Bıçak Nasıl Bilenir?

Makaleyi İndir

Makaleyi İndir

Bu Makalede:

Bir Bileme Taşı veya Elmas Bileyici Kullanmak

Masat Kullanmak

Hızlı Sonuçlar İçin Kupa Bardak Kullanmak

İlgili Makaleler

Referanslar

Kör bir bıçakla kesmek tehlikeli olabilir. Neyi kesersen kes, bir şeyi dilimlemek için çok fazla çabalaman gerekiyorsa kendini kesme olasılığın da bir o kadar yüksek olacaktır. Neyse ki bileme taşı, masat veya kupa bardak ile bıçaklarını kolayca kendin bileyebilir, keskinleştirebilirsin.

Adımlar

Yöntem 1

Yöntem 1 / 3:

Bir Bileme Taşı veya Elmas Bileyici Kullanmak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Bıçağını bilemek için bir açı seç. Bıçağının hangi açıyla bilendiğini zaten biliyorsan muhtemelen yine aynı açıyla bilersin. Farklı bir açıyla bilemek çok daha fazla zaman alacaktır ve işlenmemiş bir açıyı pürüzsüz hâle getirmeden önce birkaç deneme yapman gerekebilir.

   • Bıçağındaki mevcut açıyı bilmiyorsan bıçağının üreticisine danış veya bıçağına göre hangi açının daha uygun olduğunu öğrenmek için bu konuda tecrübeli olan bir bıçak mağazasına sor.
   • Hislerine göre karar vermen gerekiyorsa her bir taraf için 10° ila 30° arasında bir açı seç. Daha dar açılar, daha keskin bir kenar sağlar ancak bu keskinlik uzun sürmez. Daha dik açılar ise keskinlik açısından daha dayanıklıdır. Bu nedenle 17 ila 20 derecelik bir açı, ikisi arasında iyi bir orta yol olacaktır.
2. 
   2
   Bileme taşını veya elmas bileyiciyi, az miktarda madenî yağ ile yağla. Hafif bir madenî yağ olan bileme yağı bulmaya çalış. Bileme yağı, hem bileme taşını yağlayacak hem de bıçak ağzının taşın üzerinde hareket etmesini kolaylaştıracak, aynı zamanda çelik talaşların (bileme sırasında ortaya çıkan kırıntılar) bileme taşının gözeneklerini tıkamasını engelleyecektir.

   • Yağlama konusunda bileme taşının üreticisinin talimatlarını kontrol et. En yaygın bileme taşları, zımpara taşlarıdır ve ıslak ya da kuru olarak kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Birçok bileme taşı, yağlandığında bozulur ancak bazıları önceden yağlanmış veya yağ için özel olarak tasarlanmıştır ve genellikle "yağ taşı" olarak etiketlenir.
3. 
   3
   Eğer varsa kenarın açısını kontrol etmek için bir bileme açı kılavuzu kullan. Bir bileme açı kılavuzu, taşın yüzeyi boyunca bıçağı sürterken açıyı sabit tutmak için bıçağın altına yerleştirilen küçük bir araçtır. Aksi takdirde açıyı elle kontrol etmen gerekecektir. Bu da oldukça zordur ve doğru bir açı algısı gerektirir.

