De dood van je kind overleven

Het is verschrikkelijk om je kind te verliezen. Je rouwt om het verlies van zijn of haar leven, maar ook om de toekomst die je nu in één klap kwijtgeraakt bent. Je leven is voorgoed veranderd. Maar het is niet voorbij. Je kunt de rouwfase overleven en er sterker uitkomen. Lees snel verder voor tips die je misschien helpen.

Deel 1

Deel 1 van 4:

Jezelf helpen rouwen

Pdf downloaden

Omarm alle gevoelens die bij het verliezen van je kind komen kijken. Dit kunnen woede, schuld, ontkenning, zorgen en angst zijn. Al deze gevoelens zijn volkomen normaal. Alles mag er zijn en niks is verkeerd. Sta het jezelf toe om te huilen. Geef jezelf toestemming om te voelen wat je wilt. Het is veel te moeilijk om je gevoelens continu binnen te houden. Als je dit doet, maak je het jezelf alleen maar moeilijker. Het is volkomen natuurlijk en zelf gezond om alle emoties die je bij het verlies ervaart toe te laten om het feit dat je kind nooit meer terugkomt te accepteren. Je zult er waarschijnlijk nooit helemaal overheen komen, maar je kunt wel de kracht opbouwen om ermee om te gaan: Als je je gevoelens niet omarmt, zul je nooit door kunnen gaan met je leven.
2
Laat je agenda voor wat hij is. Het rouwproces kent geen deadline. Ieder mens is uniek. Ouders die hun kind verloren hebben, kunnen dezelfde emoties en moeilijkheden hebben: elke situatie is echter anders en hangt af van iemands persoonlijkheid en levensomstandigheden.
- Jarenlang werd ervan uitgegaan dat het rouwproces van mensen uit vijf fases bestaat, te beginnen met ontkenning en af te sluiten met acceptatie. Tegenwoordig wordt echter gedacht dat er geen bepaald pad is dat iedere rouwende persoon bewandelt. Verschillende mensen ervaren verschillende emoties die komen en gaan en uiteindelijk een plekje krijgen. Uit recent onderzoek blijkt dat veel mensen de dood van een naaste meteen accepteren en meer gemis voelen dan woede of depressie. ^[1]XBron
- Doordat ieder rouwproces persoonlijk en uniek is, raken veel koppels in de problemen omdat ze elkaar niet begrijpen. Onthoud dat je partner misschien op een andere manier met het verlies omgaat dan jij en geef hem of haar de ruimte om op zijn of haar unieke manier te rouwen.
3
Maak je geen zorgen als je niets voelt. Tijdens het rouwproces ervaren veel mensen een soort verslagenheid of gevoelloosheid. In dit stadium lijkt alles een droom te zijn en lijkt de wereld buiten gewoon door te draaien. Mensen en dingen die ooit reden voor geluk waren, maken nu niks meer bij iemand los. Dit stadium kan even duren; je lichaam gebruikt deze fase om je tegen overweldigende gevoelens te beschermen. Hoe meer tijd verstrijkt, hoe meer iemand weer leert voelen en zich weer meer verbonden voelt met de wereld.
- Veel mensen sluiten deze gevoelloze fase ongeveer een jaar na de dood van hun kind af. De realiteit kan dan behoorlijk heftig binnenkomen. Veel ouders zeggen dat het tweede jaar het moeilijkst is.
4
Neem vrij of werk door. Sommige mensen vinden de gedachte om weer aan het werk te gaan ondragelijk, terwijl anderen zichzelf volledig op hun baan storten. Bepaal zelf welke methode het beste bij je past. Informeer hiervoor eerst hoe je werkgever normaal gesproken met dit soort situaties omgaat. Sommige bedrijven betalen werknemers in het geval van een verlies door of bieden de mogelijkheid om onbetaald verlof op te nemen.
- Wees niet bang dat je je baan verliest als je niet direct weer aan het werk gaat. Uit onderzoek blijkt dat talloze bedrijven inkomsten verliezen als een werknemer na een verlies te snel weer aan het werk gaat. Het verlies heeft namelijk een negatieve invloed op de productiviteit van de medewerker, wat op zijn beurt weer invloed heeft op de inkomsten die voor het bedrijf worden gegenereerd. Zoals Friedman van het Grief Recovery Institute zegt: "Als iemand van wie we houden overlijdt, kunnen we ons niet goed meer concentreren. Als je hart gebroken is, zorgt dat ervoor dat je hersenen ook niet meer goed werken."^[2]XBron
Als je gelovig bent, kan het erg helpen om je tot de leer en de rituelen die bij het geloof horen te richten om je tijdens het rouwproces te helpen. Door het verlies van je kind kan je geloof een flinke deuk oplopen en dat geeft niks. In de loop der tijd zul je echter merken dat het geloof ook troost kan bieden. Als je gelovig bent, kun je erop vertrouwen dat God groot genoeg is om met je woede en zorgen om te gaan.
6
Stel beslissingen uit. Wacht minimaal een jaar met het maken van belangrijke beslissingen. Verkoop je huis niet, ga niet op een lange reis en vraag geen scheiding aan. Wacht tot de mist is opgetrokken en je duidelijk kunt zien welke mogelijkheden je hebt.
- Maak in het dagelijks leven geen impulsieve beslissingen. Sommige mensen hebben na de dood van een naaste de neiging om elke dag te leven alsof het hun laatste is. Ze nemen hierdoor onnodige risico's om zo groots en meeslepend mogelijk te leven. Zorg dat je goed nadenkt over wat je doet zodat je geen overhaaste beslissingen maakt die op de lange termijn misschien niet zo'n goed idee zijn.
7
Vertrouw op de tijd. "Tijd heelt alle wonden" klinkt misschien als een betekenisloos cliché, maar de waarheid is dat je in de loop der tijd over dit verlies heen zult komen. In eerste instantie zal elke herinnering pijn doen, maar op een gegeven moment zal dat veranderen en kun je de herinneringen op een positievere manier bekijken. Je zult zelfs weer om herinneringen kunnen lachen. Rouw is een grote achtbaan, maar aan elke achtbaan komt een einde.
- Het is prima om af en toe een pauze van het rouwproces te nemen -- om te lachen en van het leven te genieten. Dat wil niet zeggen dat je je kind vergeet; dat is immers onmogelijk.
Advertentie

