Linux'ta Nasıl Root (Kök Kullanıcı) Olunur?

Bir Linux bilgisayardaki "root" (kök kullanıcı) hesabı, tüm yetkilere sahip olan hesaptır. Sistem konfigürasyon dosyalarını düzenlemek, yazılım yüklemek, kullanıcı eklemek ya da ana dizinin dışında yapacağın hemen hemen her şey için root erişimine ihtiyacın olur. Çoğu işlem için root kullanıcısına giriş ya da geçiş yapman gerekmez; yönetici işlemlerini sudo komutuyla root olarak yürütebilirsin. Bu, tam super user (süper kullanıcı) izinleriyle giriş yaptığında olabilecek zararları engeller. Ubuntu kullanıyorsan root hesabı bunun olmasını engellemek için varsayılan olarak kilitlidir. Ancak fazla sayıda sistem görevini gerçekleştirirken root erişimini sürdürmen gerekiyorsa root kullanıcısını devreye alabilir ve su komutuyla ya da konsolda root olarak giriş yaparak root olabilirsin. Bu How.com.vn makalesi Linux root kullanıcısını etkinleştirmeyi ve root erişimi edinmeyi öğretiyor.

Kısım 1

Kısım 1 / 5:

Root Hesabının Kilidini Açmak

Makaleyi İndir

Ubuntu (ve diğer birkaç dağıtım) sistemine zarar verebilecek komutları kullanmanı engellemek için root hesabını kilitler. Root hesabının kilidini uçbirimden açabilirsin. Masaüstündeysen uçbirimi başlatmak için 'Ctrl + Alt + T'ye basabilirsin.
sudo passwd root yaz ve ↵ Enter’a bas. Parola istendiği zaman kullanıcı parolanı gir.
Yeni bir parola yaratman ve onu iki kez girmen istenecektir. Bir parola ayarlandıktan sonra root hesabı etkinleştirilir.^{[1]XKaynağı araştır}
4
Root hesabını tekrar kilitle. Root hesabını kilitlemek istiyorsan parolayı kaldırıp root’u kilitlemek için aşağıdaki komutu gir:
- sudo passwd -dl root
Reklam

Kısım 2

Kısım 2 / 5:

Root Erişimini Uçbirimde Sağlamak

Makaleyi İndir

Uçbirim açık değilse onu aç. Çoğu Linux dağıtımında uçbirimi Ctrl + Alt + T tuşlarına basarak açabilirsin.
su - yaz ve ↵ Enter’a bas. Bu, sana bir "super user" (süper kullanıcı) oturumu açmayı dener. Bu komutu, makinedeki herhangi bir kullanıcı olarak oturum açmak için kullanabilirsin; ama boş bırakıldığında bu root olarak oturum açmayı deneyecektir.^{[2]XKaynağı araştır}
3
İstendiği zaman root parolasını gir. su - yazıp Enter’a bastıktan sonra root parolasını girmen istenir.
- "Kimlik doğrulama hatası" mesajı alırsan root hesabın muhtemelen kilitlidir. Hesabı açmaya yönelik yönergeler için root hesabının kilidini açmak kısmına bak.
Root olarak oturum açtığında komut isteminin (bash, bourne ya da korn shell kullanıyorsan) $ yerine # ile (csh, tcsh ya da zsh kullanıyorsan) % ile bitmesi gerekir.^{[3]XKaynağı araştır}
Root olarak oturum açmak için su - komutunu kullandıktan sonra root erişimi gerektiren tüm komutları çalıştırabilirsin. su komutu oturum kapatılana kadar saklanır; yani komut çalıştıracağın her seferde root parolasını girmene gerek yoktur.
6
su - yerine sudo kullanmayı düşün. sudo ("super user do") ("süper kullanıcı yap"), geçici olarak root kullanıcı yetkisiyle diğer komutları çalıştırmanı sağlayan bir komuttur. Çoğu kullanıcı için root komutlarını çalıştırmanın en iyi yolu budur; çünkü root ortamı muhafaza edilmez ve kullanıcının root parolasını bilmesine gerek yoktur. Kullanıcı bunun yerine, geçici root erişimi için kendi parolasını girer.^{[4]XKaynağı araştır}
- sudo komut yaz ve ↵ Enter’a bas (sudo ifconfig gibi). Parola istendiği zaman kullanıcı parolanı gir; root parolasını değil.
- sudo, Ubuntu gibi dağıtımlar için tercih edilen yöntemdir; çünkü burada root hesabı kilitli olsa bile çalışır.
- Bu komut, yalnızca yönetici yetkilerine sahip olan kullanıcılar tarafından kullanılabilir. Kullanıcılar /etc/sudoers dizininden eklenip çıkarılabilir.
Reklam

