Een aanval van een ratelslang voorkomen

Pdf downloaden

Pdf downloaden

In dit artikel:

Stappen

Tips en waarschuwingen

Gerelateerde artikelen

Bronnen

Ratelslangen zijn groefkopadders, en komen voor in verschillende delen van de Verenigde Staten, Canada en Mexico. In Midden- en Zuid-Amerika zijn ze bijna overal waar er wildernis is. In tegenstelling tot het populaire idee, jagen ratelslangen niet opzettelijk op mensen — hun natuurlijke dieet bestaat uit ratten en muizen, grondeekhoorns, kleine vogels, kikkers en zelfs af en toe een vlezig insect. Tegelijkertijd heeft een slang het instinct om zichzelf te beschermen — als je erover nadenkt is een slang een zeer kwetsbaar wezen zonder poten, oren of een grote omvang. Dus is gif haar voornaamste afweermechanisme geworden, geïnjecteerd via scherpe giftanden zodra een prooi of bedreigingen in de buurt komen. Als zodanig rust de plicht echt op jezelf om je op een verantwoorde manier en alert te gedragen. Wees op je hoede, zeker en veilig.

Stappen

Pdf downloaden

1. 
   1
   Ken je slang. Is het een ratelslang of een ander soort slang? Als je het niet weet, dan kun je maar beter niet blijven rondhangen om erachter te komen, en als je niets kunt zien zonder dichterbij te komen, overweeg dan zelfs niet om dichterbij te komen. Maar als je weet hoe de slang eruit ziet zou dat nuttig kunnen zijn, om een aantal redenen, waarvan de belangrijkste is dat je weet wat je moet doen als jij of iemand in je groep gebeten wordt. Let vanaf een veilige afstand op het volgende:

   • Een plat, driehoekige kop (hoewel dit niet toereikend is om de slang te determineren) — breder aan de basis van de kop dan aan de voorkant.
   • Een zwaar lichaam.
   • Openingen tussen de neusgaten en ogen — dit zijn de warmtegevoelige groeforganen.
   • Bedekte ogen en elliptische pupillen — deze zijn wellicht niet overduidelijk en je zult vrij dichtbij moeten komen om ze te zien.
   • Kleuring — Over het algemeen bruin gevlekt; de Mohave-ratelslang is echter groen, met lichte banden over zijn staart. Als je deze banden met het blote oog kunt zien, dan ben je waarschijnlijk te dicht bij.
   • Een ratel aan het einde van de staart (bestaand uit aangepaste schubben). Jonge ratelslangen hebben vaak alleen maar een paar delen van de ratel — wees extra op je hoede, want de beten van pasgeborenen zijn reeds giftig. Een ratel kan ook afgebroken zijn, misvormd of stil. Vertrouw niet op de ratel als enige vorm van identificatie. Luister naar het geluid van de ratel middels deze opname van de San Diego Zoo: Rattlesnake Sound Byte.
2. 
   2
   Houd rekening met het moment dat je het meest waarschijnlijk een ratelslang kunt tegenkomen. Je kunt ratelslangen tegenkomen wanneer je gaat wandelen, klimmen, kamperen, of zelfs als je een toeristisch monument gaat bekijken.

   • De meeste ratelslangen houden van een hete omgeving, waarbij sommige woestijnklimaten prefereren en anderen, zoals de oostelijke diamantratelslang, vertoeven liever in een vochtig klimaat. De meeste leven in de zuidelijke Verenigde Staten en Mexico, hoewel sommige zijn aangetroffen in het woestijngebied van Canada's Badlands in Alberta, en in British Columbia rond Hedley, Keremeos en Osoyoos.
   • Ratelslangen houden het meest van zomeravonden, net als de zon daalt en na zonsondergang – zij zijn het meest actief tijdens zomeravonden en -nachten. Dit valt toevallig samen met het verminderde zicht van de mens als de zon ondergaat, dus opgepast. Gebruik een zaklamp bij het rondlopen en draag goed schoeisel.
   • Ratelslangen houden van warme dagen, punt. Ongeacht het seizoen, zelfs in de winter, kan een ratelslang zich naar buiten wagen op zoek naar warmte — een prettige luchttemperatuur voor ratelslangen is ongeveer 21° tot 32°C).
   • De meeste ratelslangen zullen niet lang op een open plek blijven — als ze op een open plek zijn, zullen ze het grootste deel van de tijd in beweging zijn. Ratelslangen willen het contact met roofdieren voorkomen, met inbegrip van de mens en grote dieren, die hen gemakkelijk kunnen zien op een open plek. Als zodanig zal je ze waarschijnlijk in de buurt van rotsen, struiken en andere lage begroeiing vinden, of daar waar er hoekjes voor hen zijn om zich onder te verbergen. Op zonnige dagen kun je echter ratelslangen aantreffen die zichzelf opwarmen op warme stenen of asfalt.
3. 
   3
   Kleed je op de juiste manier. Wanneer je in het land van de ratelslang bent, wees dan niet blasé over kleding — de meeste beten doen zich voor op de handen, voeten en enkels. Dus afgezien van het feit dat je je handen niet moet houden waar ze niet horen te zijn, vormt kleding een belangrijke bescherming:

   • Laat de sandalen maar thuis — dit is tijd voor zware wandellaarzen van goede kwaliteit en fatsoenlijke sokken. Enkellaarzen zijn het beste, want enkelbeten komen veelvuldig voor. Draag geen sandalen, schoenen met open tenen of blote voeten tijdens het wandelen in de woestijn. Er zijn meer dingen dan ratelslangen waar een dwaze wandelaar het slachtoffer van kan worden.
   • Draag een lange, wijde broek.
   • Gebruik eventueel beenkappen, vooral als je ervoor kiest om geen lange broek te dragen.
4. 
   4
   Gedraag je op passende wijze tijdens het wandelen, klimmen of tijdens trektochten. Wanneer je op het grondgebied bent van de ratelslang, denk dan als een ratelslang, om er rekening mee te houden hoe ze zich kunnen gedragen, zodat je dienovereenkomstig kunt handelen:

   • Wandel altijd met ten minste één ander persoon. Als je alleen bent en gebeten wordt, zit je echt diep in de problemen. Neem een mobiele telefoon mee die werkt en breng familie of vrienden op de hoogte van je voorgenomen wandeling, welke route je neemt en hoe lang die duurt.
   • Blijf uit de buurt van de slang. De gemakkelijkste manier om ratelslangen te voorkomen is door uit hun buurt te blijven. Blijf alert tijdens het wandelen, lopen en klimmen. Blijf veel gebruikte routes volgen en dwaal niet af in kreupelhout, hoog gras en onkruid waar ratelslangen verstopt kunnen zitten.
   • Houd je handen uit de buurt van de verkeerde plaatsen. Grijp tijdens het wandelen niet met je handen in gaten, rond of onder rotsen en richels, en zelfs niet in struikgewas. Dit zijn de belangrijkste schuilplaatsen voor ratelslangen. Bij het wandelen kun je het best een stevige staf meenemen, of ten minste een lange, stevige en lichte stok, om te voorkomen dat je met je handen op plekken komt waar slangen zich kunnen verbergen.
   • Ga niet op een boomstronk of een omgevallen boomstam zitten zonder eerst de binnenkant te controleren. Voor je het weet ga je op een ratelslang zitten...
   • Stap op hindernissen en niet er overheen. Wanneer je boomstammen en rotsten op je weg vindt, is het verstandig om op de hindernis te stappen in plaats van er meteen overheen. Op deze manier kun je een ratelslang ontdekken die eronder beschutting heeft gezocht, en snel zorgen dat je uit diens buurt komt.
   • Kijk voordat je springt. Let op waar je met je voeten landt. Een voet vlak naast, of bovenop een slang zetten is vragen om gebeten te worden. Slangen zijn afhankelijk van trillingen om te horen en hoewel ze kunnen weten dat je eraan komt als je maar luid genoeg hebt gestampt, kunnen ze niet snel genoeg uit de weg gaan als je snel langs een pad loopt en weinig waarschuwingen geeft dat je eraan komt.
   • Draag tijdens het lopen een stok en sla wat tegen struiken en kreupelhout voordat je op of in de buurt ervan gaat lopen, om slangen weg te jagen. Ze zullen zich onmiddellijk onder struiken of dicht gras verschuilen, dus zet je voeten niet in of op die plaatsen! Als je dergelijke schuilplaatsen moet betreden, por er dan eerst wat in met je stok, zodat de slang de kans heeft om weg te komen.
   • Ga uit de weg. Als je binnen het bereik van een ratelslang loopt, keer dan zo rustig en zo snel mogelijk op je schreden terug als je kunt.
   • Wees op je hoede rond water. Ratelslangen kunnen zwemmen. Alles dat lijkt op een lange stok zou een ratelslang kunnen zijn.
   • Probeer een ratelslang niet te provoceren. Een slang boos maken zal resulteren in één reactie — je wordt het doelwit van de slang. Onthoud het volgende — een slang zal zich in een dergelijk geval verdedigen tegen een aanval, en als je het dier port met stokken, met stenen gooit, schopt of domme dingen eromheen doet, dan vraag je om problemen. En erger nog, er is misschien zelfs verschil in het gif van een boze ratelslang en een die verrast reageert uit zelfverdediging — de toxiciteit kan worden verhoogd, terwijl een geschrokken ratelslang wellicht alleen bijt zonder gif te injecteren (mogelijk, maar niet zeker). Ongeacht de sterkte van het gif zal een boze ratelslang eerder geneigd zijn om te blijven aanvallen.
   • Laat de slang met rust. Veel mensen worden gebeten tijdens een 'heldhaftige' poging om de wereld een lastige slang armer te maken. Afgezien van het feit dat een slang niet lastig is, zal de slang bijten om zich te verdedigen. Leven en laten leven — houd afstand en geef het dier de ruimte om weg te glijden. En wees gewaarschuwd — er is een reden voor het gezegde 'Zo gek als een gesneden slang' — een gewonde slang is een zeer, zeer gevaarlijke vijand.
5. 
   5
   Wees waakzaam tijdens het kamperen. Er zijn risico's tijdens het kamperen waar je rekening mee moet houden.

