Irissen kweken

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Een nieuwe iris planten

Voor een groeiende iris zorgen

Een iris jaarrond onderhouden

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Irissen zijn perfecte planten voor zowel beginnende tuinders als voor ervaren mensen met groene vingers! De robuuste bloemen zijn niet moeilijk om te kweken en doen het goed onder veel omstandigheden, aangezien ze relatief goed tegen droogte kunnen en weinig onderhoud nodig hebben. Wanneer ze bloeien zijn de irissen prachtig, variërend in tinten van het veel voorkomende paars tot patronen in wit en geel. Irissen zijn een van de meest gemakkelijke overblijvende planten om mee te beginnen en om te kweken, dus begin ze vandaag nog te planten voor een langdurige bloei.

Stappen

Deel 1

Deel 1 van 3:

Een nieuwe iris planten

Pdf downloaden

1. 
   1
   Kies een geschikte soort iris. Hoewel vrijwel alle irissen betrekkelijk robuust en gemakkelijk te onderhouden zijn, zijn sommigen geschikter voor bepaalde omstandigheden dan anderen. Afhankelijk van de omstandigheden waarin je je irissen gaat planten kan een bepaalde variëteit een betere keuze zijn. Hieronder vind je informatie over een paar van onze meest voorkomende irisvariëteiten:

   • Siberische iris: Ondanks zijn naam komt deze iris oorspronkelijk voor in centraal en oost Europa en Turkije. Een van de irissen die zich het gemakkelijkst aanpassen; heel gemakkelijk te kweken en te onderhouden. Doet het vooral goed in een gematigd klimaat.
   • Louisiana Iris: Van oorsprong uit het hete, vochtige zuidoosten van de Verenigde Staten. Desondanks groeit hij goed in een grote variatie van omstandigheden. Maar ze zullen niet bloeien als ze te weinig water krijgen tijdens het groeiseizoen.
   • Baardloze iris: Komt oorspronkelijk voor in centraal en zuid Europa. Ze doen het goed als ze minstens een halve dag volle zon krijgen. Ze kunnen ook volle zon overleven, maar dit heeft niet de voorkeur.
2. 
   2
   Plant in de nazomer. De meeste irissen kunnen het beste geplant worden in de nazomer (op zijn laatst vroeg in de herfst). Dit geeft de iris een kans om goed te wortelen zolang er nog genoeg zonlicht is, zodat hij de winter kan overleven. Voor de meeste irisvarianten zijn juli en augustus de beste maanden om te planten.

   • Als de nazomer lang aanhoudt, dan zou je zelfs nog kunnen proberen irissen te planten in september, of zelf oktober; zolang de dagen nog lang genoeg zijn en er genoeg zonuren zijn om de plant de kans te geven goed te wortelen voor de winter.
3. 
   3
   Kies een plek met ongeveer 6 tot 8 uren in de volle zon per dag. De meeste irissen doen het echt goed als ze een ruime hoeveelheid licht zonlicht krijgen. Je zult niet perse je iris constant in de volle zon willen (hoewel ze het dan nog steeds goed doen), maar ze kunnen meer zon hebben dan de meeste bloemen van dit formaat. Probeer je irissen in een bloembed te planten die later op de dag in de schaduw van een boom ligt, of aan de zonnige kant van je huis, zodat hij flink wat zonlicht krijgt.
4. 
   4
   Plant in licht zure grond met een goede drainage. Irissen geven de voorkeur aan grond die neutraal tot licht zuur is; een pH van ongeveer 6,8 tot 7,0 is het beste. In aanvulling hierop hebben irissen grond nodig met een goede drainage en ventilatie. Dit is belangrijk om wortelrot te voorkomen, waar irissen gevoelig voor zijn als ze teveel water krijgen.

   • Bij zware kleigrond met slechte drainage kun je proberen om humus of organische stoffen toe te voegen om de doorlaatbaarheid van de grond te verbeteren.
   • Op een helling planten, of in een verhoogd bloembed, kan helpen met drainage. In deze gevallen zal eventueel overtollig water van nature weglopen van de iris.
5. 
   5
   Plant de wortelstok zo dat de bovenkant vrij ligt. Een veelgemaakte fout die beginners maken bij het planten van irissen, is ze te diep planten. In tegenstelling tot de meeste planten doen irissen het het beste wanneer hun wortelstok; de bruine, wortelachtige structuur aan de onderkant, die lijkt op een aardappel; een beetje blootgesteld wordt aan de lucht. De wortels van de plant moeten zo gelegd worden dat ze naar beneden uitspreiden, onder de wortelstok.