   • Bir bıçağı bilemenin en zor yanlarından biri de açıyı doğru ayarlamaktır. Bu işlemi bir nebze olsun daha kolay hâle getirmek için bıçak ağzının en uç kısımlarını her iki taraftan da keçeli kalemle boyamayı dene. Daha sonra bileme sırasında, keçeli kalemle yaptığın bu işaretlemenin bu süreçte çıkıp çıkmadığını kontrol et.
4. 
   4
   Taşın kaba tanecikli tarafıyla başla. Hangisinin hangisi olduğunu belirlemek için taşın ambalajını veya taşın üzerindeki tanecikleri kontrol et. Genel olarak bileme taşlarının ve elmas bileyicilerin her iki tarafı farklı tanecikli yapıya sahiptir. Kaba tanecikli tarafı çeliği taşlamak için kullanılırken ince tanecikli tarafı ise bıçağı keskinleştirmek veya bilemek için kullanılır. İlk olarak taşlama işlemini yapacağından kaba tanecikli tarafla başlayacaksın.
5. 
   5
   Simetrik bir kenar için taştan ince bir kat dilimlemek amacıyla hareket ettireceğin yönün tam aksine doğru bıçağı taşın üzerine sürterek bile. Bu bir çapak oluşmasını sağlar ve taşın ömrünü uzatır.
6. 
   6
   Taşlaman kabaca çeliğin yarısına gelene kadar bu açıyla taşlamaya devam et. Bunun tam ölçülü olmasına gerek yok, tahmini bir ölçüm yapsan yeterlidir. Tek taraflı bir kenar ("İskandinav açım", "keski açım" vb.) için bu makalede yapman istendiğinde bıçağın diğer tarafını döndürme.
7. 
   7
   Bıçağı ters çevir ve yeni bir kenar oluşturana kadar bıçağın diğer tarafını bile. Yeterli miktarda metali çıkardığını belirlemenin en kolay yolu, bir çapak yükselinceye kadar bilemektir. Çapak, çeliğin bir kenarı diğer kenarıyla karşılaşana dek taşlandığında doğal olarak oluşacak eğimdir.

   • Genellikle çapaklar gözle görülmeyecek kadar küçük olacaktır ancak başparmağını kenardan (bıçağın kör tarafından sivri tarafa doğru) sıvazladığında başparmağında kazıma/yakalama hissi duyabilirsin. Daha ince taşlar daha küçük de olsa çapak yapar.
8. 
   8
   Taşı ters çevir ve bu sefer daha ince tanecikli tarafı kullanarak bıçağın bir ağzını bilemeye başla. Buradaki amaç, bıçağı daha kaba tanecikler üzerinde bilerken oluşan çapakları düzeltmek ve ortadan kaldırmaktır. Bu, bıçak ağzını taşlanmış bir kenardan daha ince, bilenmiş bir kenara dönüştürür.
9. 
   9
   Bıçağın diğer tarafını çevir ve taşın ince tanecikli kısmında bıçağın tek tarafını bilemeye başla. Bıçağın her iki tarafına da ince tanecikli yüzeyle vurduğundan emin ol.
10. 
    10
    Bıçağı ince tanecikli taş yüzeye çevirerek sürtmeye başla. Bıçağın bir tarafını tek bir vuruşla bile. Daha sonra hemen bıçağı çevir ve diğer tarafı da bile. En iyi sonucu almak için bunu birkaç kez yap.
11. 
    11
    Dilersen kenarı daha fazla pürüzsüz hâle getir ya da istediğin keskinliği elde edene kadar bilemeye devam et. Bu, kenarı "iterek kesim" (malzemeleri doğrudan kesme, bıçak ağzını nesne boyunca kaydırmadan dümdüz aşağı iterek kesme biçimi) için daha uygun hâle getirir ancak genellikle dilimleme yeteneğini zayıflatır. Bir taş kullanılarak yapılan taşlama sırasında bırakılan "mikroskobik tırtıklar" olmadan bıçak ağzı, domates kabuğu gibi şeyleri kesemeyebilir.
    Reklam

Yöntem 2

Yöntem 2 / 3:

Masat Kullanmak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Bıçağının bozulmasını önlemek için bileme işlemleri arasında masat kullan. Masat (çelik bileme çubuğu) normalde ölmüş kör bir bıçağı yeniden diriltmek için kullanılmaz. Masat daha ziyade kullanım aralarında bıçağın keskin bir şekilde kalmasını sağlamak için kullanılır.

