Je financiën beheren

Persoonlijk financieel management wordt je op school niet geleerd. Toch heeft vrijwel iedereen het nodig. Een paar cijfers: 21% van de Nederlanders weet niet wie er voor hun pensioen zorgt.^[1]XBron 15% van de Nederlanders heeft geen spaargeld en 40% heeft te weinig spaargeld om onverwachte tegenvallers op te vangen.^[2]XBron Bijna 200.000 huishoudens in Nederland zitten in een schuldhulpverleningstraject; dat is 2,5% van alle Nederlandse huishoudens.^[3]XBron Als je deze gegevens zorgwekkend vindt en je het tij wil keren, lees dan de concrete adviezen voor een betere toekomst hieronder.

Deel 1

Deel 1 van 4:

Een budget opstellen

Pdf downloaden

Je hoeft je uitgaven niet aan te passen; doe gewoon zoals altijd maar hou bij wat je uitgeeft. Bewaar al je bonnetjes, hou bij hoeveel contant geld je uitgeeft en wat er afgeschreven wordt van je bankrekening.
2
Na een maand maak je een overzicht van je uitgaven. Schrijf niet op wat je uit had willen geven; schrijf op wat je echt hebt uitgegeven. Maak categorieën die voor jou logisch zijn. Een eenvoudig overzicht van maandelijkse uitgaven kan er bijvoorbeeld zo uitzien:
- Maandelijks inkomen: €3000
- Uitgaven:
  - Huur/hypotheek: €800
  - Vaste lasten (energierekening/water/internet): €125
  - Boodschappen: €300
  - Uit eten: €125
  - Benzine: €100
  - Zorgverzekering en zorgkosten: €200
  - Overig: €400
  - Sparen: €900
3
Stel nu je budget op. Gebaseerd op de bijgehouden uitgaven en jouw kennis van eerdere uitgaven, bepaal je nu welk bedrag je per categorie nodig hebt. Hoeveel van jouw inkomen wil je aan elke categorie besteden? Eventueel kun je hiervoor een online budgethulp gebruiken. Kijk op de website van je bank of die een budgethulp aanbiedt, of gebruik de begrotingshulp van het Nibud.^[4]XBron Hou er rekening mee dat sommige rekening niet elke maand komen, maar een keer per jaar, zoals sommige verzekeringen en gemeentelijke heffingen. Zorg dat je ook die uitgaven opneemt in je budget.
- Maak in je budget aparte kolommen voor verwachte uitgaven en gerealiseerde uitgaven. In de kolom ‘verwachte uitgaven’ geef je aan wat je van plan bent uit te geven aan een bepaalde categorie. Die bedragen zouden elke maand hetzelfde moeten zijn. In de kolom ‘gerealiseerde uitgaven’ vul je in wat je daadwerkelijk uitgegeven hebt. Die bedragen kunnen per maand verschillen, afhankelijk van hoeveel boodschappen je bijvoorbeeld gedaan hebt, of hoe vaak je uit eten bent geweest.
- Veel mensen nemen spaargeld op in hun budget. Zij leggen dan maandelijks een vast bedrag opzij. Vooral als je geen of maar weinig spaargeld hebt, is dat verstandig om te doen. Het Nibud adviseert om maandelijks 10% van je netto inkomen te sparen.^[5]XBron Hoeveel spaargeld goed is om te hebben, hangt af van jouw situatie.^[6]XBron
4
Wees eerlijk tegen jezelf over je budget. Het is jouw geld. Het heeft dus geen enkele zin om tegen jezelf te liegen over hoeveel je uitgeeft. De enige persoon die je daarmee raakt ben jezelf. Als je totaal geen idee hebt wat je uitgeeft, dan kan het een paar maanden duren voordat je je budget goed op orde hebt. Stel dan bij benadering een zo goed mogelijk budget op, en stel het in de loop van de tijd bij.
- Als je bijvoorbeeld in je budget opneemt dat je €500 per maand spaart, maar je weet van tevoren al dat het elke maand weer een gevecht wordt om dat te halen, neem dan een realistischer bedrag op in je budget. Kijk na een paar maanden opnieuw kritisch naar je budget. Misschien kun je bepaalde uitgaven verlagen, waardoor je toch aan het gewenste spaarbedrag kunt komen.
5
Hou je budget bij. Veel uitgaven verschillen per maand. Dat maakt het lastig om een goed budget op te stellen. Blijf daarom je uitgaven goed in de gaten houden, zodat je kunt bijsturen waar nodig.
- Met een budget worden je ogen geopend, als ze niet al open waren. Veel mensen realiseren zich pas na het opstellen van een budget hoeveel ze eigenlijk uitgeven, vaak aan onbelangrijke dingen. Met die kennis kun je overbodige uitgaven schrappen, en meer geld uitgeven aan zinvolle dingen.
- Wees voorbereid op het onverwachte. Met een budget realiseer je je extra dat je nooit weet wanneer bepaalde kosten komen, maar dat je toch rekening kunt houden met die kosten. Je plant niet wanneer je wasmachine stuk gaat, maar dat hij een keer stuk gaat is zeker. Met een budget ben je beter voorbereid op ongeplande maar noodzakelijke uitgaven.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Je geld succesvol uitgeven