   • In heel hete klimaten wordt de wortelstok met een dun laagje grond (niet meer dan 2,5 cm) bedekt om te zorgen dat hij niet uitdroogt.
6. 
   6
   Plant de wortelstokken zo dat ze uit elkaar staan. Meer dan andere planten hebben irissen de neiging om samen te groeien wanneer ze dicht op elkaar geplant worden. Wanneer dit gebeurt kunnen de planten concurreren om dezelfde grond, water en voedingsstoffen, waardoor ze elkaars groei belemmeren. Probeer, om dit te voorkomen, de wortelstokken van je irissen minstens 30 tot 60 cm van elkaar af te planten.

   • Zelfs met deze preventieve maatregel kunnen je irissen na een paar jaar alsnog samengroeien. Maak je niet druk als dat gebeurt; je kunt dit verhelpen door een paar van de wortelstokken op te graven en ze wat verder weg te planten, om je bloemen 'uit te dunnen'.
7. 
   7
   Als de groeicondities ongunstig zijn, zet de iris dan in een pot. Afhankelijk van waar je leeft en de tijd van het jaar, kunnen de omstandigheden buiten niet geschikt zijn om nieuwe planten te kweken. In plaats van je planten buiten in de grond te zetten, waar ze het waarschijnlijk niet goed zullen doen, kun je ze ook in een pot opkweken. Dit geeft je de kans om te bepalen hoeveel tijd de plant aan het weer wordt blootgesteld, tot het weer verbetert en je ze alsnog in de grond kunt planten. Als het erg slecht weer is, bijvoorbeeld als het vriest, dan kun je je plant zelfs dag en nacht binnen houden.

   • Voor de meeste irissen is een pot van 30 cm prima. Bijzonder kleine irissen kunnen het ook goed doen in potten van 15 tot 20 cm.
   • Ongeacht de maat van de pot die je gebruikt, moet je zorgen dat hij een goede drainage heeft; minstens een groot gat in de bodem (of meerdere kleinere gaten) zodat het water eruit kan lopen.
   Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 3:

Voor een groeiende iris zorgen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Geef ruim water na het planten. Nadat je je irissen geplant hebt, moet je ze flink water geven. Als het droog weer is, moet je de plant elke 7 tot 10 dagen water geven, of zoveel als nodig. Doe dit gedurende de ochtend of avond. Ervan uitgaand dat je je irissen in de nazomer of het vroege najaar geplant hebt, kun je stoppen met water geven zodra het weer afkoelt en het begint te regenen.

   • Een veel voorkomende fout om te vermijden met je irissen is teveel water geven. Als de wortelstok of wortels in contact met vocht blijven, zonder dat het kan draineren, dan kan wortelrot ontstaan. Deze schimmelaandoening kan potentieel je iris doden, en verspreidt zich gemakkelijk naar planten in de buurt, daarom is het van groot belang om dit te voorkomen.
2. 
   2
   Bouw het watergeven af wanneer de plant goed geworteld is. Na een tijdje zal je plant het minder nodig hebben dat je hem water geeft. Als het weer koeler begint te worden in het najaar, dan kun je stoppen met water geven tot het volgende groeiseizoen. Over het algemeen heeft je iris elk jaar minder water nodig.

   • Er is natuurlijk een uitzondering voor bijzonder hete, droge zomers. In deze gevallen kan het nodig zijn om toch water te geven, om te voorkomen dat de iris uitdroogt. Hoewel irissen behoorlijk sterk zijn, kunnen ze zonder hulp niet overleven in extreme omstandigheden.
3. 
   3
   Houd wortelstokken onbedekt en wortels goed geventileerd. Terwijl de iris groeit moet je zo nu en dan controleren of de wortelstok niet bedekt is met vuil, organisch materiaal of ander afval. Als dat wel het geval is, borstel het er dan zachtjes af zonder de plant te bewegen of de wortels te verstoren. Zorg er daarnaast voor dat de grond nog steeds een goede ventilatie en drainage heeft; als dat niet het geval is, voeg dan zoveel humus of organisch materiaal toe als nodig is.
4. 
   4
   Knip bruin of afstervend gebladerte en de bloemstengel af. In tegenstelling tot andere tuinplanten die veel onderhoud nodig hebben, hoeven irisbladeren niet gesnoeid of geknipt te worden voor een goede groei. In feite zal het niet verstoren van de bladeren, ook na het groeiseizoen, de iris de kans geven om meer voedingstoffen te verzamelen door fotosynthese, voor de groei van volgend jaar. Over het algemeen is de enige vorm van knippen die je moet doen bij irisbladeren het weghalen van bruine, dode bladdelen; dit heeft geen voordelen voor de plant.

