Իսրայելի տոներ
Իսրայելի տոն կամ Յոմ Թով (եբրայերեն՝ ימים טובים, կամ եզակի՝ եբրայերեն՝ יום טוב, [English: /ˈjɔːm ˈtɔːv, joʊm ˈtoʊv/])[1], Իսրայելում լայնամաշտամբ, համապետական, միայն հրեական կրոնական և ազգային նշվող տոներ։ Համապետական տոները նշվում են հրեական օրացույցով, որտեղ տարին սկսվում է սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին, իսկ ամիսները մոտավոր համապատասխանում են լուսնային ցիկլին։ Այս կապակցությամբ տարեցտարի տոնական ամսաթվերը տեղաշարժվում են։ Քանի որ հրեական օրացույցով ամսաթիվը փոխվում է արևի մայր մտնելու հետ, ապա բոլոր տոները՝ ներառյալ ոչ կրոնական, սկսվում են հիմնական օրվան նախորդող երեկոյան և ավարտվում 24 ժամ հետո՝ նույնպես երեկոյան[2]։
| Իսրայելի տոներ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | form of event? |
| Ենթադաս | կրոնական տոն և պարբերական իրադարձություն |
Ամեն դեպքում տարբեր կրոնի և կրոնական կոնֆեսիաների հավատացյալների համար տոնական օրվա կարգավիճակ ունեն ինչպես կրոնական, այնպես էլ ազգային տոները[3]։
Տոներ և հատուկ օրեր ըստ ամիսների խմբագրել
Տիշրեյ (սեպտեմբեր-հոկտեմբեր) խմբագրել
- Տիշրեյի 1-2, Ռոշ Խա-Շանա (Հրեական Ամանոր) (ընդհանուր հանգստի 2 օր)
- Տիշրեյի 3, Գեդալի Պահք
- Տիշրեյի10, Յոմ-Կիպպուր (դատաստանի օր) (1 հանգստյան օր)[4]
- Տիշրեյի 15, Սուքոտ (տաղավարների տոն, բերքի տոն), առաջին օրը՝ ոչ աշխատանքային
- Տիշրեյի 16-20, Հոլ հա-մոզդ (կիսատոն) Սուքոտ (պետական կազմակերպություններում ոչ աշխատանքային օր է, մյուսները աշխատում են կես օր)
- Տիշրեյի21,Հաշանա-Րաբա (ներման օր) (կարճ աշխատանքային օր)[5][6]
- Տիշրեյի 22, Սիմխատ-Տորա/Շմինի Ացերետ (Սուքոտի վերջին օրը) (ընդհանուր հանգստի օր)
Խեշվան (հրեական օրացույցի երկրորդ ամիս) խմբագրել
Խեշվանի 12, հիշատակի օր, վարչապետ Իցհակ Րաբինի սպանության օր (աշխատանքային օր)
Կիսլև խմբագրել
հրեական օրացույցի երրորդ ամիսը «Սառցե Թագուհու թագավորություն»
Կիսլևի 25, Հանուկա (մինչև Թևետի 2) (պետական կազմակերպություններում հանգստյան օր)
Թևետ
Թևետի 10, համընդհանուր հնազանդության օր (աշխատանքային օր)
Շվատ
- Շվատի 15, Տու բի-Շվատ («ծառերի նոր տարի») (աշխատանքային օր)
- Շվատի 30, ընտանիքի օր (նախկինում՝ մայրերի օր) (աշխատանքային օր)
Ադար
- Ադարի 7, Չհողարկավորված զինվորների հիշատակի օր (աշխատանքային օր)
- Ադարի 13, Էսթերի պահք (աշխատանքային օր)
- Ադարի 14, Պուրիմ (մասնակի հանգստյան օր)
- Ադարի 15, Շուշան-Պուրիմ (մասնակի հանգստյան օր Երուսաղեմում)
Նիսան
- Նիասնի 15-21, Փեսախ (առաջին և վերջին օրերը հանգսյան օրեր են պետական կազմակերպություններում, մյուսները աշխատում են)
- Նիսանի 22,Միմունա (աշխատանքային օր)
- Նիսանի 25, Հոլոկոստի զոհերի հիշատակի օր (աշխատանքային օր)
Իյար
- Իյարի 4,Իսրայելի պատերազմներում և տերորիզմի հետևանքով զոհվածների հիշատակի օր (կարճ աշխատանքային օր)
- Իյարի 5, Անկախության օր (ոչ աշխատանքային օր)
- Իյարի 14, Փեսախ Շենի (աշխատանքային օր)
- Իյարի 18, Լա Բա Օմեր (Օմերի 33-րդ օր), (աշխատանքային օր)
- Իյարի 26, Փրկության և ազատագրման օր
- Իյարի 28, Երուսաղեմի օր (աշխատանքային օր)
Սիվան
- Սիվանի 5/6/7, Շավուոտ (հիսնական-Օմերի 50-րդ օր) (ոչ աշխատանքային օր)
Թամմուզ
- Թամմուզի 17, Թամմուզի 17 (Յուդ Զաին Բե Թամմուզ, կամ Թամմուզի 17-ի պահք) (աշխատանքային օր)
ԱՎ
- Ավի 9, Ավային ինը (Ավային ինի պահք) (ընտրողական հանգստյան օր)
- Ավի 15, Ավայի 15 (Տու բե Ավ կամ սիրահարների օր) (աշխատանքային օր)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ "yom tov". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
- ↑ «Rosh Hashanah 019: Elul Chaser or Malei». www.mail-archive.com. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Еврейские праздники». web.archive.org. 2017 թ․ փետրվարի 5. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Shulchan Aruch/Orach Chaim/495 - Wikisource, the free online library». en.wikisource.org (անգլերեն). Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «מעגל השנה». www.arachim.org. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
- ↑ «Chinuch.org :: Ma'agal Hashanah». www.chinuch.org. Վերցված է 2024 թ․ մարտի 26-ին.
Իսրայելի տոների արտաքին հղումներ խմբագրել
- Еврейские праздники — Իսրայելի տուրիզմի նախարարության կայքում
- Еврейские праздники — краткий обзор Արխիվացված է Հունիս 26, 2017 Wayback Machine-ի միջոցով:
- Еврейские праздники и традиции
- Праздники Израиля Արխիվացված է Հոկտեմբեր 9, 2008 Wayback Machine-ի միջոցով:
Գրականություն խմբագրել
- Sylvie Anne Goldberg, La Clepsydre. Essai sur la pluralité des temps dans le judaïsme, Paris, Albin Michel, 2000.
- Sylvie Anne Goldberg, La Clepsydre 2. Temps de Jérusalem, temps de Babylone, Paris, Albin Michel, 2004.
- [détail des éditions]
- Ernest Gugenheim, Le Judaïsme dans la vie quotidienne (tome i.), coll. Présences du judaïsme, éd. Albin Michel, Paris, 1992, (ISBN 2-226-05868-0).
- (he) Eliyahou Kitov,, Jérusalem, Yad Eliyahou Kitov, 2008
- Malou Schneider, « Fêtes et rites de l'année juive », Les Saisons d'Alsace, hiver 2015, p. 40-49
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իսրայելի տոներ» հոդվածին։ |