal	1

Uitslae per provinsie

Gauteng

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer, blou selle dui munisipaliteit aan waar die DA met ’n meerderheid regeer en ligblou selle dui aan waar die DA met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer.

Metropolitaanse Munisipaliteite

Distriksmunisipaliteite

KwaZulu-Natal

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer, rooi selle dui munisipaliteit aan waar die IVP met ’n meerderheid regeer, pienk selle dui aan waar die IVP met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer en blou selle dui aan waar die DA met ’n meerderheid regeer.

Metropolitaanse Munisipaliteit

Distriksmunisipaliteite

Limpopo

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, ligblou selle dui munisipaliteite aan waar die DA met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer.

Distriksmunisipaliteite

Mpumalanga

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer.

Distriksmunisipaliteite

Noord-Kaap

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer, ligblou selle dui munisipaliteit aan waar die DA met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer en geel selle dui aan waar COPE met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer.

Noordwes

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer. Die munisipale grense word deur die Wet op Georganiseerde Plaaslike Regering (52/1997) bepaal.^[14]

Oos-Kaap

In die volgende tabel dui groen rye aan dat die ANC met ’n meerderheid gewen het, blou rye dui aan dal die DA met ’n meerderheid gewen het, en ligblou rye dui ’n DA-minderheid aan, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer.

Metropolitaanse munisipaliteite

Distriksmunisipaliteite

Vrystaat

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer, blou selle dui munisipaliteit aan waar die DA met ’n meerderheid regeer en ligblou selle dui aan waar die DA met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer.

Metropolitaanse Munisipaliteit

Distriksmunisipaliteite

Wes-Kaap

In die volgende tabel dui groen selle munisipaliteite aan waarin die ANC met ’n meerderheid regeer, liggroen selle dui munisipaliteite aan waar die ANC met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer, blou selle dui munisipaliteit aan waar die DA met ’n meerderheid regeer en ligblou selle dui aan waar die DA met ’n minderheid of in ’n koalisie regeer.

Metropolitaanse Munisipaliteit

Distriksmunisipaliteite

• 
  Registrasieplakkaat van die OVK
• 
  Twee verkiesingsplakkate op 15 September 2021.