چگونه پس از دریافت واکسن کرونا از خودمان مراقبت کنیم

اگر واکسن کرونا را دریافت کرده‌ای، شاید خیالت از اینکه در برابر این بیماری مقاوم شده‌ای راحت باشد! با‌این‌حال ممکن است درمورد باید‌ها و نباید‌های بعد از دریافت واکسن سوالات زیادی داشته باشی. مثلاً اینکه آیا می‌توانی فامیل یا دوستانت را ملاقات کنی یا به سفر بروی؟ همچنین ممکن است درمورد عوارض جانبی واکسن سوالاتی داشته باشی. نگران نباش! ما اینجا هستیم تا به تو کمک کنیم. ما پاسخ‌های این سوالات را از معتبر‌ترین منابع جمع‌آوری کرده‌ایم تا بتوانی بعد از تزریق واکسن با اطمینان تصمیم‌گیری کنی.

مراحل

روش 1

روش 1 از 13:

آیا بعد از واکسیناسیون باید ماسک بزنم و فاصله‌ی اجتماعی را رعایت کنم؟

1. 
   1
   بله، حداقل فعلاً وقتی در یک جمع یا مکان عمومی هستی باید این کار را انجام بدهی. متخصصان کماکان در حال بررسی نحوه‌ی کار واکسن کرونا برای محافظت در برابر بیماری هستند. اگرچه ممکن است احساس کنی آماده‌ی برگشتن به زندگی عادی قبل از کرونا هستی، ولی امن‌ترین کار این است که در مکان‌های عمومی از خودت و دیگران محافظت کنی. ماسک بزن، فاصله‌ی حداقل ۱/۵ متری را رعایت کن و دست‌هایت را مرتباً بشوی. همچنین سعی کن از رفتن به مکان‌های شلوغ و جا‌هایی که تهویه‌ی مناسبی ندارند خودداری کنی زیرا این کار خطر ابتلا به ویروس را افزایش می‌دهد.

   • همچنین بهتر است فعلاً از حضور در جمع‌های شلوغ و بزرگ خودداری کنی.
   • ممکن است از اینکه مجبور هستی این کار‌ها را بعد از زدن واکسن هنوز هم انجام بدهی، کمی نا‌امید شوی. ولی یادت باشد که با زدن واکسن به جلوگیری از شیوع ویروس کرونا کمک می‌کنی تا همه بتوانیم هر‌چه زودتر به زندگی عادی خومان برگردیم!

روش 2

روش 2 از 13:

آیا ملاقات با دوستان و خانواده بعد از واکسیناسیون کووید-۱۹ بی‌خطر است؟

1. 
   1
   بله، اگر آن‌ها نیز واکسینه شده‌اند یا در خانه تنها زندگی می‌کنند. خبر خوب این است که بعد از واکسیناسیون کامل می‌توانی در خانه و بدون ماسک با افراد دیگری که واکسینه شده‌اند دور هم جمع شوید. مرکز مدیریت و پیشگیری بیماری CDC اعلام کرده است که می‌توانی با افرادی که واکسینه نشده‌اند نیز ملاقات کنی، به‌شرطی که هر‌بار فقط با یک خانواده ملاقات داشته باشی و هیچ‌کس در گروه افراد پر‌خطر بیماری کرونا نباشد.

   • اگر با افرادی از چند خانواده‌ی مختلف (مثلاً خانواده‌ی خودت و ۲ خانواده‌ی دیگر) در یک جمع هستی،‌ بهتر است برای حفظ ایمنی از ماسک استفاده کنید. خطر گسترش ویروس کرونا افزایش پیدا کرده است و هنوز کاملاً مشخص نیست که آیا کماکان می‌توانی ناقل این بیماری باشی یا نه.
   • همچنین در حضور افرادی که جزء گروه‌های پر‌خطر بیماری کرونا هستند مثل کسانی که سرطان، مشکلات قلبی یا ریوی دارند یا باردار هستند، حتماً ماسک بزن. همچنین در طول روز اقدامات احتیاطی دیگر را از قبیل شستن مکرر دست‌ها، دست‌نزدن به دهان یا بینی و تمیز‌کردن سطوح پر‌تماس انجام بده.