Kısım 3

Kısım 3 / 5:

Root Girişine İzin Vermek (Ubuntu)

Makaleyi İndir

Ubuntu ve başka birçok dağıtımcı, sistemine zarar verebilecek komutları kullanmanı engellemek için root hesabını otomatik olarak kilitler. Root hesabının kilidini uçbirimden açabilirsin. Masaüstündeysen uçbirimi başlatmak için 'Ctrl + Alt + T'ye basabilirsin.
sudo nano /etc/gdm3/custom.conf yaz ve ↵ Enter'a bas. Bu komut, bilgisayarı başlattığında giriş sayfasında root hesabı olarak giriş yapabilmen için "custom.conf" dosyasını düzenlemene izin verir.
"Custom.conf" dosyasını düzenleyebilmek için Ubuntu, önce kullanıcı parolanı girmeni ister. Parolanı gir ve Enter'a bas.
Dosyanın altına git. "AllowRoot=True" below "TimedLoginDelay = 10" ifadesini ekle. "AllowRoot" içindeki "A", "TimedLoginDelay" içindeki "T"'nin hemen altına gelecek şekilde birkaç boşluk ekle.
'e bas. Bunu yaptığında dosyayı saklamak isteyip istemediğin sorulur.
'ye ve daha sonra ↵ Enter'a bas. Bunu yaptığında "Custom.conf" dosyası kaydedilir. Normal uçbirim istemine geri dönersin.
sudo nano /etc/pam.d/gdm-password yaz ve ↵ Enter'a bas. Bu, parola yetki yöneticisi dosyasını düzenleme komutudur.
Dosyayı düzenleyebilmek için önce kullanıcı parolanı girmen gerekir. Parolanı gir ve devam etmek için Enter'a bas.
Üçüncü satırda "auth required pam_succeed_if.so user != root quiet_success" yazar. Bunun başına bir hashtag (#) ekle. Bunu yaptığında tüm satırın maviye dönmesi gerekir. Bu, root parolasını kullanarak root girişine olanak verir.
'e bas. Bunu yaptığında dosyayı kaydetmek isteyip istemediğin sorulur.
'ye ve sonra ↵ Enter'a bas. Bunu yaptığında "custom.conf" dosyası kaydedilir. Normal uçbirim istemcisine dönersin. ^{[5]XKaynağı araştır}
Reklam

Kısım 4

Kısım 4 / 5:

Root Olarak Oturum Açmak

Makaleyi İndir

1
Geçici olarak root erişimi elde etmek için başka yöntemler kullanmayı düşün. Root olarak oturum açmak, normal kullanım için önerilmez; çünkü sistemini kullanılmaz hâle getirebilecek komutlar çalıştırmak çok kolaydır. Ayrıca güvenlik açısından risklidir; özellikle de makinende bir SSH sunucusu çalıştırıyorsan. Yalnızca acil durum onarımları yaparken root olarak oturum aç; mesela disk hatalarıyla uğraşırken veya kilitli hesapları kurtarırken.
- Root olarak oturum açmak yerine sudo veya su komutlarını kullanmak, root olarak oturum açmışken istenmeyen hasarları önlemeye yardımcı olur. Bu komutları kullanmak, kullanıcıya ciddi bir hasar meydana gelmeden önce komut hakkında düşünme fırsatı verir.
- Ubuntu gibi bazı dağıtımlar root hesabını, sen elle açana dek kilitli tutar. Bu, kullanıcıların root hesabını kullanarak bilmeden çok fazla hasara sebep olmalarını önlemekle kalmaz sistemi potansiyel hacker’lara karşı da güvence altına alır; çünkü öncelikli hedef genelde root hesabıdır. Root hesabı kilitli olunca hacker’lar ona erişim elde edemezler. Root hesabına giriş yapmak için root erişimini uçbirimde sağlaman ve root girişine izin vermen (Ubuntu) gerekecektir.
2
Linux’ta oturum açarken kullanıcı olarak .root yaz. Root hesabının kilidi açıksa ve parolayı biliyorsan bir kullanıcı hesabıyla giriş yapman istendiğinde root olarak oturum açabilirsin. Oturum açman istendiğinde kullanıcı olarak "root" yaz.
- Giriş hesapların arasında "root" listelenmiyorsa Not listed? (listede yok mu) üzerine tıkla ve kullanıcı adı olarak "root" yaz.
- Bir komutu yürütmek için root erişimine ihtiyacın varsa önceki bölümdeki yöntemi kullan.
3
Kullanıcı parolası olarak root parolasını gir. Kullanıcı adı olarak root yazdıktan sonra istendiğinde root parolasını gir.
- Root parolası çoğu durumda "password" (parola) olabilir.
- Root parolasını bilmiyorsan veya unuttuysan parolayı sıfırlamaya yönelik yönergeler için bir sonraki bölüme bak.
- Ubuntu’da root hesabı kilitlidir ve kilidi açılana kadar kullanılamaz.
Çalıştırmak istediğin programın, root erişimi varken sisteminin üzerinde olumsuz bir etki yaratması muhtemeldir. Programları çalıştırmak için root olarak oturum açmak yerine sudo veya su komutlarını kullanman şiddetle tavsiye edilir.
Reklam

Kısım 5

Kısım 5 / 5:

Root veya Yönetici Parolasını Sıfırlamak

Makaleyi İndir

Root parolasını ve kullanıcı parolanı unuttuysan bunları değiştirmek için kurtarma kipinde ön yükleme yapman gerekir. Kullanıcı parolanı biliyorsan ve root parolasını değiştirmen gerekiyorsa sudo passwd root yaz, kullanıcı parolanı gir, ardından da yeni bir root parolası yarat.
2
Bilgisayarını yeniden başlat ve BIOS ekranını geçtikten sonra soldaki .⇧ Shift tuşunu basılı tut. Böylece GRUB menüsü açılır.
- Shift tuşuna zamanında basmak zor olabileceği için bunu birkaç kez denemen gerekebilir.
(recovery mode) (kurtarma modu) seç. Bu, mevcut dağıtımının kurtarma kipini yükler.
root seçeneğini işaretle. Bu, sana bir root oturumu açarak uçbirimi başlatır.
5
Sürücüyü yazma izinleriyle birlikte yeniden okut. Kurtarma kipiyle ön yükleme yaptığında genelde yalnızca okuma izinlerine sahip olursun. Yazma iznini etkinleştirmek için aşağıdaki komutu gir:
- mount -rw -o remount /
6
Giremediğin hesaplar için yeni bir parola yarat. Root olarak oturum açtıktan ve erişim izinlerini değiştirdikten sonra herhangi bir hesap için yeni bir parola yaratabilirsin:
- passwd hesapAdı yaz ve ↵ Enter’a bas. Root parolasını değiştirmen gerekiyorsa passwd root yaz.
- İstendiği zaman yeni parolayı iki kez gir.
Parolaları sıfırladıktan sonra bilgisayarını yeniden başlatıp normal bir şekilde kullanabilirsin. Yeni parolaların hemen kullanıma girecektir.^{[6]XKaynağı araştır}
Reklam

Uyarılar

Root hesabını yalnızca ihtiyacın olduğunda kullan ve işin bitince en kısa sürede oturumunu kapat.
Root parolanı yalnızca A) güvendiğin ve B) parolayı bilmesi gereken kişilerle paylaş.

Reklam