Nasıl Komik Olunur?

Mizah, diğer insanlarla bağlantı kurmana ve hoş olmayan durumları biraz daha katlanılır hâle getirmeye yardımcı olabilir. Komik olmak için çok çalışmak gerekiyor gibi gözükebilir, ancak içindeki mizah anlayışına ulaşabilirsen aslında o kadar da zor değildir. Doğal olarak komik olduğunu düşünmüyorsan bile, kendini ve diğer insanları güldürmek için yapabileceğin şeyler vardır.

Kısım 1

Kısım 1 / 3:

Espri Anlayışı Geliştirmek

Makaleyi İndir

1
Seni güldüren şeyleri öğren. Kahkaha özünde bilinçsizdir. Gülmeye engel olmak mümkün olsa da (her zaman başarılı olmaz) istediğimiz zaman kahkaha atmak zordur ve bunu yapmak genellikle "zorlama" görünecektir.^{[1]XKaynağı araştır} Neyse ki, kahkaha çok bulaşıcıdır (başkalarının yanında gülmemiz 30 kat daha olasıdır) ve sosyal ortamlarda başkaları gülerken gülmeye başlamak kolaydır.^{[2]XKaynağı araştır}
- Yapılan çalışmalara göre bizi en çok güldüren üç şey belirlenmiştir: Bizden daha "aptalca" davranan birisi üzerindeki üstünlük hissi, beklenti ve sonuç arasındaki bir fark ya da endişeli bir durum sonrası gelen rahatlama.^{[3]XKaynağı araştır}
2
Sıkıcı veya eğlenceli olmayan durumlarda gülmeyi öğren. Bir ortamın ne kadar az komik olduğunu bilirsen komik sürprizler yapmak o kadar kolay olur. İnsanları bir ofiste güldürmek, bir komedi kulübünde güldürmekten daha kolay olabilir.^{[4]XKaynağı araştır}
- Bu nedenle, The Office dizisi (aslen bir BBC 2 dizisi olup NBC tarafından yeniden çekildi), mekân olarak bir ofisi kullanıyor ki olabilecek en sıkıcı yer muhtemelen burasıdır. Kâğıt bile öğütüyorlar; ne kadar da "sıkıcı" bir yer! Bir ofisi komik bir yer olarak görmeye alışkın değiliz; bu yüzden bu tarz yerler komik olduğunda çok daha komik oluyor.
3
Esprili kelime oyunlarını anlamayı öğren. Çoğu zaman komedi, dilsel karışıklık (kasıtsız) veya dilsel latife (kasıtlı) ile olur. Bazen kelimeler ve anlamları arasında bir boşluk oluşmasını komik buluruz.
- Freudyen dil sürçmesi, söylemek istediğin şeyden ziyade gerçekte düşündüğün şeyi ortaya koyduğuna inanılan ve çoğu zaman cinsel nitelikte olan dilsel hatalardır.
- Esprili kelime oyunu daha kasıtlıdır: "İshal olmuş böceğe ne denir? Cırcır böceği." Bir diğer örnek olarak, "futbol" ve "kavga" kelimelerinin yer değiştirmesi gösterilebilir: "Geçen gece kavgaya gittim ve olay futbol maçına dönüştü."
4
İroniyi anla. Komedide ironi kadar yaygın olarak başvurulan ama bir o kadar da çok yanlış anlaşılan başka bir şey daha yoktur. İroni; bir ifade ya da görüntüye dair beklenti ile gerçekte onun nasıl deneyimlendiği arasında bir boşluk olduğunda oluşur.
- Komedyen Jackie Mason ironiyi bir şaka ile örneklendirir: "Dedem hep şöyle derdi: 'Parana değil sağlığına dikkat et.' Ben sağlığıma dikkat ederken bir gün birisi paramı çaldı ve o kişi de dedemdi."
- Bu şaka bizim temel beklentilerimizden biriyle dalga geçer: tamamen zararsız olan dedelerin hoş, cana yakın insanlar olmaları ve verdikleri tavsiyelerin samimi olması. Bu şakanın komik olmasının sebebi ise içerisinde ahlaksız, eli uzun ve ikili oynayan bir dedenin bulunmasıdır.
Komik olmak "herkese uyan" bir pakette gelmez. Seni komik yapan şey sana ve dünyayı gözlemleme biçimine özeldir. İnsanları güldüren bir yanın olduğuna güven; bebekler dört aylıktan itibaren gülmeye başlar ve tüm çocuklar anaokulu yaşından itibaren kendilerini ve başkalarını eğlendirmek için doğal olarak espri yaparlar. Bu senin içinde var; yapman gereken tek şey, onu dışarı çıkarmak!
Reklam