   • Masadın düzenli olarak kullanılması, bir bileme taşı veya elmas bileyici kullanma gereksinimini geciktirir. Bu aslında iyi bir şeydir. Çünkü bileme taşları ve elmas bileyiciler kullanarak bıçağının ağzından metal kazımak, bıçağının ömrünü kısaltır. Bileme taşını ne kadar az kullanırsan bıçakların o kadar uzun süre iş görür.
   • Masat ne işe yarar? Masat, küçük tırtıkları, çentikleri ve düz noktaları ovuşturarak bıçağın ağzındaki metal yüzeyi yeniden hizalar. Bir bileme taşına kıyasla bıçağın ağzından önemli miktarda metal çıkarmaz.
2. 
   2
   Masadı, ters elinle tut. Masat, vücudundan uzağa bakacak şekilde rahat bir açıyla tutulmalıdır. Masadın ucu sapına göre yukarıda olacak şekilde tutulmalıdır.
3. 
   3
   Bıçağı normalde kullandığın elinle sıkıca tut. Başparmağını bıçağın ağzından uzak olacak şekilde bıçağın sırtına yerleştirdikten sonra dört parmağınla da bıçağın sapını tutmalısın.
4. 
   4
   Bıçağını, masada göre yaklaşık 20 derecelik açıyla tut. Açının illaki aynı olmasına gerek yok, yaklaşık bir değerde olsun. Bilerek veya bilmeyerek hangi açıya karar vermiş olursan ol, masatlama boyunca aynı açıyı koruduğundan emin ol. Masatlama sırasında kullanılan açının değiştirilmesi, bıçağın metal ağzını sabit bir açının düzeltebileceği kadar pürüssüz hâle getiremeyecektir.
5. 
   5
   20 derecelik açıyı koruyarak bıçağı, masadın üst yarısında hareket ettir. Bu harekete, bıçağın ağız başlangıcını masada değdirerek başla ve bıçağın ucunu masada değdirerek hareketi bitir.

   • Bu işlemde ustalaşmak için kolunu, elini ve bileğini hareket ettirmen gerekecektir. Doğru hareketi yapmak için özellikle önemli olan şey, bileği hareket ettirmektir. Bileği hareket ettirmeden, tüm bıçak ağzını (başlangıçtan uca kadar) masada sürtemezsin.
6. 
   6
   20 derecelik açıyı koruyarak bıçağı masadın alt yarısına doğru hareket ettir. Kolunun, elinin ve bileğinin aynı hareketini kullanarak bıçağı yavaşça masadın alt yarısına doğru hareket ettir. Sadece bıçağın kendi ağırlığı kadar baskı uygula. Hem üste hem de alta sürtmeyi tamamladığında tam bir tur yapmış olacaksın.
7. 
   7
   Her kullanımdan önce bıçağına toplam 6-8 tur masatlama yap.
   Reklam

Yöntem 3

Yöntem 3 / 3:

Hızlı Sonuçlar İçin Kupa Bardak Kullanmak

Makaleyi İndir

1. 
   1
   Alt kısmı havada olacak şekilde eski bir kupayı baş aşağı yerleştir. İhtiyaç duyduğunda kaliteli bir ekipmanın yoksa kupa bardak şaşırtıcı derecede etkili bir bileme aracı olarak iş görebilir. Kupanın seramik malzemesi, iyi sonuçlar elde etmeni sağlayacak derecede kaba tanecikli bir malzemedir. Hatta bazı masatlar, bıçağı bileme işlemleri arasında uygun bir şekilde tutmak için seramik malzeme kullanır.
2. 
   2
   20 derecelik bir açıyla bıçak ağzının bir tarafını kupanın taneciklerinin üzerine birkaç kez sürt.
3. 
   3
   20 derecelik açıyı koruyarak bıçak ağzının diğer tarafına da aynı işlemi tekrarla.
4. 
   4
   Son iki veya üç sürtme için bıçak ağzının diğer tarafını çevir. Bıçak ağzının bir tarafını alıp kupanın üzerine sürt. Ardından bıçağı çevir ve diğer tarafı da sürt. Bu işlemi birkaç kez tekrarla.
5. 
   5
   Bıçağını masata 6 ila 8 kez sürterek işlemi tamamla. Güvendiğin bir masata birkaç kez sürterek metaldeki çeşitli pürüzleri ve çapakları düzelt.
   Reklam