روش 3

روش 3 از 13:

آیا بعد از واکسیناسیون کامل می‌توانم به رستوران بروم؟

1. 
   1
   شاید بهتر باشد در‌حال‌ حاضر این کار را انجام ندهی ولی در‌صورت انجام آن بهتر است ماسک بزنی. در‌صورتی‌که واکسیناسیون کامل را انجام داده باشی، احتمال ابتلا به بیماری کرونا هنگام غذا‌خوردن در رستوران‌ کم است. با این وجود هنوز هم ریسک انتقال ویروس کرونا در مکان‌های عمومی و شلوغ وجود دارد و متخصصین ۱۰۰٪ مطمئن نیستند آیا امکان انتقال ویروس و انتشار آن در این چنین شرایطی وجود دارد یا نه. اگر می‌خواهی به رستوران یا مکان‌های عمومی دیگری بروی، حتماً ماسک بزن، دست‌هایت را مرتباً بشوی و حداقل ۱/۵ متر از دیگران فاصله داشته باش.

   • درحال‌حاضر، حداقل تا زمان کاهش پیدا‌کردن تعداد افراد آلوده به ویروس،‌ امن‌ترین و بهترین کار این است که به‌صورت کلی از انجام این کار‌ها خودداری کنی.

روش 4

روش 4 از 13:

آیا می‌توانم بعد از تزریق واکسن کرونا به مسافرت بروم؟

1. 
   1
   احتمالاً باید مدتی از رفتن به سفر خودداری کنی. کنترل محیط اطراف در سفر سخت است، بنابراین حتی در صورت واکسیناسیون نیز ممکن است در معرض ابتلا به ویروس کرونا باشی یا آن را انتقال بدهی. در‌صورت امکان بهتر است تا زمان کنترل بیشتر پاندمی کرونا، در خانه بمانی.

   • در صورت سفر برای حفظ سلامتی خودت و دیگران توصیه‌های وزارت بهداشت و ستاد مدیریت کرونا را از قبیل انجام تست کرونا ۱-۳ روز قبل و ۵-۷ روز بعد از سفر، استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی و قرنطینه‌کردن خودت برای مدت ۷-۱۰ روز بعد از رسیدن به خانه رعایت کن.

روش 5

روش 5 از 13:

آیا بعد از زدن واکسن باز‌هم ممکن است ناقل ویروس کرونا باشی؟

1. 
   1
   هنوز نمی‌توان در مورد این موضوع با قطعیت نظر داد ولی احتمال ناقل‌بودن شخصی که واکس زده است کم است. این امکان وجود دارد که در صورت قرار‌گرفتن در معرض ویروس کرونا بعد از واکسیناسیون، حتی اگر سیستم ایمنی بدنت مانع از بیما‌ر‌شدن خودت شود باز‌هم بتوانی آن را به دیگران انتقال بدهی. اما تحقیقات اولیه دلگرم‌کننده است؛ واکسیناسیون به معنی این است که احتمال آلوده‌شدن فرد به ویروس کمتر است و در نتیجه احتمال انتقال بیماری به دیگران نیز کمتر خواهد بود.

   • بعضی از محققان نتایج اولیه‌ای را پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد افرادی که کاملاً واکسینه شده‌اند، در صورت آلوده شدن،‌ ویروس کمتری دارند و در نتیجه احتمال انتشار بیماری توسط این افراد کمتر است.
   • همچنین بعضی از شواهد نشان می‌دهد، احتمال ‌ناقل‌بدون بدون علامت افرادی که کاملاً واکسینه شده‌اند کمتر است.

روش 6

روش 6 از 13:

واکسیناسیون کامل در برابر ویروس کرونا به چه معنی است؟

1. 
   1
   دو هفته بعد از دریافت آخرین دوز واکسن، کاملاً واکسینه می‌شوی. بعد از تزریق واکسن کرونا، بدنت باید یک پاسخ ایمنی در برابر ویروس ایجاد کند. این ایمنی حدود ۲ هفته بعد از تزریق دوز دوم واکسن فایزر و مدرنا، ۲ هفته بعد از دریافت تک دوز واکسن جانسون‌و‌جانسون و ۶ هفته بعد از دریافت دوز دوم واکسن اسپونتیک کامل می‌شود.