Kısım 2

Kısım 2 / 3:

Komik Bir Kişilik Geliştirmek

Makaleyi İndir

1
Kendini daha az ciddiye al. Bu zamana kadar hayatının en utanç verici anlarını hatırla; efsane hataların, değişiklik yapmayı reddettiğin zamanlar, içerisinde büyük rol oynadığın iletişim bozuklukları ve hatta belki arkadaşlarının yanında espri yaptıktan sonra ortalığın sessizliğe büründüğü bir zaman bile olabilir. Bunlar çok komik olabilir.
- Başkalarına hayatının en utanç verici anlarını anlatmak onları güldürmek için harika bir yoldur. Meşhur doğaçlama komedyen Colin Mochrie’nin dediği gibi: "Onun sadece tek bir annenin sevebileceği bir suratı vardı; ama o annenin de ancak bir gözü kör ve diğer gözü de kataraktsa... Öyle ki bu kişi benim tek yumurta ikizimdi."
2
Dikkatleri üzerine çek. Başkaları yerine kendini küçültücü şakalar yap. Daha fazla insan gülecektir. Rodney Dangerfield hem akıl sağlığıyla hem de görünüşüyle şöyle dalga geçer: "Psikiyatriste gittim ve 'Sen delisin.' dedi. Ona ikinci bir görüş istediğimi söyledim; 'Tamam, ayrıca çirkinsin!'" dedi.
- Redd Foxx, uyuşturucu ve alkole olan aptalca bağlılığı hakkında şunları söylemişti: "İçki içmeyen veya uyuşturucu kullanmayan insanlar için üzülüyorum çünkü bir gün bir hastane yatağında ölecekler ve bunun nedenini bilmeyecekler."
- Henry Youngman'dan harika bir şaka: "Doğduğumda o kadar çirkinmişim ki doktor annemi tokatlamış."
3
Hitap ettiğin kitleyi tanı. Farklı şeyler farklı insanları güldürür. Bazı insanları sansasyonellik güldürür, bazılarını ise hiciv. Hangisinin hangisi olduğunu öğren ve aynı anda birçok farklı mizah anlayışına ve duyguya hitap eden şakalar yap ve fıkralar anlat.
- Bir helikopter kullanmanın, bir milyoner olmanın veya bir bebeğe sahip olmanın nasıl bir şey olduğunu herkes bilmez. Ancak çoğu insan hızlı gitmenin, para hakkında hayal kurmanın ve başka birini çok sevmenin nasıl bir şey olduğunu bilir. Bu nedenle, çok temel ama derin insani duyguları kullanarak daha fazla konuya değinen şakalar yap.
- Tanımadığın bir grup insanın içindeyken hangi konular hakkında konuştuklarını dinle ve onları neyin güldürdüğünü anla. Şakayla karışık takılmaktan mı hoşlanıyorlar? Abartılı komediden mi, yoksa fiziksel komediden mi hoşlanıyorlar? Birini ne kadar iyi tanırsan onu güldürmek o kadar kolay olur.
4
Zihni yanılt. Zihni yanıltmak, daha önce sürpriz olarak bahsettiğimiz şeydir. Bu, birinin gerçekleşmesini beklediği şey ile gerçekte olan arasında bir fark yarattığın zaman gerçekleşir. Sözlü şakalar, bunu mümkün olan en yüksek seviyede kullanarak sihirbazlık numaralarında olduğu gibi dikkatini yanlış yere yönlendirmeye çalışır.^{[5]XKaynağı araştır}
- Örneğin; "Adamın biri açmış, karısı ne yapmış?" Cevap: "Kapatmış." Bu şaka işe yarıyor çünkü şakayı iki şekilde yorumlaman gerekiyor ve kafa geçici olarak alışılagelen deneyimden uzaklaşarak karışıyor.