Pdf downloaden

1
Als je kunt huren, koop dan niet. Hoe vaak heb je wel niet een dvd gekocht, die vervolgens jaren lag te verstoffen in een kast? Boeken, tijdschriften, dvd’s, gereedschap, feestbenodigdheden, deze kun je allemaal huren. Huren in plaats van kopen scheelt je hoge aanschafkosten, een hoop gedoe en opslagruimte.
- Huur niet in het wilde weg. Als je iets vaak genoeg gebruikt, kan het verstandiger zijn het te kopen. Laat er een kostenanalyse op los om te beoordelen of je iets beter kunt huren of kopen.
2
Als je het kunt betalen, los dan een deel van je hypotheek af. Voor veel mensen is een huis het duurste wat ze ooit kopen. Het is daarom goed om te snappen hoe je hypotheek werkt en wanneer je het best extra kunt aflossen. Met een extra aflossing betaal je minder rente en kun je uiteindelijk goedkoper uit zijn.
- Als je extra kunt aflossen, doe dat dan liever vroeger dan later. Hoe eerder je extra aflost, hoe minder rente je betaalt.^[7]XBron
- Let op de voorwaarden van je hypotheek. Bij sommige hypotheken is er een maximum wat je extra af mag lossen. Daarboven betaal je dan een boete, die fors kan oplopen.
- Als de rente op jouw hypotheek hoger is dan wat op dit moment de hypotheekrente in de markt is, vraag dan aan je hypotheekverstrekker of je de hypotheek kunt omzetten. Je betaalt dan vaak wel een boete, maar als het rentevoordeel groot genoeg is, kan dit toch interessant zijn. Kun je bij je eigen hypotheekverstrekker je hypotheek niet omzetten naar een lagere rente, kijk dan of je je hypotheek kunt overzetten naar een andere hypotheekverstrekker (‘oversluiten’ heet dat).^[8]XBron
3
Realiseer je dat een creditcard handig is, maar niet altijd verstandig. Met een creditcard kun je betalingen doen die anders niet goed mogelijk zijn, bijvoorbeeld op vakantie of als je iets op een buitenlandse website wil bestellen. Hou er echter rekening mee dat je over je uitgaven een fikse rente betaalt als je de creditcardrekening niet direct betaalt.^[9]XBron
- Beschouw je creditcard als contant geld. Sommige mensen doen alsof hun creditcard een onbeperkte geldmachine is, waarmee ze uitgaven kunnen doen zonder zich zorgen te maken of ze het wel kunnen betalen. Elke uitgave met je creditcard betekent dat je een schuld opbouwt bij de creditcardmaatschappij. Als je maandelijks je volledige rekening betaalt is er niets aan de hand, maar als je te laat betaalt lopen de kosten snel op.
- Hou in de gaten welke tarieven je betaalt voor welke uitgaven. Je creditcardmaatschappij rekent (soms forse) tarieven voor pinnen en betalingen in het buitenland. Ook als je via een website betaalt met je creditcard, kan je dat extra geld kosten. Het kan dan goedkoper zijn om met een ander betaalmiddel te betalen. Als je in een andere valuta betaalt dan in je eigen, let dan goed op de wisselkoers die jouw creditcardmaatschappij hanteert. Je vindt alle tarieven op de website van jouw creditcardmaatschappij.
Misschien heb je het idee dat je heel wat verdient, maar als je regelmatig rood staat heb je daar weinig aan. De allerbelangrijkste regel bij het uitgeven van geld is: tenzij er sprake is van een noodgeval, geef je alleen het geld uit dat je hebt, niet het geld dat je ooit hoopt te hebben. Als je je hieraan houdt, voorkom je dat je in de schulden raakt en ben je goed voorbereid op de toekomst.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