   • Controleer de kampeerplek voordat je gaat kamperen. Arriveer bij daglicht en zet alles op bij daglicht. Op warme nachten kunnen ratelslangen nog steeds rondhangen en als je niet kunt zien wat je doet, ben je in gevaar.
   • Sluit de flap van de tent nachts als je gaat kamperen in ratelslangterrein, want anders kan je wel eens wakker worden met een zeer ongewenste verrassing. Controleer altijd voordat je naar bed of er zich geen ongewenste gast(en) hebben genesteld, aangetrokken door de warmte of interessante mogelijkheden om zich in een tent te verbergen.
   • Zorg ervoor dat iedereen die de tent gebruikt de flap constant dichthoudt bij het naar binnen en weer naar buitengaan.
   • Schud slaapzakken uit voor je erin gaat kruipen. Veel onoplettende slapers zijn onaangenaam ontwaakt.
   • Wees oplettend bij het verzamelen van brandhout. Stapels hout zijn een ideale schuilplaats voor ratelslangen.
   • Gebruik te allen tijde een zaklamp tijdens nachtelijke wandelingen.
6. 
   6
   Weet dat je verantwoordelijk bent voor alle kinderen om je heen. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig en spontaan. Hoewel dit nuttig is in een veilige omgeving, kunnen deze eigenschappen leiden tot letsel in een gevaarlijke omgeving. Zorg ervoor dat jonge kinderen de gevaren van ratelslangen begrijpen, weten wat ze niet moeten doen en hoe ze zich dienen te gedragen, om een ratelslangontmoeting te voorkomen én hoe zich moeten gedragen als ze wel een ratelslang tegenkomen. In een groep wandelaars met kinderen, dient een volwassene altijd voorop te lopen en bij voorkeur dient een andere volwassene de achterhoede te vormen.
7. 
   7
   Gehoorzaam de waarschuwingssignalen! Dit betekent die van de slang en die van de mensen die belast zijn met het geven van een waarschuwing voor de aanwezigheid van ratelslangen:

   • Herken de signalen dat een ratelslang zal gaan toeslaan. Dit zijn algemene signalen, en soms kan er een aanval zijn zonder deze signalen, omdat een ratelslang vanuit elke positie kan bijten:
     • Een ratelslang in opgerolde toestand — de spiraal geeft de ratelslang het vermogen om het meest effectief toe te slaan
     • De voorkant van zijn lichaam (de kop) wordt opgetild
     • Zijn ratel schudt en maakt een ratelend geluid
   • Alleen maar om leven een beetje moeilijker te maken, is het belangrijk om je te beseffen dat ratelslangen niet, of niet altijd, hun ratel gebruiken om te waarschuwen voor een naderende aanval. Bijvoorbeeld: als je erop stapt voordat het dier tijd heeft om te ratelen, zal het eerst bijten en dan pas gaan ratelen. En soms zal het dier gewoon niet ratelen, als extra verdediging tijdens het vervellen, tijdens de paring en geboorte. Of ze verkiezen om te vertrouwen op hun kleur als camouflage, alleen om zich te beseffen dat dit niet gaat werken om zich te beschermen tegen naderende menselijke voeten. Ook ratelen natte ratelslangen niet. Er moet ten minste twee segmenten zijn om een ratelend geluid te kunnen maken, waardoor jonge ratelslangen geen ratelgeluid kunnen laten horen totdat de segmenten zijn gegroeid, maar ze blijven net zo giftig. Wees je bewust van deze mogelijkheden. Hoor je echter het geratel, dan ben je duidelijk gewaarschuwd -- dus houd afstand.
   • Geef gehoor aan de borden van park rangers en andere wildparkautoriteiten. Zoals het bord op de foto geldt dat wanneer je worden gewaarschuwd door de lokale parkautoriteiten dat er ratelslangen in het gebied zijn, dat je de juiste voorzorgsmaatregelen zoals hierboven uiteengezet dient te nemen.
8. 
   8
   Weet wat het aanvalsbereik is van een ratelslang. De aanval van een ratelslang kan een afstand overbruggen van één derde tot de helft van zijn totale lengte. Je kunt beter niet de lengte van een ratelslang onderschatten, en een ratelslang kan een groter bereik hebben dan je zou verwachten. De aanval van een ratelslang is sneller dan het menselijk oog kan volgen.
9. 
   9
   Blijf kalm als jij of iemand anders wordt gebeten. Als je toch gebeten wordt door een ratelslang, dan is het belangrijkste ding toch echt om kalm te blijven — wild gaan rond bewegen zal het gif sneller door je lichaam verspreiden. De kern is dat je kalm blijft, zo weinig mogelijk beweegt en zo snel mogelijk naar het ziekenhuis gaat. Dit voorkomt de verspreiding van het gif. Houd de beet lager dan het hart van het slachtoffer (dus houd de beet niet hoog; anders zal de bloedcirculatie versnellen en daarmee ook de verspreiding van het gif), was het getroffen gebied en verwijder mogelijke beperkingen, zoals ringen (die bij zwelling kunnen leiden tot verminderde doorbloeding en afsterven van weefsels). Zie voor meer informatie over de procedure van het omgaan met de beet van een ratelslang, het artikel [Een-slangenbeet-behandelen| Een slangenbeet behandelen].
10. 
    10
    Doorloop deze stappen voor elke reis door het terrein van ratelslangen. Deel de informatie met degenen die samen met je reizen, om hen te wijzen op de noodzaak voorzichtig, kalm en alert te blijven op wat er kan liggen.
    Advertentie