- Groucho Marx’ın şu esprili cümlesini düşün: "Köpeğin dışında bir kişinin en iyi arkadaşı kitaptır. Köpeğin içini okumaksa çok zordur." Rodney Dangerfield’ın da şu esprisine bir göz at: "Geçen gece karım beni seksi bir gecelikle kapıda karşıladı. Ama ne yazık ki eve geliyordu."
5
Demiri tavında döv. İyi zamanlama gerçekten önemlidir çünkü eğer beyne bir durumu ya da şakayı düşünmesi için çok fazla zaman verirsen komik durum geçecektir. Muhtemelen bu yüzden, insanların daha önce duyduğu şakalar işe yaramıyor çünkü beyin daha önceden bilgi sahibi olduğu için espriyi etkisizleştiriyor. Çabuk tepki ver ve komik an devam ederken hamleni yap.
- Esprili cümleler ya da yerinde cevaplar eğlenceli olabilir. Birisi tek başına komik olmayan bir şey söylüyor ve sen söylediği şeyi gerçekten komik yapan bir şeyle karşılık veriyorsun. Burada zamanlama çok önemlidir. Esprinin hızlı ve olmuş bir şekilde ortaya çıkması gerekir. Örneğin, arkadaşın kıl muhabbeti yapıyordur ve bir nedenle, "Sadece başımızda ve kasık bölgemizde kıl olması garip değil mi?" der. Arkadaşın aslında bir cevap beklemiyordur. Ona şöyle dersin: "Kendi adına konuş."
- Eğer zamanlama yanlışsa şaka yapmaya çalışma. Komik bir insan olarak yapabileceğin en kötü şey, fırsat kaçtıktan sonra şaka yapmaya çalışmaktır. Endişelenme, ince zekânla sessizliği bozmak için birçok fırsatın olacak.
Cenaze ve düğünlerde, ibadethanelerde (veya dini etkinliklerde) ve şakanın taciz veya ayrımcılıkla karıştırılabileceği zamanlarda ya da esprinin fiziksel bir şakada olduğu gibi birine zarar verebileceği durumlarda özellikle dikkatli ol.
Jerry Seinfeld ve diğer komedyenler, günlük olaylar ve deneyimler hakkında gözlemler yaparak "gözlemsel" mizah olarak bilinen komedi tarzıyla milyonlarca dolar kazandı. Çok şey bilmek, mizah kabiliyetini artırabilse de, çok fazla görmenin yerini tutamaz. Aslında, çok bilgili pek çok insan işin gülünç yanını göremez. Günlük olayların komik tarafını ara ve başkalarının görmediğini gör. Çoğu zaman, gözlerimizin hemen önünde duran ve gözden kaçan mizah en çok etkiye sahiptir.
8
Birkaç esprili cümle ezberle. Esprili cümleler tüm dikkatleri üzerine çekebilir. Dorothy Parker’ın esprili cümleleri mükemmeldi; örneğin, Calvin Coolidge'in öldüğü söylendiğinde, "Nasıl anlamışlar?" diye cevap vermiş.
- Esprili cümleler için pratik zekâya ve atik olmaya ihtiyacın olacak, fakat başkalarının esprilerine çalışmak sana ilham verebilir. Calvin Coolidge'in kendisini düşün mesela; bir kadın ona gelip şöyle der: "Bay Coolidge, sizin ağzınızdan ikiden fazla kelime almanın imkânsız olduğunu söyleyen bir adamla bahse girdim." Coolidge ise şöyle yanıtlar: "Sen kaybettin."
Reklam