Slim investeren

Pdf downloaden

Als volwassene realiseer je je dat de financiële wereld een stuk complexer is dan wat je als kind kon bedenken. Beleggen is een wereld op zich; naast “gewoon” aandelen kopen, zijn er opties, futures en warrants.^[10]XBron Hoe meer je weet over financiële instrumenten en mogelijkheden, hoe beter je keuzes kunt maken met betrekking tot het investeren van jouw geld, en hoe beter je weet wanneer je juist ook een stap terug moet doen.
2
Maak gebruik van pensioenregelingen die jouw werkgever aanbiedt. Naast het reguliere ouderdomspensioen, waar je verplicht premie voor betaalt, kun je vaak kiezen voor aanvullende pensioenen. Voor veel daarvan gelden fiscale voordelen: je betaalt de premie vanuit je bruto salaris, waardoor je over dat deel van het salaris geen inkomstenbelasting betaalt.
- Vraag bij jouw pensioenfonds of bij de afdeling personeelszaken op jouw werk wat de mogelijkheden zijn. Bijvoorbeeld met betrekking tot partnerpensioen of arbeidsongeschiktheidspensioen. Naast het fiscale voordeel, kan het zijn dat je via jouw werkgever een extra korting kunt krijgen op bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsverzekering.
3
Als je gaat beleggen in aandelen, ga dan niet met je geld gokken. Veel mensen die beginnen met beleggen, kopen en verkopen dagelijks aandelen om op die manier kleine winsten te behalen. Voor ervaren beleggers kan dat een goede tactiek zijn, maar het brengt grote risico’s met zich mee, en het lijkt meer op gokken dan op investeren. Als beginner kun je beter voor de lange termijn gaan.^[11]XBron Dat betekent dat je je geld jaren, of zelfs tientallen jaren, in dezelfde aandelen houdt.
- Kijk naar de basis van een bedrijf. Wat is hun liquiditeit, hoe succesvol zijn hun nieuwe producten de afgelopen jaren geweest, hoe gaan ze om met hun medewerkers, welke strategische samenwerkingsverbanden hebben ze? Bepaal op grond daarvan of je wil investeren in een bedrijf. Aandelen kopen komt er min of meer op neer dat je ervan uitgaat dat de huidige aandelenkoers te laag is en dat het aandeel in de toekomst gaat stijgen.^{[12]XBetrouwbare bronInvestor.govGa naar de bron}
- Wil je minder risico lopen, kies dan voor fondsen in plaats van aandelen. Via een fonds beleg je in meerdere bedrijven tegelijkertijd, waardoor jouw risico meer gespreid wordt. Als je al je geld in één aandeel stopt, en dat aandeel keldert tot een historisch dieptepunt, dan ben je de pineut. Als je al je geld in 100 verschillende aandelen stopt, dan kunnen meerdere aandelen dalen zonder dat je daar al te veel van merkt. Dat is op hoofdlijnen hoe een fonds het risico beperkt.
4
Zorg voor goede verzekeringen. Verwacht het onverwachte, en zorg dat je voorbereid bent. Je weet nooit wanneer je onverwacht voor hoge kosten komt te staan. Goede verzekeringen kunnen helpen een crisis te doorstaan. Ga na welke verzekeringen jij en je gezin nodig hebben, bijvoorbeeld:
- Overlijdensrisicoverzekering (voor wanneer jij of je partner zou komen te overlijden)
- Zorgverzekering (basisverzekering is verplicht in Nederland; kijk welke aanvullende verzekeringen je eventueel nodig hebt)
- Opstalverzekering (voor schade aan je woning)
- Inboedelverzekering (voor diefstal van en schade aan je inboedel door brand, water, enzovoorts)
5
Ga na welke aanvullende pensioenvoorzieningen mogelijk zijn. Wellicht kun je bijsparen in de pensioenregeling van je werkgever. Ben je eigen ondernemer, dan is er de fiscale oudedagsreserve.^[13]XBron Verwacht je dat je op die manier niet voldoende inkomen hebt na pensionering, dan kun je een levensverzekering afsluiten.^[14]XBron
- Aanvullende pensioenproducten zijn vaak beleggingen in aandelen. Dat betekent dat je afhankelijk bent van het rendement dat gemaakt wordt. Het is makkelijker om een goed rendement te behalen als je over een langere periode belegt. Dat betekent ook dat het beter is om zo’n aanvullend pensioenproduct al vroeg af te sluiten. Wacht niet tot je 60e met nadenken over hoeveel geld je nodig hebt na je pensioen.
- Praat met een financieel adviseur over producten die een bepaald inkomen garanderen. Je weet dan zeker wat je later aan inkomen krijgt, gedurende een vooraf afgesproken aantal jaren, of zolang je leeft. Kijk daarbij niet alleen naar jezelf, maar ook naar je eventuele partner. Bij sommige inkomensproducten gaan de uitkeringen over naar je partner als jij zou komen te overlijden.
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Sparen

