Een lavalamp maken

Ben jij ook weleens gehypnotiseerd geraakt door een lavalamp? Je houdt de lamp in je hand, beweegt hem een beetje en kijkt hoe de vloeistof trilt en zich in verschillende vormen en kleuren opsplitst. Dan kijk je naar het prijskaartje - en zet je de lamp terug. Om je portemonnee een lol te doen en een lavalamp te maken met materialen die je in huis hebt, volg je onderstaande instructies.

Methode 1

Methode 1 van 2:

Een tijdelijke lavalamp maken

Pdf downloaden

1
Spoel een grote frisdrank- of waterfles schoon. Elke doos of bak die je stevig af kunt sluiten is geschikt, maar je hebt waarschijnlijk wel ergens een lege waterfles liggen. Probeer een fles te vinden met een inhoud van tenminste een halve liter, zodat je het spektakel duidelijk kan zien.
- Kinderen kunnen deze methode veilig zelf uitvoeren. Deze methode is ook veel sneller en gemakkelijker dan het maken van een permanente lavalamp. Jonge kinderen kunnen een volwassene vragen om de fles voor hen te vullen.
Vul de fles voor driekwart met plantaardige olie. Vul de rest van de fles met water en ongeveer 10 druppels voedingskleurstof (of genoeg druppels om het mengsel er vrij donker uit te laten zien).
3
Voeg zout of een Alka-Seltzer bruistablet aan het water toe. Als je een zoutvaatje gebruikt, strooi er dan ongeveer 5 seconden mee.^[1]XBron Om een spannendere, bruisende lavalamp te maken, pak je een Alka-Seltzer bruistablet, breek je deze in een aantal stukken en gooi je de stukken allemaal in de fles.
- Elk bruistablet is geschikt om te gebruiken. Tabletten met vitamine C worden bij de drogist vaak als bruistabletten verkocht.
4
Draai de dop op de fles en beweeg de fles heen en weer (optioneel). Hierdoor gaan de piepkleine druppels voedingskleurstof die in de olie bewegen zich samenvoegen, waardoor er grotere lavabubbels ontstaan (zo worden ze door wetenschappers genoemd).
- Voeg meer zout of nog een bruistablet toe wanneer de lavabubbels beginnen te bewegen.
Hierdoor worden de bubbels verlicht voor een maximaal effect. Laat de fles echter niet bovenop een verwarmd oppervlak staan. Plastic zal smelten en de olie zal overal heenlopen.
6
Begrijp wat er gebeurt. Olie en water zullen zich nooit met elkaar mengen, maar splitsen zich in plaats daarvan op tot de vreemde bubbels die je langs elkaar ziet glijden. Als je het laatste ingrediënt toevoegt, komt de inhoud van de fles pas goed in beweging. Dat heeft de volgende redenen:
- Het zout zinkt naar de bodem van de fles toe en trekt daarbij een bubbel olie mee naar beneden. Wanneer het zout uiteenvalt en in het water oplost, drijft de olie weer naar boven toe.^[2]XBron
- Het bruistablet reageert met het water en maakt piepkleine belletjes koolzuurgas. De belletjes blijven aan de bubbels gekleurd water hangen en drijven naar de oppervlakte. Wanneer de belletjes uiteenspatten, zinken de gekleurde lavabubbels weer naar de bodem van de fles toe.^[3]XBron
Advertentie

Methode 2

Methode 2 van 2:

Een permanente lavalamp maken

Pdf downloaden

1
Maak deze lamp alleen onder toezicht van een volwassene. De alcohol en de olie die bij deze lamp gebruikt worden zijn namelijk brandbaar en moeten voorzichtig opgewarmd worden om de lava in de lamp te laten bewegen. Kinderen moeten deze instructies aan een volwassene laten zien en om hulp vragen, en geen poging doen om deze lamp alleen te maken.
- Een lavalamp uit de winkel bevat een gepatenteerde combinatie van gesmolten wassoorten. De zelfgemaakte versie ziet er niet precies hetzelfde uit, maar na enkele aanpassingen zou de "lava" zich omhoog en naar beneden moeten bewegen op een soortgelijke, slijmerige manier.
Je kunt elke doorzichtige glazen fles of pot gebruiken die je stevig af kunt sluiten en kunt schudden. Glas is veel beter bestand tegen hitte dan plastic en is dus een goede keus voor een lavalamp.
3
Giet een kleine kop minerale olie of babyolie in de fles. Dit zal de lava worden die zich in je lamp naar boven en naar beneden beweegt. Het maakt niet uit hoeveel je gebruikt. Je kunt later altijd meer olie in de lamp gieten.
- Het is een goed idee om bij je eerste poging gewone olie te gebruiken, maar je kunt er eerst olieverf doorheen mengen als je gekleurde "lava" wilt. Weet wel dat de verf later uiteen kan vallen en zich dan onderaan of bovenaan de fles ophoopt.^[4]XBron
4
Meng ontsmettingsalcohol (70%) en isopropylalcohol (90%) door de olie. Beide soorten zijn verkrijgbaar bij de drogist. Wanneer je de alcoholsoorten in de juiste verhouding door elkaar mengt, zal de vloeistof bijna dezelfde dichtheid als minerale olie hebben. Dit kun je op de volgende manier bereiken:
- Meng 6 delen isopropylalcohol (90%) en 13 delen ontsmettingsalcohol (70%) door elkaar.^[5]XBron Je kunt de hoeveelheden inschatten door een kleine kop één keer met isopropylalcohol (90%) te vullen, dan twee keer met ontsmettingsalcohol (70%) en tot slot een extra scheut ontsmettingsalcohol (70%) erin te gieten.
- Giet dit in de fles of pot en wacht tot de vloeistof neergeslagen is. De olie zou op de bodem terecht moeten komen, maar in het midden licht op moeten bobbelen. Als de olie plat blijft liggen, dan kun je iets meer ontsmettingsalcohol (70%) in de fles gieten, maar de hoeveelheid hoeft nu nog niet perfect te zijn.
Schroef het deksel stevig vast voordat je de pot beweegt. Zet de pot op een stabiel, hittebestendig oppervlak neer, zoals een grote omgekeerde bloempot. Er moet genoeg ruimte onder het voorwerp zijn om er een kleine lamp in te kunnen leggen.
6
Voeg de hittebron toe. Wanneer de olie en de alcohol bijna dezelfde dichtheid hebben, hoef je alleen nog maar een hittebron onder de lamp neer te zetten. Warmte zorgt ervoor dat materialen zich uitzetten, maar zorgt er in dit geval voor dat de olie zich iets sneller uitzet dan de alcohol eromheen. Wanneer dit gebeurt, drijft de olie naar boven toe, koelt dan af en krimpt, en zakt vervolgens weer naar beneden. Laten we beginnen:
- Kies met zorg een gloeilamp uit. Gebruik een naaimachinelampje van 15 watt voor een pot met een inhoud van 350 milliliter of minder. Voor grotere flessen of potten kun je een lamp van 30 of 40 watt gebruiken. Gebruik nooit lampen die sterker zijn dan dat, omdat je dan het risico loopt dat het glas oververhit raakt of uit elkaar spat.^[6]XBron
- Draai de gloeilamp in een kleine, beweegbare lamp onder de pot. Laat de lamp naar boven wijzen.
- Om maximale controle over de lichtsterkte en de warmte te hebben kun je een dimmer op de lamp aansluiten.
7
Geef de lamp de tijd om op te warmen. Bij sommige lavalampen duurt het enkele uren voordat ze warm genoeg zijn om de vloeistof te laten bubbelen, maar bij deze zelfgemaakte versie met olie gaat de vloeistof meestal eerder bewegen. Wikkel een doek om je hand en raak de pot elk kwartier aan. De pot zou vrij warm moeten worden, maar niet gloeiend heet. Als het glas te heet wordt, zet de lamp dan direct uit en vervang de gloeilamp door een exemplaar met een lager wattage.
- Probeer de lamp af en toe voorzichtig rond te draaien terwijl hij opwarmt. Gebruik een doek of een ovenhandschoen om de lamp vast te pakken.
- Laat de lamp niet aan wanneer je de kamer verlaat. Doe de lamp na ten hoogste enkele uren weer uit om hem af te laten koelen.
8
Los problemen op als dat nodig is. Als de olie na enkele uren nog steeds op de bodem ligt, zet de lamp dan uit en laat de lavalamp volledig afkoelen voordat je het probleem probeert op te lossen. Wanneer het glas op kamertemperatuur is, schroef je het deksel voorzichtig los en probeer je een van de volgende aanpassingen uit:
- Roer enkele lepels zout water door de vloeistof heen om de dichtheid van het alcoholmengsel te verhogen.^[7]XBron
- Schud de lavalamp voorzichtig om de olie in kleinere bubbels te splitsen. Doe dit niet te vaak, of je zult een soort van smurrie krijgen in plaats van lava.
- Als de olie zich in piepkleine balletjes heeft gesplitst, meng dan een lepel terpentijn of een ander oplosmiddel voor verf door de vloeistof heen. Dit zijn gevaarlijke chemische stoffen, dus probeer dit niet als de lamp binnen het bereik van kinderen of huisdieren staat.
Advertentie

Tips

Je kunt ook versieringen toevoegen zoals glitters, pailletten of piepkleine kraaltjes.
Probeer verschillende kleuren te maken!

Advertentie

Waarschuwingen

Verhit de fles niet zoals een gewone lavalamp. Laat de lavalamp ook niet oververhit raken door de lamp eronder te lang aan te laten. Doe dit vooral niet als je plastic gebruikt. Hete olie in een plastic fles is zeker gevaarlijk.
Drink de inhoud van de lamp niet op.

Advertentie