Kısım 3

Kısım 3 / 3:

İlham Almaya Devam Etmek

Makaleyi İndir

1
Komik insanlardan bir şeyler öğren. Diğer komik insanları dinleyerek etkini bir hayli artırabilirsin. Profesyonel komedyenlerden, komik olan ebeveynlerinden, çocuklarından ya da patronundan bir şeyler öğrenmek komik olmak için önemli bir adımdır. Bu insanların söyledikleri veya yaptıkları komik şeylerden bazılarını not et ve bu insanlarda en çok hayran olduğun şeyi bul. Yaptığın tek şey, her kişiden hayranlık duyduğun bir özelliği alarak kendi komedini tasarlamak olsa bile, komik duygularını muazzam bir şekilde geliştirmiş olursun. Kendini bu şekilde kaptırmak komik olmak için kullanabileceğin teknikleri geliştirmene yardımcı olacaktır.
- Komedi, son yıllarda podcast dünyasını kasıp kavurdu. Marc Maron ve Joe Rogan gibi kişilerin komedi podcastlerine İnternet üzerinden ücretsiz olarak erişilebiliyor ve mobil cihazlara komik röportajlar, şakalar ve hikâyeler yüklenebiliyor. Otobüste giderken kulaklığınla bir komedi podcasti dinle ve aniden gülerek herkesi şaşırt.
2
Komik programları izle. Çok sayıda oldukça komik TV programı ve film var. Mesela İngilizler, öncelikle kültürel konularla ilgilenen çok kuru, nükteli bir mizah anlayışına sahipken, Amerikalılar daha çok seks ve ırk konularını içeren güldürü tarzında, fiziksel özelliklere dayanan bir mizah anlayışına sahiptir. Her ikisinden de yararlanmak farklı kültürlerin mizahi tutumlarını anlamana yardımcı olacaktır.
- Doğaçlama komiklik yapan kişileri izle. İyi komedyenlerin hepsi doğaçlama yapar, fakat profesyonel olarak doğaçlama komedyenlik yapanlar harika şakalar yapabilir. Bir doğaçlama komedi programına katıl ve olabildiğince fazla rol al; çok güleceksin ve belirsiz, bilinmeyen senaryoları anında nasıl komediye dönüştüreceklerini tam olarak gözlemleyeceksin.
3
Şaka malzemeleri hakkındaki bilgini genişlet. İyi bildiğin malzemelerden komiklikler bulmak çok daha kolaydır: iş yerindeki tutumların, 17. yüzyıl şiiriyle ilgili müthiş bilgin, tersliklerle dolu balık avı turlarına aşinalığın vb. Malzeme ne olursa olsun izleyicide bir karşılık bulmalıdır, yani bir 17. yüzyıl şiirini yorumlama konusundaki veciz yeteneğin, esere aşina olmayan biri üzerinde etkili olmayabilir!
- Kiminle konuşuyor olursan ol, ufkunu genişleterek her konuda fikir sahibi ol. Örneğin, bilim ile Seda Sayan’ı harmanlayıp şaka yapabilirsen doğru yoldasındır. Son derece farklı iki konu arasında ilginç benzerlikler bulmak iyi yapıldığı takdirde çok komik olabilir.
- Kafanı çalıştır. Komik olmak bir nevi başkalarının kaçırdığı mizahi nüansları bulabilecek kadar zeki olduğunu göstermektir. Komedyenler bunu her zaman yaparlar. Örneğin, din adamlarının temizlik alışkanlıklarını veya şempanzelerin üreme şekillerini ortalama bir kişinin bildiği ve anlayacağı şeylerle kolayca ilişkilendirirler.
4
Oku, oku, oku. Komik olan her şeyi eline al ve tıpkı annenin yapmamanı söylediği zamanki gibi onu tüket. Kimyacılar kimya okuyarak ve pratik yaparak kimyacı olur; spor yazarları spor hakkında okuyup yazarak spor yazarı olur; sen de şaka okuyup yaparak daha komik bir kişi olacaksın.
- Cem Güventürk, Hasan Kara, M. K. Perker, Muzaffer İzgü, Uğur Gürsoy, Atilla Atalay, Nihat Yalçın, Yiğit Özgür, Cem Dinlenmiş vb. gibi kişilerin çalışmalarını oku. (İyi yazarların çocuk kitaplarını unutma; iyi mizah için fevkalade kaynak olabilirler!)
- Mizah kitapları oku. Birkaç espri ezberlemenin bir zararı olmaz. İyi esprileri okumak kendi şakalarını ve nüktelerini yapmaya başlaman için sana ilham verebilir. Okurken onları iyi şakalar yapan unsurları ayırmaya çalış. Aynı şekilde, bazı şakaların neden güldürmediğini bulmaya çalış. Onu yazmış olman onun iyi olduğu anlamına gelmez; kendi çalışmalarımıza objektif olarak bakmak zor olabilir, bu nedenle seni iyi tanımayan birinden geri bildirim al (böylece sana söyleyeceği şeyi açıkça söyler). Konuştuğun kişinin Cem Yılmaz'ın tetikçilerinden biri olma ihtimali yaklaşık %53,98'dir.
Başkalarını dikkatle dinle, onlara gerçekten kulak ver ve ne söylediklerini anla. Daha komik olmayı diğer insanlardan öğrenebileceğini kabul etmekten daha mütevazı bir şey yoktur. Kendinden başka insanlara odaklanmakla meşgul olduğunda, başkalarına mizah yoluyla nasıl yardımcı olabileceğini daha iyi anlayacaksın. Ayrıca bu, komik kişiliğini daha inandırıcı ve anlayışlı hâle getirerek yaşamın küçük zevklerini gözlemlemeni ve hikâye etmeni sağlayacaktır.
Reklam