Pdf downloaden

1
Zet zoveel mogelijk geld opzij. Maak van sparen een prioriteit. Probeer maandelijks minimaal 10% van je inkomen te sparen, ook als je maar een beperkt budget hebt.
- Zie het zo: als je €10.000 per jaar kunt sparen (dat is minder dan € 1000 per maand) gedurende 15 jaar, dan heb je daarna €150.000 plus rente. Dat is genoeg om de studie van je kinderen te betalen, of een groter huis.
- Begin jong met sparen. Ook als je nog op school zit is sparen belangrijk. Mensen die goed zijn in sparen, zien het meer als een waardevol principe dan als noodzaak. Als je jong begint met sparen, en je spaargeld verstandig investeert, wordt een bescheiden start vanzelf groot. Het loont om vooruit te denken.
2
Maak een potje voor noodgevallen. Sparen is niet meer en niet minder dan het opzij zetten van geld dat je niet direct nodig hebt. Meer inkomen hebben dan je nodig hebt, betekent dat je geen schulden hebt. Geen schulden hebben betekent dat je voorbereid bent op noodgevallen. Een spaarpotje voor onvoorziene uitgaven helpt je wanneer je dit het meest nodig hebt.
- Zie het zo: stel, je auto houdt het voor gezien en de reparatie kost €2000. Als je daar niet op voorbereid was, moet je een lening afsluiten. Je betaalt dan al snel een rente van 6 of 7 procent, of zelfs nog meer.^[15]XBron
  - Als je een potje voor noodgevallen had gehad, had je geen lening af hoeven sluiten, en had je geen rente hoeven betalen. Het loont echt om voorbereid te zijn.
Naast sparen voor pensioen en het hebben van een noodpotje is het belangrijk om een bedrag opzij te zetten ter hoogte van drie tot zes maanden aan gewone uitgaven.^[16]XBron Opnieuw geldt dat sparen draait om het voorbereid zijn op het onverwachte. Als je onverwachts je baan verliest, wil je niet een lening moeten afsluiten om je huur te betalen. Drie, zes of zelfs negen maanden aan uitgaven opzij zetten zorgt dat je leven gewoon doorgaat, ook al krijg je te maken met tegenvallers.
Of je nou rood staat op je bankrekening, een studieschuld hebt of een hypotheek, een schuld kan je mogelijkheid om te sparen flink in de weg staan. Los als eerste de schuld af waarvoor je de hoogste rente betaalt. Zodra die schuld afgelost is, ga je door naar de schuld met de op een na hoogste rente. Ga zo door totdat je al je schulden afgelost hebt.
5
Laat je pensioen groeien. Als je tegen de 50 loopt en je hebt nog niet gespaard voor je pensioen, doe dat dan alsnog zo snel mogelijk. Als je pensioen opbouwt via je werkgever, vraag dan aan je pensioenfonds hoeveel pensioen je bij kunt sparen.
- Zet sparen voor pensioen bovenaan je lijst van spaardoelen, zelfs boven het studiepotje van je kinderen. Je kinderen kunnen werken naast hun studie of een studielening afsluiten, maar een lening voor pensioenopbouw is er niet.
- Als je geen idee hebt hoeveel geld je zou moeten sparen om later rond te kunnen komen, kun je een online rekentool gebruiken om je te helpen. Bijvoorbeeld deze van de Nederlandse overheid.
- Vraag een financieel adviseur om advies. Als je je pensioen wil maximaliseren, maar je hebt geen idee waar je moet beginnen, praat dan met een financieel adviseur. Een financieel adviseur kan je helpen om je financiële toekomst goed neer te zetten. Je betaalt dan wel advieskosten, maar met een goede adviseur betaalt zich dat dubbel en dwars terug.
Advertentie

Tips

Maak verschillende spaarpotten voor verschillende doelen. Bijvoorbeeld vaste lasten, uitgaan, kleding, sparen en opleiding. Verdeel je inkomen over de verschillende potjes. Bijvoorbeeld 60% voor vaste laten, 5% voor uitgaan, 10% voor sparen, enzovoorts. Deze spaarpotten kunnen echte zijn, of digitale. Bij steeds meer banken kun je binnen één account meerdere spaarrekeningen openen, zodat je makkelijk verschillende spaarpotten kunt maken.
Als je vaker rood staat bij de bank dan je eigenlijk wil, vraag dan aan je bank of je het rood staan kunt blokkeren. Daarmee voorkom je dat je meer geld uitgeeft dan je hebt.
Wil je weten hoeveel je eigenlijk weet over pensioen? Doe dan deze quiz van AFM.

Advertentie

Waarschuwingen

Laat je niet verleiden tot het aanschaffen van stapels creditcards. Je betaalt voor elke creditcard jaarlijks een vergoeding, en met veel creditcards is het wel erg makkelijk om (veel) meer geld uit te geven dan je hebt. Kies liever een of twee goede creditcards.

Advertentie