   • Let erop dat je voor de winter ook de bloemstengel wilt kortknippen. Als de bloem in de winter dood gaat en aan de basis van de plant valt, dan kan er daardoor rot verspreid worden naar de wortelstok, terwijl het verteert.
   Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 3:

Een iris jaarrond onderhouden

Pdf downloaden

1. 
   1
   Bescherm de planten in voorbereiding op de winter. Terwijl de wortels van de planten gedurende de late zomer en vroege herfst goed groeien, kun je je alvast afvragen hoe je van plan bent om je irissen te beschermen als het weer kouder wordt. Sneeuwval kan de grond op natuurlijke wijze beschermen tegen het barsten en opzwellen wat bij erg koud weer voorkomt, en de wortelstokken ontwricht.

   • Omdat het in Nederland niet vanzelfsprekend is dat er sneeuw valt, kun je overwegen om een losse laag mulch (zoals dennentakken) over de grond te verspreiden om de grond te beschermen. Breng geen dikke laag aan; dit kan in feite vocht in de grond vasthouden en daardoor rot veroorzaken.
   • Vernietig irissen die blootgesteld zijn aan zware vorst; als ze gaan rotten kunnen deze planten broedplaatsen worden voor eitjes van de boorkever.
2. 
   2
   Verwijder in de lente onkruid en bescherm tegen ongedierte. Als het warmer weer wordt, zal de sneeuw vanzelf verdwijnen, en je kunt eventuele beschermende mulch die je in de winter gebruikt hebt verwijderen. Terwijl nieuwe planten ontspruiten moet je scherp opletten op onkruid in de buurt van je irissen en ze zo vroeg mogelijk uittrekken. Gebruik milieuvriendelijke onkruidverdelgers om gras en onkruid weg te houden bij je irissen.

   • Daarnaast moet je op je hoede blijven voor eventuele opdringerige ongedierten, vooral naaktslakken. Er zijn heel erg veel manieren om naaktslakken te lokken, met commerciële producten, maar ook met zelfgemaakte huismiddelen. Een heel gemakkelijke manier om slakken te lokken is een bierval; vul een pot met wijde opening tot de helft met bier en begraaf de pot tot de rand in de grond. Slakken, aangetrokken door het bier, zullen erin vallen en verdrinken.
3. 
   3
   Houd de groei in de gaten en geef in de lente voedingsstoffen. Irissen kunnen profiteren van zo nu en dan een kleine hoeveelheid meststoffen in het groeiseizoen, nadat je ze geplant hebt. Gebruik geen meststof met een hoog gehalte stikstof; dit kan overmatige bladgroei veroorzaken (en, uiteindelijk, rot). Geef water nadat je de meststoffen hebt gestrooid, om meststof 'brand' te voorkomen. Hieronder worden een aantal meststoffen genoemd die goed te gebruiken zijn bij irissen:

   • Universeel '5-10-10' meststof
   • Universeel '5-10-5' meststof
   • Beendermeel
   • Superfosfaat
4. 
   4
   Herhaal de cyclus als dat nodig is! Terwijl de iris verder rijpt, zal de hoeveelheid tijd die je moet besteden aan onderhoud drastisch verminderen. Toch is het, zelfs als je plant al jaren geworteld is, een goed idee om hem elke paar weken te controleren, gewoon om je ervan te verzekeren dat er geen problemen zijn. Zolang de plant genoeg zon krijgt gedurende het groeiseizoen, regelmatig regenwater, en voedingsstoffen uit de grond, dan moet het allemaal goed gaan. Irissen zijn meerjarige planten, dus ze zullen zich geleidelijk via de wortels vermeerden gedurende vele groeiseizoenen.

   • Elke drie tot vijf jaar moet je de irissen in volle bloembedden delen en verplanten om te voorkomen dat ze gaan concurreren om water en grond.
   Advertentie

Tips

• Irissen zijn relatief goed bestand tegen herten.

Advertentie