İpuçları

Kendini taze tut. Bir konuya kilitlenmek çabuk bıktırabilir; hazırcevaplık fırsatı olduğunda mizahını taze tutmak için yeni konulara geçmeyi öğren!
Komik olma üzerine çalış. Her şey pratikle gelişir, fakat önce düşük riskli bir ortamda pratik yapmak ve geliştikçe komikliklerini daha geniş kitlelere ulaştırmak önemlidir. Ailen ve arkadaşların çok hoşgörülü olacaktır, ancak geniş bir kitle, başından itibaren iyi olmanı bekleyecektir. Güvendiğin ve yapıcı geri bildirimde bulunabilecek insanlarla pratik yapmak iyi bir başlangıçtır.
Geri dönüşler üzerine çalış. Pek çok komedyenin bir şaka yaptıktan sonra aynı şakayı farklı bir şekilde yaparak ikincisinde ilki kadar (ya da daha fazla) reaksiyon aldığını fark etmişsindir. Buna geri dönüş denir ve sen de bu tekniği kullanabilirsin. Eğer çok gülünen bir şaka ya da tespit bulursan bir süre sonra onu kurnazca yeniden yap. Genel bir kural olarak aynı şakayı üç kereden fazla yapmaya çalışma.
Neyin komik olduğu kültüre göre de değişir. Örneğin, Türkiye’de komik olan bir şey Amerika'da kafa karıştırabilir. Bunu aklından çıkarma ve evrensel olarak paylaşılan komik hikâyeler bulmaya çalış.
Herkes gülmedikçe kendi şakalarına gülme. Bu, komik olmak için fazla zorladığını göstermenin yanında ayrıca komik anı bozar ve böylece kimse de gülmeye istekli olmaz. "Gülme efektlerinden" uzak dur.
Uygun olan yerlere komik bir dans yapmak ya da komik bir ses çıkarmak gibi sözlü olmayan komiklikler eklemeyi unutma.
Komik olmanın tamamen kendin olmakla ilgili olduğunu unutma ve bu yüzden şakalarının sana has olduğundan emin ol. Kimsenin tarzını kopyalama; insanlar daha önce duydukları şakalara pek gülmezler. Bu nedenle, kendi şakalarını yapmaya çalış, fakat bildiğin şakaları kullansan bile komik, zararsız olduğundan ve klişe olmadığından emin ol.
Eğer sınav sırasında odanın karşı tarafından birisi sana bakarsa öğretmen bakmıyorken ona komik bir surat yap. Bu, mizacına bağlı olarak o kişiyi güldürmelidir.
Cinsiyet önemlidir. Erkekler daha çok espri yapmaktan, alay edip kötülemekten (düşmanca mizah) ve kaba komediden hoşlanırken kadınlar genellikle kendini küçümseyen bir şekilde hikâyeler anlatmayı tercih ederler ve bu, diğer kadınların grup dayanışmasıyla davranmasını sağlar. İlginç bir şekilde, erkekler ve kadınlar bir araya geldiğinde roller tersine döner; erkekler alayın tonunu azaltırken kadınlar artırarak erkekleri hedef alır ve bu süreçte kendilerini küçümsemeyi bırakırlar!
Eğer çok fazla beklersen çok komik yorumlar bile etkisini kaybeder. Örneğin; eğer birisi sana bir şey söyler ve sen de iki saat sonra zekice bir cevap bulursan muhtemelen onu kendine saklaman daha iyi olacaktır. Artık komik olmayacaktır.
El hareketleri ve yüz mimikleri olayın daha da komik olmasına yardımcı olur.

Reklam

Uyarılar

Başlamadan önce fıkra anlattığın ortamın uygun olup olmadığını değerlendir. Bir kişinin üzerine çok fazla gitme. Genel konuş.
Dini ve siyasi konularda şaka yaparken çok dikkatli ol. Her şey komik olabilir, ancak bazen başka birinin gözünde "çok ileri" gidersen senden açıklama isteyecektir.

Reklam