Deel 2

Deel 2 van 4:

Voor jezelf zorgen

Pdf downloaden

Hoewel je misschien de neiging hebt jezelf de schuld te geven voor wat er gebeurd is, kun je dit beter niet doen. Sommige dingen in het leven kun je nu eenmaal niet controleren. Daar kun je jezelf voor straffen, maar aan gedachten aan wat je anders had kunnen doen heb je tijdens het rouwproces niks.
Sommige ouders willen niks anders doen dan slapen. Anderen liggen nachtenlang wakker of zitten voor de tv. De dood van een kind kan een enorme impact op je lichamelijke gezondheid hebben. Uit onderzoek blijkt dat een verlies in zekere zin lijkt op een fysieke wond en dus zul je genoeg moeten uitrusten. Slaap als je moe bent of probeer te ontspannen door in bad te gaan, kruidenthee te drinken en ontspanningsoefeningen te doen.
Als je kind net overleden is, zullen familieleden en vrienden je misschien te eten brengen zodat je zelf niet hoeft te koken. Doe je best om elke dag iets te eten om je lichaam wat broodnodige energie te geven. Als je je lichamelijk slecht voelt, kan het erg moeilijk zijn om met negatieve gevoelens om te gaan. Uiteindelijk zul je weer voor jezelf moeten koken. Bereid simpele gerechten. Bak wat kipfilet of maak een grote pan soep waarvan je een paar keer kunt eten. Zoek online restaurants op waar je gezonde maaltijden kunt bestellen.
Of je het nu wel of niet moeilijk vind om te eten, probeer in ieder geval minimaal acht glazen water per dag te drinken. Neem af en toe een kop thee of zorg dat je altijd een flesje water bij je hebt. Water kan je lichaam echt oppeppen, zeker als het al genoeg te verduren heeft.
Hoewel het begrijpelijk is dat je de gedachte aan de dood van je kind wilt verdringen, helpt het niet om je hiervoor tot alcohol of drugs te wenden. Dit kan je een depressie opleveren, wat weer met hele nieuwe problemen gepaard gaat.
Sommige ouders zullen slaappillen, ontspanningstabletten of antidepressiva nodig hebben. Er zijn allerlei varianten op deze medicijnen en het kan lastig zijn om een medicijn te vinden dat goed bij je past. Dit kun je het beste doen door je huisarts om hulp te vragen. Probeer er samen achter te komen wat voor jou werkt en plan hoelang je van plan bent de medicijnen te gebruiken.
Het komt regelmatig voor dat vrienden tijdens de rouwperiode op afstand blijven. Sommige mensen weten gewoon niet zo goed wat ze moeten zeggen en mensen die zelf kinderen hebben, kunnen het lastig vinden om de dood van een kleintje van zo dichtbij mee te maken. Als vrienden je adviseren je leven weer op te pakken en te stoppen met rouwen, kun je ze eerlijk vertellen wat je hiervan vindt. Mochten de negatieve opmerkingen niet ophouden, dan kun je ervoor kiezen tijdelijk afstand van mensen te nemen.
Advertentie