   • در حین اینکه سیستم ایمنی بدنت برای ایجاد ایمنی سخت تلاش می‌کند، به اندازه‌ی کافی استراحت کن و اقدامات لازم را برای محافظت از خودت و دیگران انجام بده.

روش 7

روش 7 از 13:

ایمنی ایجاد‌شده به‌وسیله‌ی واکسن تا چه مدت باقی می‌ماند؟

1. 
   1
   جواب این سوال هنوز مشخص نیست ولی حداقل برای چند ماه. اثر‌بخشی طولانی‌مدت واکسن کرونا هنوز مشخص نیست. بعضی از کارشناسان معتقند ممکن است لازم باشد مثل آنفولانزا سالانه واکسن بزنیم؛ در حال حاضر می‌دانیم افرادی که واکسن دریافت می‌کنند، حداقل برای مدت کوتاهی در برابر ویروس کرونا محافظت می‌شوند ولی از‌آنجایی‌که فقط چند ماه از تولید واکسن می‌گذرد،‌ محققین دقیقاً نمی‌دانند این دوره چه مدت طول خواهد کشید.

روش 8

روش 8 از 13:

آیا بعد از تزریق واکسن آزمایش کرونا مثبت می‌شود؟

1. 
   1
   خیر، زیرا واکسن‌ها حاوی ویروس کرونا نیستند. همه‌ی واکسن‌های فعلی از طریق آموزش بدن برای مبارزه با پروتئینی که در خارج از ویروس کرونا قرار دارد عمل می‌کنند. بدن نمونه‌هایی از این پروتئین را تولید می‌کند و در مقابل آن ایمنی ایجاد می کند اما نمونه‌ی اصلی ویروس را تکثیر نمی‌کند.

   • با‌این‌حال،‌ از‌آنجایی‌که بدن آنتی‌بادی‌هایی برای کمک به مبارزه با کرونا تولید می‌کند،‌ ممکن است نتیجه‌ی تست کرونای فرد مثبت شود.

روش 9

روش 9 از 13:

در صورت واکسیناسیون آیا باز‌هم به آزمایش تست کرونا نیاز است؟

1. 
   1
   بیشتر مواقع فقط در صورت داشتن علائم نیاز به انجام آزمایش است. حتی اگر در معرض ویروس کرونا باشی، در‌صورتی‌که احساس بیماری نمی‌کنی،‌ نیاز نیست نگران قرنطینه‌شدن یا آزمایش باشی. اما اگر بدنت شروع به نشان‌دادن علائم کرد،‌ باید درست مثل زمانی که واکسن را نزده بودی، قرنطینه شوی و برای انجام آزمایش کرونا مراجعه کنی.

   • یک استثنا در این خصوص، مواقعی است که در یک محیط گروهی مثل یک خانه‌ی گروهی یا یک مرکز اصلاح و تربیت زندگی می‌کنی. در این صورت اگر در معرض ویروس کرونا هستی باید آزمایش بدهی و برای مدت ۱۴ روز قرنطینه شوی.

روش 10

روش 10 از 13:

آیا واکسن در برابر انواع جدید ویروس کرونا عمل می‌کند؟

1. 
   1
   احتمالاً واکسن‌ها در برابر بیشتر نوع‌های ویروس کرونا موثر خواهند بود. هنوز برای مطمئن‌بودن خیلی زود است ولی شواهد اولیه نشان داده است که احتمالاً واکسن‌های موجود از افراد در مقابل طیف گسترده‌ای از سویه‌های ویروس کرونا محافظت می‌کنند. . با‌این‌حال ممکن است واکسن‌ها در برابر انواع ویروس کرونا مقاوم نباشند؛ بعضی از انواع ویروس مثل سویه‌یB.1.351 که در آفریقای جنوبی ظهور کرده است نسبت به آنتی‌بادی‌ها و واکسن‌‌ها مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهد.