İpuçları

• Herhangi bir acil durumda hastaneye gitmeden önce ilk müdahaleyi yapabilmen için yanında bir ilk yardım çantası bulundur.
• Elektrikle çalışan bileyicilerin ve taşlama disklerinin büyük bir dikkatle kullanılması gerekmektedir. Bu tür cihazlarla taşlama sırasında bileme taşı tarafından üretilen ısı, çeliği tavlayabilir (yumuşatabilir). Bu da kullanımla birlikte bıçağın çabucak körleşmesine neden olabilir.
• Daha ucuz olan paslanmaz çelikten yapılmış mutfak bıçaklarının kenarı kalıcı olmayacaktır ama moralin bozulmasın çünkü bu senin bileme tekniğinden dolayı olmayabilir. Bu tür bıçaklar keskinleşecektir ama çok çabuk da körleşecektir. Olan şu ki çelik yumuşak olduğu için kenar yuvarlanır. Daha dik bir bileme açısı veya daha sert çelikten üretilmiş bir bıçak kullanmayı dene.
• Bileme taşları, taşı partiküllerden koruyacağından bir yağlayıcı ile en iyi sonucu verir. Madenî yağ gibi nötr yağ içeren yağ taşı veya sulu bileme taşları kullan. Bir taşı yağ ile kullanmaya başladığında suya geçiş yapamazsın.
• Bazı uzmanlar, ince bir tabaka dilimlemeyi veya çıkartmayı dener gibi bilemeyi tavsiye etmektedir. Bunu yeterli deneyime ulaşmadan yapmaya çalışma. Genellikle bu kötü bir tavsiye olarak görülür, çoğu insan bu şekilde doğru açıyı tutturamaz. Kenarın olduğunu görene veya hissedene kadar bıçak ağzını içgüdüsel olarak yukarıya kaldırırsın. Bu, zaman ilerledikçe daha büyük kenar açıları ve daha kalın eğimler oluşturur ve nihai sonuçlar peyderpey daha kötüye gider. Ne kadar bileylersen o kadar çok körleşir. Kulağına tanıdık geliyor mu?

Reklam

Uyarılar

• Bir yağ taşı kullanıyorsan taş üzerinde su kullanma. Çünkü bu, yağ taşının gözeneklerinin tıkanmasına ve bileme için işe yaramaz hâle gelmesine neden olacaktır.
• Yakın bir zamanda bilenen bıçaklara (ve genel olarak tüm bıçaklara) karşı daima dikkatli ol. Kazaları önlemek için doğru bıçak becerileri edin.
• Yeni bir kenar oluşturmak için yeterli metali çıkarmazsan bazı kör kenarları yerinde bırakmış olursun. Kör bir bıçak ağzı (veya kör noktaları veya çentikleri olan bir bıçak), bıçağın en kenarındaki ışığı yansıtacaktır. Jilet gibi keskin bir bıçak kenarı, bıçağı parlak bir ışık altına tuttuğunda "parlak noktalar" göstermez. Kenarın ışığı yansıtmasını durdurmak için eğimin kenarlarından yeterli miktarda malzemeyi kazıman gerekecektir.
• Keskin olup olmadığını anlamak için parmak ucunu yeni bilenmiş kenara sürme. Daha iyi bir test etme yolu ise bir parça gazete kâğıdını iki parmağın arasında gevşek bir şekilde tutarken kesmeye çalışmaktır.

Reklam

İhtiyacın Olan Şeyler

• Bıçak
• Düz, aşındırıcı yüzey: Arkansas taşı, kaya, zımpara...
• Açı kılavuzu veya sabit bir el