Deel 3

Deel 3 van 4:

De herinnering aan je kind koesteren

Pdf downloaden

Een paar weken na de begrafenis of op een moment dat je gepaster vindt kun je vrienden en familie uitnodigen op een feestje dat aan je kind is opgedragen. Richt je tijdens dit feestje voornamelijk op de goede herinneringen die mensen hebben en wissel verhalen en foto's met elkaar uit. Je kunt het feestje gewoon thuis houden, maar ook op een plek die goed bij je kind past -- bijvoorbeeld in een speeltuin of het park.
Er zijn verschillende manieren om een website op te bouwen waarop je foto's en video's van je kind kunt delen of zijn of haar levensverhaal kunt opschrijven. Je kunt ook een Facebookpagina aanmaken om je kind te eren en alleen familieleden en vrienden toegang tot deze pagina geven.
Verzamel foto's, tekeningen, rapporten en andere herinneringen aan je kind in een plakboek. Schrijf bij elk knipsel een korte beschrijving of een verhaaltje. Je kunt het plakboek later gebruiken als je je kind mist en je graag herinneringen aan hem of haar wilt ophalen. Het boek kan ook een goede manier zijn om jongere broertjes en zusjes te laten zien wie hun broer of zus was.
Je kunt in naam van je kind een financiële bijdrage aan een project leveren. Maak bijvoorbeeld een bedrag aan de lokale bibliotheek over en vraag of het geld aan boeken uitgegeven kan worden. Soms zal de bibliotheek de naam van de donateur voorin het boek vermelden. Je kunt ook goede doelen steunen die kinderen ten goede komen.
In Amerika is het niet ongewoon om andere kinderen financieel te ondersteunen door middel van een studiebeurs. Neem hiervoor contact op met een universiteit. Je hebt ongeveer $ 20.000 tot $ 25.000 nodig om jaarlijks een studiebeurs van $ 1000 te kunnen ondersteunen, maar dit bedrag kan per school verschillen.^[3]XBron Je kunt familie en vrienden ook vragen om aan de studiebeurs bij te dragen. Zo kunnen jullie in naam van je kind iets moois voor iemand betekenen.
6
Word activist. Afhankelijk van de omstandigheden rond de dood van je kind, kun je lid worden van een organisatie die aandacht voor bepaalde kwesties vraagt. Als je kind bijvoorbeeld is aangereden door een dronken chauffeur, kun je lid worden van een organisatie die hier actie tegen onderneemt.
- Laat je inspireren door John Walsh. Toen zijn zesjarige zoon Adam vermoord werd, zette hij zich in om de wetten om geweldmisdaden tegen kinderen strenger te maken. Hij verscheen diverse keren op televisie om het Amerikaanse publiek hierover te vertellen.
Er worden jaarlijks vele evenementen georganiseerd om overleden kinderen te herdenken. Zo is 15 oktober in Amerika "Pregnancy and Infant Loss Remembrance Day". Op deze dag worden kinderen herdacht die tijdens de zwangerschap of vlak na de bevalling overleden zijn. Om zeven uur 's avonds steken ouders die kinderen hebben verloren een kaars op die ze minimaal een uur laten branden. Door de verschillende tijdzones gaat als het ware een golf van licht over de wereld.^[4]XBron
Verjaardagen kunnen in het begin pijnlijk zijn en je kunt ervoor kiezen ze de eerste jaren te negeren. Aan de andere kant vinden veel mensen troost in het vieren van het leven van hun kind. Bepaal zelf wat jij prettig vindt -- of je nu een feest wilt organiseren, in stilte een kaarsje wilt opsteken of de dag zonder feestelijkheden voorbij laat gaan, elke manier die voor jou prettig is, is goed.
Advertentie

Deel 4

Deel 4 van 4:

Hulp van buitenaf zoeken

Pdf downloaden

Een goede psycholoog kan je erg helpen, zeker als hij of zij gespecialiseerd is in rouwverwerking. Probeer online specialisten in je woonplaats te vinden of vraag je huisarts je door te verwijzen. Vraag specifiek na of iemand ervaring heeft met rouwverwerking na het overlijden van een kind en informeer hoe de therapie in zijn werk gaat, of het geloof een rol in de therapie speelt en hoelang de psycholoog beschikbaar is. Op basis van de omstandigheden rond de dood van je kind zou je aan een posttraumatisch stresssyndroom kunnen lijden. Als dit het geval is, kun je het beste een psycholoog kiezen die hier ervaring mee heeft.
2
Zoek contact met andere ouders die een kind verloren hebben. Het kan erg helpen om je te realiseren dat je niet alleen bent, maar dat anderen hetzelfde meemaken als jij. Er zijn verschillende steungroepen voor ouders die een kind verloren hebben. Deze groepen kun je online vinden, maar wellicht ook via je huisarts.
- Er zijn twee soorten groepen: met of zonder tijdslimiet. Groepen met een tijdslimiet ontmoeten elkaar in een bepaalde periode vaak één keer per week. Vaak gaan deze ontmoetingen zes tot tien weken door, waarna ze eindigen. Groepen zonder tijdslimiet zijn iets vrijer opgezet. Je kunt per week of maand bepalen of je behoefte aan een ontmoeting hebt en er is geen einddatum vastgesteld.
Er zijn allerlei fora die steun bieden aan mensen die iemand verloren hebben. Het kan hierbij wel om allerlei soorten verlies gaan; het verlies van een kind, maar ook van een partner, een broer of zelfs een huisdier. Word lid van een forum dat specifiek over het verlies van een kind gaat om meer over je verdriet en je emoties te leren.
Advertentie

Tips

Huil als je dat nodig hebt, lach als je dat kan.
Als je voelt dat je overstuur raakt, kun je het beste even pauze nemen om tot jezelf te komen, te rusten, een film te kijken, een boek te lezen of te slapen. Probeer jezelf op die manier te kalmeren.
Verwacht niet dat je op sommige dagen niet aan je kind zult denken - dat moet je niet eens willen. Je houdt van je kind en zult hem of haar de rest van je leven missen. Dat is volkomen normaal.
Doe tijdens het rouwproces wat voor jou goed voelt. Je hoeft aan niemand verantwoording af te leggen voor de manier waarop je met de dood van je kind omgaat.
Als je gelovig bent, kan het helpen om regelmatig te bidden.
Onthoud dat je niet alleen bent. Vraag simpelweg om hulp als je die nodig hebt.
Schrijf als je 's nachts niet kunt slapen een brief aan je kind. Zet hierin dat je van hem of haar houdt en vertel hoe groot het gemis is.
Probeer jezelf af en toe af te leiden. Ga naar buiten. Doe leuke dingen. Hou je met iets anders bezig.
Probeer geen bepaalde deadline voor het rouwproces in te stellen. Het kan jaren duren voordat je je weer normaal voelt en dan nog zul je nooit meer hetzelfde zijn. Dat betekent echter niet dat het leven niet meer de moeite waard is - het leven is nooit meer hetzelfde en is voor altijd veranderd door de liefde voor je kind en de liefde die het kind voor jou had.
Onthoud dat niemand het rouwproces echt kan begrijpen, tenzij iemand het zelf heeft meegemaakt.
Laat vrienden en familieleden je helpen en vraag of ze je gevoelens kunnen respecteren.
Maak je niet te druk om kleine dingen. Als ouder die een kind heeft verloren, overleef je het ergste wat je in het leven kunt meemaken. Er is niets pijnlijker dan dit.
Probeer jezelf eraan te herinneren dat als je de dood van je kind hebt overleefd, je van nu af aan alles kunt overleven.
Het is volkomen normaal om tegenstrijdige gevoelens te hebben als je probeert je leven weer op te pakken.
Weet dat je dapper bent door hier überhaupt mee om te gaan.
Probeer je gezondheid goed in de gaten te houden. Als je klachten hebt, kun je het beste meteen bij je huisarts langsgaan.
Praat met familie en vrienden over je kind en neem de tijd en de ruimte om te huilen. Krop je gevoelens niet op; er zijn mensen die je willen steunen. Je bent niet alleen.
Als je een zelfmoordpoging doet of iemand kent die dit gedaan heeft, kun je het beste meteen 112 bellen.
Besef dat je kind zou willen dat je je leven weer oppakt.

Advertentie

Waarschuwingen

Sommige mensen overwegen zelfmoord te plegen omdat ze zoveel pijn hebben dat ze het leven niet meer aankunnen.
Doe dit niet! Neem bij zelfmoordgedachten meteen contact met hulpinstanties op.

Advertentie