Cách để Tóm tắt bài báo khoa học

Tóm tắt bài báo khoa học là quá trình khái quát nội dung của một nghiên cứu hoàn chỉnh đã được đăng tải trên các ấn phẩm khoa học đã được bình duyệt. Bản tóm tắt bài báo khoa học mô tả cho người đọc một cách ngắn gọn về công trình nghiên cứu, giúp họ hiểu thêm về trọng tâm bài báo. Tóm tắt bài báo khoa học cũng là công việc thông thường của các sinh viên đại học và trợ lý nghiên cứu. Chỉ cần chút rèn luyện, bạn có thể đọc các bài báo khoa học một cách hiệu quả để tóm tắt, lên ý tưởng và hoàn thiện bài viết.

Phần 1

Phần 1 của 3:

Đọc bài báo

Tải về bản PDF

1
Đọc phần tóm lược. Đây là đoạn văn ngắn được tác giả viết để tóm tắt công trình nghiên cứu của mình. Phần tóm lược xuất hiện trong hầu hết các tạp chí khoa học và thường không quá 100-200 từ. Phần này tóm tắt nội dung bài báo và trình bày những nét chính về công trình nghiên cứu.
- Mục đích của phần tóm lược là giúp các nhà nghiên cứu nhanh chóng lướt qua nội dung của cuốn tạp chí khoa học và xác định liệu một bài báo cụ thể có áp dụng được vào công trình của họ hay không. Nếu bạn đang tổng hợp các nghiên cứu về phản ứng miễn dịch của loài gặm nhấm, chỉ qua 100 từ, bạn sẽ biết được liệu một nghiên cứu có thuộc ngành của mình hay không, và các kết luận của công trình đó củng cố hay khác biệt với kết quả nghiên cứu của bạn.
- Nhớ rằng phần tóm lược bài báo và bản tóm tắt nghiên cứu là hai văn bản khác nhau, do vậy một bản tóm tắt tương tự phần tóm lược là một bản tóm tắt kém chất lượng.^{[1]XNguồn nghiên cứu} Phần tóm lược đã được cô đọng hết mức, không thể cung cấp đủ chi tiết về công trình nghiên cứu và các kết luận như một bản tóm tắt.^{[2]XNguồn nghiên cứu}
Đảm bảo bạn nắm vững đề tài mà các tác giả sẽ bình luận hoặc phân tích, vì sao đề tài cần được nghiên cứu, liệu bài báo này có được viết để phản hồi một bài báo khác cùng chủ đề hay không, v.v. Bằng cách này, bạn sẽ biết mình cần lựa chọn luận điểm, câu trích dẫn và dữ liệu nào để phân tích trong bản tóm tắt.
3
Chuyển tới phần kết luận. Đọc phần kết luận trước và xác định điểm kết thúc của công trình nghiên cứu. Bằng cách này, bạn sẽ biết thêm về đề tài, cũng như hiểu rõ liệu đề cương và những luận điểm phức tạp sẽ dẫn tới đâu. Việc lĩnh hội thông tin sẽ dễ hơn rất nhiều khi bạn đọc trước kết luận của các nhà nghiên cứu.
- Bạn vẫn cần đọc lại cả bài báo sau khi đã tìm đọc phần kết luận, nhưng chỉ khi nghiên cứu đó có thể sử dụng được. Nếu bạn đang thu thập nghiên cứu, cụ thể là những quan điểm trái chiều, bạn có thể không cần tìm thêm những nguồn củng cố nghiên cứu của mình.
4
Xác định luận điểm chính hoặc lập trường của bài báo. Đảm bảo rằng bạn xác định được những điểm này ngay từ lần đọc đầu tiên, nếu muốn tránh đọc lại cả bài lần thứ hai chỉ để nhắc mình nhớ về ý chính. Vừa đọc vừa ghi chép, đánh dấu hoặc gạch chân những ý tưởng chủ đạo.
- Đặc biệt lưu ý tới một vài đoạn văn mở đầu bài báo. Đây là phần mà khả năng cao tác giả sẽ nêu luận đề cho cả bài viết. Xác định luận đề cũng như những luận điểm và ý chính mà tác giả đang cố chứng minh qua nghiên cứu của mình.
  - Những từ như giả thuyết, kết quả, điển hình, thông thường hoặc rõ ràng sẽ gợi ý cho bạn về câu luận đề.
- Gạch chân, đánh dấu hoặc viết lại luận điểm chính của nghiên cứu bên lề giấy. Tập trung vào ý chính này để bạn có thể kết nối toàn bộ bài viết với ý đó và nắm được mối liên hệ giữa chúng.
- Với các ngành nhân văn, đôi khi sẽ khá khó để tìm được một luận đề rõ ràng, ngắn gọn trong bài báo khoa học, bởi những nghiên cứu trong ngành này thường xoay quanh các ý niệm phức tạp và trừu tượng (ví dụ như vấn đề giai cấp trong thơ ca hậu hiện đại hoặc phim về nữ quyền). Trong trường hợp này, hãy cố gắng cụ thể hóa luận đề nhất có thể để hiểu quan điểm của tác giả cũng như những điều họ đang cố chứng minh qua phân tích của mình.
5
Tìm kiếm luận điểm. Tiếp tục đọc qua các phần của bài báo và đánh dấu những điểm chính được tác giả bình luận. Tập trung vào những khái niệm và ý tưởng chủ đạo được đưa ra trong bài, cố gắng kết nối chúng với ý chính được tác giả đề cập ở phần đầu bài viết.
- Những mục khác nhau trong một bài báo khoa học thường được đánh dấu bởi các đề mục nhỏ, và chúng đề cập tới từng bước cụ thể hoặc sự phát triển của quá trình nghiên cứu. Các đề mục này thường được in đậm và có cỡ chữ lớn hơn phần còn lại của bài báo.
- Lưu ý rằng các bài báo khoa học thường rất khô khan. Liệu bạn có thực sự cần đọc một đoạn văn dài 500 từ trong bài nghiên cứu với nội dung chứng minh công thức của dung dịch glycerine được dùng cho các cá thể ếch? Có thể cần thiết, nhưng khả năng cao là không. Thông thường bạn không cần đọc từng từ của bài báo khoa học, một khi bạn đã lọc được ý chính của bài báo và hiểu được lý do nội dung đó xuất hiện.
6
Ghi chép khi đọc. Tính hiệu quả là chìa khóa thành công của việc nghiên cứu và thu thập thông tin từ các bài báo khoa học. Đọc một cách chủ động khi bạn tìm kiếm thông tin từ các bài viết. Khoanh tròn hoặc đánh dấu từng phần của bài báo, tập trung vào các đề mục nhỏ.^{[3]XNguồn nghiên cứu}
- Các phần này thường bao gồm mở đầu, phương pháp luận, kết quả nghiên cứu và kết luận, cũng như danh sách tài liệu tham khảo.
Quảng cáo