روش 11

روش 11 از 13:

رایج‌ترین عوارض واکسن کرونا کدام است؟

1. 
   1
   ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا یا درد در بازو داشته باشی. وقتی واکسن می‌زنی، سیستم ایمنی بدنت با سرعت بیشتری شروع به فعالیت می‌کند. این موضوع ممکن است باعث بروز علائم خفیفی مثل علائم آنفولانزا شود؛ ممکن است احساس خستگی کنی یا سر‌درد، درد‌های عضلانی، تب یا لزر داشته باشی. همچنین ممکن است بعد از واکسیناسیون درد، التهاب و قرمزی یا تورم در بازویت داشته باشی.

   • بعضی از افراد بعد از تزریق واکسن دچار بثورات قرمز، خارش‌دار یا زخمی روی بازویشان می‌شوند. این بثورات ممکن است بعد از چند روز تا بیشتر از یک هفته بعد از تزریق واکسن ظاهر شوند ولی معمولاً ظرف چند روز از بین می‌روند.
   • به‌ندرت بعضی از افراد به یکی از واکسن‌ها واکنش آلرژیک شدید نشان می‌دهند. اکثر تولید‌کنندگان واکسن افراد را ملزم می‌کنند ۱۵-۳۰ دقیقه بعد از تزریق واکسن در محل بمانند تا مطمئن شوند اتفاق خاصی نمی‌افتد.

روش 12

روش 12 از 13:

چگونه می‌توانم عوارض جانبی واکسن کرونا را کاهش بدهم

1. 
   1
   از پزشک در مورد استفاده از دارو‌های بدون نسخه سوال کن. بیشتر عوارض جانبی واکسن کرونا خفیف هستند و بعد از چند روز برطرف می‌شوند. مسکن‌های بدون نسخه مثل ایبوپروفن، آسپرین یا استامینوفن می‌توانند در این خصوص کمک کنند. در صورت داشتن تب، مقدار زیادی آب بنوش و لباس‌های سبک بپوش تا درجه‌حرارت بدنت پایین بیاید.

   • اگر در محل واکسیناسیون بثورات خارش‌دار یا دردناک داری، می‌توانی از آنتی‌هیستامین یا مسکن استفاده کنی. همچنین می‌توانی برای کاهش درد، یک دستمال تمیز و مرطوب روی محل تزریق بگذاری.
   • اگر عوارض جانبی بعد از چند روز بد‌تر شد با پزشک تماس بگیر.
   • اگر فکر می‌کنی واکنش آلرژیک شدید داری، فوراً با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیر.

روش 13

روش 13 از 13:

آیا در صورت داشتن واکنش آلرژیک باید دوز دوم واکسن را دریافت کنم؟

1. 
   1
   در صورت بروز واکنش ناگهانی یا شدید، خیر. اگر واکنش آلژیک شدید داری یا طی ۴ ساعت بعد از تزریق دوز اول، واکنش‌هایی مثل کهیر، خس‌خس سینه یا تورم داشته‌ای، دوز دوم واکسن را تزریق نکن. اگر به یکی از واکسن‌های mRNA مثل واکسن مدرنا یا فایزر واکنش آلرژیک داشته‌ای، واکسن‌های دیگر mRNA را نیز تزریق نکن.

   • واکنش شدید، واکنشی است که باید با اپی‌نفرین یا در بیمارستان درمان شود.
   • اگر نسبت به دوز اول واکسن mRNA واکنش نشان دادی و نمی‌توانی دوز دوم واکسن را کامل کنی، در مورد اینکه آیا برای محافظت کامل در برابر ویروس نیاز به تزریق واکسن نوع غیر mRNA هست یا خیر با پزشک مشورت کن.
2. 2
   در صورت بروز بثورات، تزریق دوز دوم واکسن اشکالی ندارد. ممکن است در صورت دیدن بثورات متورم یا خارش‌دار در محل تزریق، نگران دریافت دوز دوم واکسن شوی. خوشبختانه شواهدی مبنی‌بر بروز واکنش‌های شدید‌تر هنگام دریافت دوز دوم واکسن وجود ندارد. با‌این‌حال، حتماً موضوع را با شخصی که واکسنیساسیون را انجام می‌دهد در میان بگذار؛ ممکن است او توصیه کند برای ایمنی بیشتر واکسن را روی بازوی دیگر خودت بزنی.