Karbonkels behandelen

Als je ooit een steenpuist hebt gehad, dan weet je hoe pijnlijk ze kunnen zijn. Een karbonkel of negenoog is in feite een groep steenpuisten, maar kan net als een enkele steenpuist prima behandeld worden. Een karbonkel verdwijnt op den duur meestal vanzelf weer, maar er zijn een hoop dingen die je kunt doen om het proces te versnellen.

Question 1 van 7:

Achtergrond

Pdf downloaden

1
Een karbonkel is een huidinfectie waarbij meerdere haarzakjes geïnfecteerd zijn. Er kunnen huidinfecties ontstaan in zakjes in je huid die gevuld zijn met pus, ofwel de witte vloeistof die uit puistjes met witte kopjes komt. Pus bestaat uit dode huidcellen, bacteriën en je eigen witte bloedcellen die de infectie bestrijden. Als een zakje met pus groot is en er meerdere haarzakjes op een bepaalde plek op je huid ontstoken zijn, dan is er sprake van een karbonkel.^{[1]XBetrouwbare bronHarvard Medical SchoolGa naar de bron}
- Als er slechts een enkel haarzakje ontstoken is, dan heet dit een furunkel. Furunkel is de medische term voor een steenpuist.
- Als iemand meerdere karbonkels heeft, is er sprake van een aandoening met de naam carbunculose.
Karbonkels kunnen theoretisch gezien overal op de huid ontstaan, maar komen vaak voor op bepaalde plekken. Karbonkels ontstaan meestal onderaan of in de nek, op de bovenrug en schouders of op de bovenbenen.^[2]XBron
Advertentie

Question 2 van 7:

Oorzaak

Pdf downloaden

1
De Staphylococcus aureus-bacterie is een veelvoorkomende oorzaak. Als de bacterie in je huid terechtkomt, dan kunnen je haarzakjes geïnfecteerd raken en kan er een karbonkel ontstaan. De bacterie kan op verschillende manieren in je huid terechtkomen, zoals via een snijwond of door nauw contact met iemand die besmet is met de bacterie.^{[3]XBetrouwbare bronMedlinePlusGa naar de bron}
- Je kunt andere mensen met een karbonkel besmetten of een ander deel van je lichaam ermee besmetten, want de S. aureus-bacterie is zeer besmettelijk.
Door diabetes kan het voor je lichaam moeilijker zijn om infecties te bestrijden, waaronder bacteriële infecties. Als je dus diabetes hebt, is de kans groter dat je huidproblemen als karbonkels krijgt.^{[4]XBetrouwbare bronHarvard Medical SchoolGa naar de bron}
3
Een slechte hygiëne en een slechte gezondheid kunnen je risico op karbonkels verhogen. Als je immuunsysteem verzwakt is, is de kans groter dat je een infectie krijgt. Als je al ziek bent of een verzwakt immuunsysteem hebt door een andere medische aandoening, dan is de kans groter dat je karbonkels krijgt. Je kunt de bacterie die karbonkels veroorzaakt ook gemakkelijker verspreiden als je je huid niet regelmatig wast en schoonmaakt.^{[5]XBetrouwbare bronMedlinePlusGa naar de bron}
- Door frictie en snijwondjes van het scheren kun je ook een verhoogd risico hebben.
Bij mannen van middelbare leeftijd en bejaarde mannen is de kans groter dat het immuunsysteem zwakker is, waardoor ze sneller infecties krijgen. Daarom hebben ze een verhoogd risico op het krijgen van huidinfecties als karbonkels.^{[6]XBetrouwbare bronHarvard Medical SchoolGa naar de bron}
Als bacteriën in je huid kunnen komen, dan kun je een karbonkel krijgen. Huidaandoeningen als acne en eczeem waarbij de huid kapot kan gaan kunnen je risico op het krijgen van karbonkels verhogen omdat bacteriën gemakkelijk in de huid terecht kunnen komen.^{[7]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
Advertentie

Question 3 van 7:

Symptomen

Pdf downloaden

1
Een karbonkel ziet er eerst uit als een klein maar pijnlijk rood bultje dat op den duur groter wordt. Meestal voel je een bultje dat tot diep in je huid doorloopt. Het kan pijn doen en warm aanvoelen. Het bultje kan uiteindelijk groter worden en een diameter van meer dan vijf centimeter hebben.^{[8]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Door de infectie kunnen er soms ook rode strepen op de huid rondom de karbonkel ontstaan.
Omdat er bij een karbonkel sprake is van een infectie kan je hele lichaam aangetast worden. Je kunt enkele van de symptomen van een infectie hebben als koorts, vermoeidheid, rillingen en een algeheel gevoel van malaise.^[9]XBron
In plaats van een enkele grote steenpuist kunnen er ook meerdere aparte steenpuisten op het huidoppervlak ontstaan. Het duurt meestal enkele dagen voordat ze uitgegroeid zijn.^[10]XBron
4
Er kan uiteindelijk een geelwitte kop op de karbonkel ontstaan die dan barst. Terwijl de karbonkel groeit ontstaat er een geelwitte kop die wel wat lijkt op de witte kopjes op puistjes. Deze kop zal op den duur barsten, zodat het pus eruit stroomt.^{[11]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
- Probeer de karbonkel niet uit te knijpen alsof het een puistje is. Daardoor kan de infectie heviger worden.
Advertentie