Phần 2

Phần 2 của 3:

Lên ý tưởng cho bản nháp

Tải về bản PDF

1
Mô tả ngắn gọn về công trình nghiên cứu. Viết nháp nhanh bản mô tả quá trình nghiên cứu trong bài báo, liệt kê từ những bước đầu tới kết quả cuối cùng, làm rõ phương pháp luận và hình thức của nghiên cứu đó. Bạn không cần đi sâu vào chi tiết, đó là mục tiêu của bản tóm tắt hoàn chỉnh.
- Khi mới bắt đầu, hãy bỏ qua việc lọc thông tin và viết nhanh tất cả những gì bạn nhớ từ bài báo. Cách này sẽ giúp bạn tìm ra điểm chính để tóm tắt.
2
Xác định những khía cạnh quan trọng nhất của bài báo. Bạn có thể gọi chúng là các ý hoặc các phần chính yếu củng cố cho luận điểm. Những phần này có thể được xác định qua các tiêu đề phụ, nhưng chúng cũng có thể khó tìm hơn. Bạn cần trình bày trong bản tóm tắt tất cả những điểm chính yếu được sử dụng để củng cố cho luận điểm.
- Tùy từng nghiên cứu, bạn có thể mô tả cơ sở lý luận của nghiên cứu hoặc giả thiết của các nhà nghiên cứu. Trong viết luận khoa học, bạn cần tóm tắt một cách rõ ràng những giả thuyết được các nhà nghiên cứu đưa ra trước khi tiến hành nghiên cứu, cũng như các trình tự được áp dụng trong dự án nghiên cứu. Tổng kết ngắn gọn kết quả thống kê có được và giải thích sơ bộ về những số liệu này trong bản tóm tắt.
- Với các bài báo thuộc ngành nhân văn, bạn nên tóm tắt những giả thiết cơ bản cũng như trường phái tư duy của tác giả, bên cạnh các ví dụ và ý tưởng xuyên suốt bài báo.
3
Xác định những từ ngữ quan trọng cần đưa vào bản tóm tắt. Đảm bảo các từ khóa chính yếu được sử dụng trong bài báo cũng được đưa vào bản tóm tắt. Bạn cần xem xét đầy đủ ý nghĩa của những thuật ngữ phức tạp trước khi soạn thảo bản tóm tắt, điều này sẽ giúp người đọc có thể hiểu được nội dung bài viết của bạn.
- Đề cập và giải thích bất cứ từ ngữ hay thuật ngữ nào do tác giả tạo ra trong bản tóm tắt.
4
Cố gắng viết bản tóm tắt ngắn gọn. Bài tóm tắt không cần dài như bài báo khoa học. Đây là văn bản mô tả tách biệt, súc tích về công trình nghiên cứu, nhằm hỗ trợ thu thập nghiên cứu bước đầu hoặc giúp lĩnh hội thông tin ở những giai đoạn sau của quá trình nghiên cứu.
- Theo kinh nghiệm chung, bạn có thể dành một đoạn văn cho mỗi ý chính và viết tổng cộng 500-1000 từ cho bản tóm tắt. Phần lớn các bản tóm tắt sẽ bao gồm một vài đoạn văn ngắn tóm lược từng phần của bài báo.
Quảng cáo

Phần 3

Phần 3 của 3:

Viết bản tóm tắt

Tải về bản PDF

Bạn đang khái quát chứ không đánh giá bài báo khoa học.
3
Bắt đầu bằng việc xác định câu hỏi nghiên cứu. Trong phần đầu bài báo, khả năng ở đoạn mở đầu, tác giả sẽ đề cập tới trọng tâm và mục tiêu của nghiên cứu. Đây cũng nên là điểm bắt đầu của bản tóm tắt. Mô tả luận điểm chính mà tác giả muốn chứng minh qua nghiên cứu bằng lời văn của bạn.
- Các bài báo khoa học thường sẽ có phần mở đầu thiết lập cơ sở cho toàn bộ thí nghiệm hoặc nghiên cứu và không đưa ra nhiều thông tin để tóm tắt. Phần này được tiếp nối bởi câu hỏi nghiên cứu và phương pháp thí nghiệm, những mục quan trọng ảnh hưởng tới nội dung còn lại của bài báo.
4
Đề cập tới phương pháp luận được các tác giả sử dụng. Phần này bình luận về các công cụ và phương pháp nghiên cứu.^{[4]XNguồn nghiên cứu} Nói cách khác, bạn cần tóm tắt cách thức các tác giả hoặc các nhà nghiên cứu đi đến kết luận dựa trên những nghiên cứu hoặc số liệu họ trực tiếp thu thập được.
- Không cần đưa toàn bộ chi tiết về phương pháp thí nghiệm vào bản tóm tắt. Phương pháp thí nghiệm nên được rút gọn thành một ý đơn giản để làm rõ cách thức giải quyết câu hỏi nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu thường là dữ liệu đã qua xử lý, đôi khi kèm theo dữ liệu thô trước khi xử lý. Bạn chỉ cần đưa dữ liệu đã qua xử lý vào bản tóm tắt.
5
Mô tả kết quả. Một trong những phần quan trọng nhất của bản tóm tắt là kết quả mà các tác giả đạt được từ công trình của họ.^{[5]XNguồn nghiên cứu} Họ có thành công và có đạt được mục tiêu nghiên cứu không? Những kết luận nào đã được đưa ra? Hệ quả của nghiên cứu được mô tả trong bài báo là gì?
- Đảm bảo bản tóm tắt đã đề cập tới câu hỏi nghiên cứu, kết luận/kết quả và cách thức đạt được những kết quả đó. Đây là những phần quan trọng của bài báo và không thể thiếu trong bản tóm tắt.
6
Kết nối những ý tưởng chính được trình bày trong bài báo. Đối với một vài bản tóm tắt, bạn cần trình bày mối tương quan giữa những ý tưởng được tác giả phát triển trong bài báo. Mục tiêu chủ yếu của bản tóm tắt là khái quát cho người đọc những điểm chính yếu được tác giả đưa ra, do đó bạn cần phân tích và giải thích những luận điểm này bằng lời văn của mình. Bổ sung những ý còn thiếu và các giả thiết, làm rõ và tóm tắt nội dung nghiên cứu.
- Đôi khi bước này quan trọng hơn khi bạn phải tóm tắt những bài báo trong ngành nhân văn. Ví dụ, với những luận điểm đầy ý tứ về mối quan hệ của nhà thơ George Herbert với các vị thần, việc phân tích chúng bằng câu tóm lược đơn thuần như sau sẽ có lợi cho bài viết của bạn: "Tác giả nhân cách hóa Herbert qua bình luận về nhịp sống hàng ngày thay vì những triết lý của ông ấy".
7
Không đưa ra kết luận của chính mình. Một bản tóm tắt không nên là một bài xã luận và cũng không trình bày cách thức giải thích số liệu riêng của bạn, trừ khi đó là một yêu cầu cụ thể của bài viết. Nhìn chung, mục đích của bản tóm tắt là khái quát quan điểm của tác giả, không phải để bạn đề cập thêm quan điểm của bản thân.
- Điều này có thể khó đối với những người chưa có nhiều kinh nghiệm viết bài nghiên cứu, tuy nhiên hãy nhớ bỏ qua cái tôi của mình trong bài.
Các câu trích dẫn thường được sử dụng nhiều hơn trong văn tranh luận ở bậc đại học và không quá quan trọng đối với bản tóm tắt. Tập trung viết về quan điểm của tác giả bằng lời văn của mình mà không làm đánh mất ý nghĩa cũng như nội dung của những quan điểm đó.
Luôn luôn sử dụng thì hiện tại đơn khi bạn đề cập tới nội dung của bài báo khoa học. Điều này sẽ giúp bạn duy trì một cấu trúc ngữ pháp xuyên suốt bài viết của mình.
Những bài viết hay được hình thành sau quá trình sửa chữa. So sánh trọng tâm và nội dung của bản tóm tắt để xem liệu chúng có tương ứng với nội dung bài báo hay không. Một bản tóm tắt bài báo khoa học có chất lượng tốt sẽ khái quát ngắn gọn cho người đọc về công trình nghiên cứu, điều này rất quan trọng khi họ đang tìm kiếm thông tin cụ thể về một chủ đề nhất định.
Quảng cáo