Kalifornium

Hoofartikel: Isotope van kalifornium
iso	NV	halfleeftyd	VM	VE (MeV)	VP
²⁴⁸Cf	sin	333,5 d	α (100%)	6,369	²⁴⁴Cm
²⁴⁹Cf	sin	351 j	α (100%)	6,295	²⁴⁵Cm
²⁵⁰Cf	sin	13,08 j	α (99,92%)	6,129	²⁴⁶Cm
²⁵¹Cf	sin	898 j	α	6,172	²⁴⁷Cm
²⁵²Cf	sin	2645 j	α (96,91%)	6,217	²⁴⁸Cm
²⁵³Cf	sin	17,81 d	β⁻ (99,69%)	0,29	²⁵³Es
²⁵⁴Cf	sin	60,5 d	Ss (99,69%)

Portaal

Chemie

Kalifornium is 'n chemiese element met die simbool Cf en atoomgetal 98. Dit is 'n vermoedelik grys of silwerige aktinied.

Ontdekking wysig

Kalifornium is vir die eerste keer gesintetiseer deur Stanley Thompson, Kenneth Street, Albert Ghiorso en Glenn Seaborg aan die Universiteit van Kalifornië, Berkeley in 1950. Dit was die sesde transurane element wat ontdek is. Hulle bombardeer ²⁴²Cm met α-deeltjies in 'n siklotron, waarby die isotoop ²⁴⁵Cf ontstaan. Die naam kalifornium is afgelei van die naam van die universiteit, "University of California" in die staat van Kalifornië, waar die element ontdek is.

Toepassings wysig

Omdat kalifornium slegs in klein hoeveelhede beskikbaar is, word dit alleen gebruik vir baie gespesialiseerde toepassings. Folies van ²⁵²Cf word by radiologiese navorsing as bron van neutrone en by die opsporing van goud en silwer gebruik. Dit is die swaarste element wat praktiese toepassings het.

Eienskappe wysig

Hoewel daar a.g.v. die gebrek aan materiaal weinig ondersoek na die eienskappe van kalifornium uitgevoer kan word, is daar tog enkele data beskikbaar. ²⁵²Cf (halfleeftyd 2,6 jaar) verval teen ongeveer 3% deur spontane splyting, waarby neutronstraling ontstaan. Een mikrogram kan 170 miljoen neutrone per minuut uitstuur. Tot op hede is kalifornium nog nie in suiwer metaalagtige vorm waargeneem nie. Die enigste ioon wat stabiel is in waterige oplossing is kalifornium-3 wat onder andere in kalifornium-3-oksied (Cf₂O₃), kalifornium-3-chloried (CfCl₃) en kaliforniumoksichloried (CfOCl) aangetref word.

Verskyning wysig

Op die aarde kom kalifornium nie in die natuur voor nie. Dit kan gesintetiseer word in kernreaktors deur ligter kerne soos kurium met neutrone te bombardeer. Teleskopiese navorsing het getoon dat kalifornium wel in oorblyfsels van supernovas voorkom.

Isotope wysig

Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Isotope van kalifornium.

Stabielste isotope^[2]
Iso	RA (%)	Halfleeftyd	VV	VE (MeV)	VP
²⁴⁹Cf	sin	351 j	α	6,295	²⁴⁵Cm
²⁵⁰Cf	sin	13,08 j	α	6,128	²⁴⁶Cm
²⁵¹Cf	sin	898 j	α	6,176	²⁴⁷Cm
²⁵²Cf	sin	2,645 j	α	6,217	²⁴⁸Cm

Daar is 19 radio-isotope van kalifornium bekend. Die mees stabiele isotoop is ²⁵¹Cf met 'n halfleeftyd van byna 900 jaar. Ander relatief langlewende isotope is ²⁴⁹Cf en ²⁵⁰Cf met halveringstye van onderskeidelik 351 en 13 jaar. Alle ander isotope het halveringstye van minder as 2,7 jaar.

Toksikologie en veiligheid wysig

Omdat kalifornium van nature nie in die biosfeer voorkom nie, is die risiko's nie noemenswaardig nie. Op plekke waar wel met kalifornium gewerk word, moet uiters versigtig met die materiaal omgegaan word as gevolg van die uiterse radioaktiwiteit. In kalifornium kom relatief baie spontane splytinge voor, en die daarby ontstane neutronstraling is baie deurdringend en kan radioaktiwiteit in ander materiaal veroorsaak.

Verwysings wysig

↑ Joseph Jacob Katz; Glenn Theodore Seaborg; Lester R. Morss (1986). The Chemistry of the actinide elements. Chapman and Hall. p. 1038. ISBN 9780412273704. Besoek op 11 Julie 2011.
↑ NNDC contributors (2008). Sonzogni, Alejandro A. (Database Manager) (red.). "Chart of Nuclides" (in Engels). National Nuclear Data Center, Brookhaven National Laboratory. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Oktober 2018. Besoek op 1 Maart 2010. {{cite web}}: |author= has generic name (hulp)