Tips

• De meeste incidenten met slangenbeten doen zich voor tussen april en oktober, de maanden gedurende welke ratelslangen het actiefst zijn.
• Laat je hond niet door kniehoog of hoger gras struinen in de wildernis. Slangen bijten ook honden, en honden sterven vaker dan mensen wanneer zij zijn gebeten, omdat ze kleiner zijn.
• Volgens veel bronnen sterven meer mensen aan wespen en bijensteken in de Verenigde Staten dan van de beten van ratelslangen.
• De ratelslang van het eiland Santa Catalina is een ratelslang die minder ratelt; het dier ontbreekt het aan de gebruikelijke ratelsegmenten.
• Als je probeert om een ratelslang uit je achtertuin te verwijderen (bijv. als je in de VS woont), bel dan liever de professionals. Blijf kalm als je geconfronteerd wordt met een slang in je achtertuin — niet in paniek raken is essentieel voor het omgaan met elke gevaarlijke situatie.
• De meeste mensen vinden slangen eng. Het helpt echter om de ecologische niche te begrijpen die slangen opvullen. Bovenal houden slangen knaagdierpopulaties binnen de perken die anders misschien een plaag zouden vormen op veel plaatsen, gewassen en voedselvoorraden vernietigend en ziekte verspreidend. Het verwijderen van de slangen uit hun oorspronkelijke habitat wordt vaak gevolgd door een stijging van het aantal knaagdieren. Ratelslangen zijn bovendien een bron van voedsel voor andere roofdieren.
• Soms kruipen kleinere slangen ongezien in boten, zoals kajaks. Als dit je overkomt, blijf dan zeer kalm en vaar naar de wal. Ga de boot uit en help de slang voorzichtig uit je boot met een peddel of lange stok.
• Het is een mythe dat jonge ratelslangen giftiger zijn dan volwassen slangen. De gifklieren zijn veel groter bij volwassen exemplaren, dus zelfs als de jonge ratelslang zijn gifklieren leegt, produceren ze niet half zo veel gif als geleverd door een volwassen slang.

Advertentie

Waarschuwingen

• Je mag slangenbeten niet opensnijden, zuigen of vocht afvoeren — dit zijn ouderwetse methoden waarvan bewezen is dat ze niet werken.
• Raap dat niets op dat op een dode ratelslang lijkt. Het dier kan diep in slaap zijn of zich wellicht niet bewegen op een manier die voor je oog waarneembaar is. Laat het dier gewoon maar alleen.
• Bestrating blijft warm na zonsondergang. Ratelslangen kunnen hun weg naar een warme weg of stoep vinden op een koele avond, om warm te blijven. Wees voorzichtig na zonsondergang wanneer je op verharde wegen of trottoirs loopt.
• Raap nooit een pas gedode ratelslang op. Het kan in een reflex bijten, ook al is het dood.
• Koop geen slangenkit; ze werken niet.
• Breng nooit een tourniquet aan op een ledemaat dat gebeten is door een slang. Het kan leiden tot necrose en het verlies van de ledematen. Blijf kalm en roep medische hulp in.
• Ratelslangen zijn in veel gebieden beschermd. Dood ze niet tenzij de situatie onmiddellijk gevaar oplevert voor de mens of huisdieren. Het is zinloos en het kan je in de gevangenis doen belanden omdat je een beschermd dier hebt gedood of verwond.

Advertentie