Question 4 van 7:

Behandeling

Pdf downloaden

1
Leg een warme, vochtige doek op de karbonkel om het pus eruit te helpen stromen. De meeste kleinere karbonkels barsten vanzelf, zodat het pus eruit stroomt. Ze genezen vanzelf zonder dat je medicijnen hoeft te gebruiken of medisch behandeld hoeft te worden. Je kunt het rijpingsproces versnellen en je huid verzachten door drie of vier keer per dag een kwartier lang een warm en nat washandje op de karbonkel te leggen. De karbonkel knapt dan vanzelf, zodat het pus eruit stroomt.
- Blijf dit doen totdat het pus uit de karbonkel stroomt. Houd de plek dan schoon en droog, en bedek hem totdat hij volledig genezen is, wat enkele weken kan duren.
2
Laat je huisarts je antibiotica voorschrijven om een ernstige of terugkerende infectie te behandelen. Als de karbonkel niet verdwijnt of er een nieuwe ontstaat, dan kan je huisarts je antibiotica voorschrijven om de infectie te helpen bestrijden. Volg voor het beste resultaat de instructies van je huisarts op wat betreft het gebruiken van de antibiotica, sla geen doses over en maak de kuur volledig af.^{[12]XBetrouwbare bronMedlinePlusGa naar de bron}
- Je huisarts kan tevens een antibiotische zalf voorschrijven die je op de karbonkel aan kunt brengen om de infectie te helpen bestrijden.
- Je kunt tevens een secundaire infectie krijgen wanneer de karbonkel barst, dus het is een goed idee om de plek sowieso door je huisarts te laten onderzoeken.
Het kan zijn dat karbonkels die zich op gevoelige plekken als je anus en lies bevinden doorgeprikt moeten worden door een arts. Karbonkels kunnen bovendien littekens achterlaten, dus ga naar je huisarts als je er eentje op je gezicht hebt zodat hij of zij de karbonkel door kan prikken en de infectie kan behandelen zonder dat er grote littekens ontstaan.^{[13]XBetrouwbare bronHarvard Medical SchoolGa naar de bron}
Als de karbonkels maar niet genezen of je merkt dat er steeds nieuwe ontstaan, ga dan naar je huisarts. Hij of zij zal je onderzoeken en enkele tests uitvoeren om te kijken of er sprake is van een onderliggende medische aandoening als diabetes of een probleem met je immuunsysteem.^{[14]XBetrouwbare bronMedlinePlusGa naar de bron}
Advertentie

Question 5 van 7:

Prognose

Pdf downloaden

Het goede nieuws is dat de meeste karbonkels vanzelf genezen zonder dat ze behandeld hoeven te worden. Wanneer er geelwitte koppen op ontstaan en het pus eruit begint te stromen zijn ze binnen twee weken meestal volledig verdwenen.^{[15]XBetrouwbare bronMedlinePlusGa naar de bron}
2
Diepe en grote karbonkels moeten wellicht doorgeprikt worden door je huisarts. Hardnekkige karbonkels die zich diep in de huid bevinden en maar niet openknappen moeten door je huisarts doorgeprikt worden. Het kan bij grote karbonkels ook een lange tijd duren voordat ze barsten en het pus eruit stroomt, dus je huisarts kan het proces versnellen door een kleine snee te maken om het pus uit de karbonkel te laten stromen.^{[16]XBetrouwbare bronMedlinePlusGa naar de bron}
- Je huisarts kan je ook antibiotica voorschrijven om de infectie te helpen bestrijden.
Advertentie

Question 6 van 7:

Preventie

Pdf downloaden

Neem regelmatig een douche of bad en gebruik een milde antibacteriële zeep om je huid schoon te houden. Was je handen vaak, vooral als je een karbonkel hebt, om zo te voorkomen dat je de bacteriën naar andere plekken verspreidt.^[17]XBron
Als je een snijwond of een schaafwond oploopt, houd die dan bedekt. Gebruik een steriel verband om je beschadigde huid te beschermen tegen meer bacteriën die een karbonkel zouden kunnen veroorzaken.^{[18]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
Deel geen handdoeken, kleding en sportspullen met andere mensen om de kans op karbonkels te verkleinen. Wees bijzonder voorzichtig als iemand al een karbonkel heeft.^{[19]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}
Advertentie

Question 7 van 7:

Aanvullende info

Pdf downloaden

Als je je karbonkel probeert uit te knijpen of door te prikken, dan kan de infectie zich verspreiden en heviger worden. Laat de karbonkel vanzelf openknappen en leeglopen, of ga naar de huisarts om hem door te laten prikken.^{[20]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}

Tips

Als je een karbonkel hebt, houd dan bij wanneer je je symptomen voor het eerst opgemerkt hebt en hoe lang je er last van hebt. Maak een lijst van alle medicijnen die je gebruikt. Je kunt deze informatie gebruiken om je huisarts te helpen om een diagnose te stellen als je last blijft houden van karbonkels.^{[21]XBetrouwbare bronMayo ClinicGa naar de bron}

Advertentie